Startpagina / Samenvattingen / Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 / ridder-1000-jaar

Ridders en toernooien, 1000-1300 - Van ruiters tot ridders

38 belangrijke vragen over Ridders en toernooien, 1000-1300 - Van ruiters tot ridders

Wat was voor het jaar 1000 de term waarmee in administratieve en verhalende teksten een krijger of soldaat werd bedoeld?

Miles

Wat werd er voor 1000 met de term miles bedoeld?

In administratieve en verhalende teksten werd een krijger of een soldaat bedoeld. Na 1000 veranderde dat en werd de term steeds meer gebruikt om een zwaar bewapende ruiter met aan te duiden..

Na 1000 desintegreerde het Karolingische rijk en hertogen, graven en heren probeerden gezag te vestigen over lokale bevolking en het land van hun buren, van wie maakten zij steeds meer gebruik om deze taak uit te voeren

Zwaar bewapende ruiters te paard

Hoe probeerde allerhande hertogen, graven en heren vanaf de tweede helft van de negende eeuw hun gezag te vestigen over de lokale bevolking en het liefst ook dover hun naburige concurrenten?

Door middel van geweld. Zij rekruteerden daartoe zwaar bewapende ruiters te paard die als taak hadden de boeren onder de duim te houden en de heer en zijn territorium te verdedigen tegen aanvallen.

Wat was de reden voor de opkomst van de zwaar bewapende ruiter?

Die vind zijn oorsprong in de desintegratie van het Karolingische rijk vanaf de tweede helft van de negende eeuw.. Allerhande hertogen, graven en heren probeerden door middel van geweld hun gezag te vestigen over de lokale bevolking en het liefst ook over hun naburige concurrenten met behulp van milities die bestonden uit lieden die goed met paarden en wapens konden omgaan.

Waar bestonden deze milities uit

Mannen die goed met paarden en wapens om konden gaan

Hoe beschermde de heer zich nog meer?

Door het bouwen van een kasteel, waar hij zijn gezin en zijn ruiters kon huisvesten. Veelal gebouwd op een kunstmatige heuvel, ook wel 'mottekasteel' , op het platte land zodat de heer de omgeving kon domineren.

Waren de leden van deze milities allemaal van adellijke afkomst

Nee, belangrijkste voorwaarde dat zij militair goed onderlegd waren en met paarden overweg konden

Van welk materiaal waren alle bouw- en verdedigingswerken aanvankelijk gemaakt?

Van hout en konden dan ook zeer snel gebouwd worden. Pas vanaf de twaalfde eeuw werd steeds vaker gebruikgemaakt van stenen bouw. Een kasteel opgetrokken uit steen was duurder en daarom voorbehouden aan de rijkere heren, maar tegelijkertijd ook veel moeilijker om in te nemen.

De heren bouwden voor hun eigen veiligheid vanaf 1000 een kasteel een zogenaamd mottekasteel. Hoe groot was zo'n kasteel, waarvan was het gemaakt en hoe was de opzet.

Het kasteel was net groot genoeg om de heer, zijn gezin en zijn ruiters te paard te huisvesten. Bestond uit een hoofdgebouw alleen bereikbaar via een trap en schuren en stallen. Het werd omringd door een palissade en soms door een slotgracht met ophaalbrug. Deze waren gemaakt van hout.

Waarin verschilden nu de ridders van na het jaar 1000 van de ruiters te paard uit de Karolingische periode?

Een belangrijk verschil betreft de uitrusting. In de Karolingische periode droegen de ruiters al sporen en ook de stijgbeugel bestond al sinds lange tijd.

Rond 1200 worden de houten kastelen vervangen door stenen, welke voordelen en nadelen hadden deze kastelen ten opzichte van hun houten voorgangers

Deze kastelen waren beter te verdedigen, wel waren ze veel duurder

Wat was de belangrijkste verandering na het jaar 1000?

De introductie van de maliënkolder, een van ijzeren ringen gevlochten hemd met korte mouwen dat een uitstekende bescherming bood tegen allerhande steek- en slagwapens. In de loop van de tijd werden de mouwen van de maliënkolder langer en werden er ook speciale beenstukken en een hoofdkap toegevoegd.

Door heel Europa verschijnen stenen kastelen, ook al verschijnen ze vrijwel tegelijkertijd de motor tot bouwen is in elke regio anders. Welke verschillen zijn er

In het Karolingische rijk verbonden met het verzwakken van het centraal gezag.
In andere delen vloeide kastelenbouw voort uit de groei van het vorstelijke gezag, bijvoorbeeld in Spanje is er een directe relatie tussen bouw en Reconquista.

Wat was duidelijk te zien op het tapijt van Bayeux?

Dat zij kegelvormige helmen droegen soms uit een stuk, anderen uit verschillende stukken metaal en/of leer en soms beschilderd. Tevens droegen zij een lang schild.

In Engeland waren er rond 1100 zó'n 500 kastelen, allemaal gebouwd binnen 50 jaar, waarom zijn er binnen zo'n korte periode deze kastelen gebouwd

Na de verovering van de Normannen moest de lokale bevolking in de gaten worden gehouden en elk verzet gelijk de kop ingedrukt worden

Hoe zien de schilden op het tapijt van Bayeux eruit?

Ze waren lang en konden het lichaam optimaal beschermen. Rond 1100 werden deze schilden echter al vervangen door kleiner schilden, zodat de ridder beter beschermd was tegen een aanval met een lans en - niet onbelangrijk - zodat hij beter zicht had.

Wat was de reden dat het schild korter werd?

Het schild werd rond 1100 vervangen door een kleiner schild zodat de ridder beter beschermd was tegen de lans en niet onbelangrijk zodat hij beter kon zien. Aan het eind van de dertiende eeuw hadden de schilden de typisch driehoekige vorm en ca 60-65 cm hoog en 41-47 cm breed.

Al voor het jaar 1000 waren er gewapende ruiters in dienst van de koning, waarin verschillen de ruiters na het jaar 1000 met hun voorgangers

Introductie maliënkolder
Sociale positie van de ruiter

Waar was in de loop van de tijd de helm aan onderhevig?

De vormgeving onderging diverse veranderingen. Daarbij werd vooral gelet op de ventilatie en het zich (gaatjes, een uitsparing of een vizier). Daarnaast werd in de loop van de dertiende eeuw de versiering van de helm verder uitgewerkt. Het helmteken werd populair.

Wat bleef een punt van aandacht?

De kwetsbaarheid van de ridder. Steeds meer delen van het lichaam werden beschermd met ijzeren platen; het harnas was geboren.

Wat was het gevolg van de vele pijlen die afgeschoten werden met beter longbows?

Dat steeds meer lichaamsdelen werden beschermd met ijzeren platen en zo werd het harnas geboren. Het was goedkoper dan de maliënkolder en makkelijker te repareren.

Waaruit bestond de uitrusting van een een ridder rond het jaar 1000, denk aan het tapijt van Bayeux

Een maliënkolder, een kegelvormige helm met een neusstuk, lange schilden

Wat waren de voordelen van het harnas?

Een eenvoudig harnas dat de romp van het lichaam bedekte woog rond de vijf kilogram aan ijzer en was daarmee goedkoper dan een zware maliënkolder en veel eenvoudiger om te repareren.

Wat waren de wapens van de ridder?

Het zwaard en de lans. De lans veranderde na 1000 omdat deze op een andere wijze werd gehanteerd waardoor zwaardere lansen nodig waren. Daarnaast kon de ridder nog aanvullende wapens dragen zoals een dolk en een knots met ijzeren beslag.

Waaruit waren de helmen gemaakt en hoe werden deze in de loop der jaren verfraait

In zijn geheel uit metaal of uit verschillende stukken metaal en/of leer. Sommigen waren beschilderd en later werden ook linten, leren koorden en veren aan bevestigd.

Wat waren de belangrijkste wapens van de ridder?

Het zwaard en de lans. Dit waren geen nieuwe wapens, maar vooral de manier waarop er met de lans werd gevochten, veranderde na het jaar 1000. Naast het onder de rechterarm houden of bovenhands geheven is er vanaf het laatste kwart van de elfde eeuw bewijs dat de lans ook vastgeklemd werd onder de oksel.

Wat claimden de professionele ruiters?

De professionele ruiters, veelal van bescheiden komaf claimden een adellijke status.

Hoe veranderden de schilden die gebruikt werden in de loop der jaren en wat was daarvoor de reden

Rond het jaar 1000 droegen de ridders lange schilden die het lichaam optimaal konden beschermen. 100 jaar later werden deze vervangen door kleine schilden zodat de ridder beter beschermd was tegen de aanval met een lans en beter zicht had. Aan einde 13de eeuw hadden schilden een driehoekige vorm

Wat was een tweede verschil ten opzichte van de Karolingische periode?

De sociale positie van de gewapende ruiter. De status van de gewapende ruiter te paard was namelijk na het jaar 1000 hoger dan daarvoor.

Wat was de ridderadel rond 1200?

Een gesloten zelfbewuste erfelijke klasse. De term miles was definitief een (erfelijke) titel geworden: alleen jongens die geboren waren in een ridderlijke familie konden daadwerkelijk tot ridder geslagen worden. Uiteraard had de vorst het recht om personen buiten die families tot ridder te slaan bijvoorbeeld vanwege verdiensten of uitzonderlijke rijkdom wat betekende dat zo'n nieuwe ridder (en zijn nageslacht) automatisch toetrad tot de adel.

Waarom werd de maliënkolder vervangen door het ijzeren harnas

Maliënkolder bood de ridder niet voldoende bescherming, met name tegen pijlen van de longbows. Harnas bood betere bescherming en was minder zwaar en goedkoper

Wat werd de ridderadel rond 1200?

Een zelfbewuste erfelijke klasse. Alleen jongens die geboren waren in een ridderlijke familie, konden ook daadwerkelijk tot ridder geslagen worden. Vorsten konden ook personen die niet tot een ridderboortige familie behoorden tot ridders slaan bijvoorbeeld vanwege bijzondere verdienste of vanwege uitzonderlijke rijkdom.

Wat gaf de ridder een gevoel van onoverwinnelijkheid en onaantastbaarheid?

De steeds zwaardere uitrusting. Het risico om het slaveld met zware verwondingen of zelfs levenloos te verlaten, was gering.

Na 1000 verandert de techniek waarmee met de lans gevochten word, hoe werd de lans gebruikt tot 1050 en hoe daarna

Tot 1050 onder de rechterarm zodat deze precies in evenwicht was of bovenhands om te steken of te werpen.
Na 1050 geklemd onder de oksel, het paard en ruiter gingen in galop op tegenstander deze combinatie kon men tegenstander dodelijke klap verkopen

Bij wat moest de ridder voor zijn leven vrezen?

Bij een goed georganiseerd infanterieleger. Zo slachtte een Vlaams leger dat voornamelijk bestond uit milities van boeren en ambachtslieden, op 11 juli 1302 enkele duizenden Franse ridders zonder aanzien des persoons af.

Welke redenen geeft de schrijver voor de verandering in de status van de ridder na het jaar 1000, denk aan de wapenuitrusting

Een volledige wapenuitrusting en het onderhouden van één of meer paarden was vrij kostbaar.
Om de militaire technieken te leren moest er lang getraind worden, adellijke families brachten hun zonen naar hoven waar zij een opleiding tot ridder kregen
Professionele ridders claimden een adellijke titel en op lange termijn smolten beide groepen samen

De term miles was erfelijk geworden, wat had dat voor gevolgen voor jongens die ridder wilden worden, en welke uitzondering was er.

Alleen jongens die geboren waren in een ridderlijke familie konden tot ridder geslagen worden, alleen de vorst genoot het voorrecht om iemand vanwege zijn verdiensten tot ridder te slaan waarmee deze automatisch de adelstand toetrad

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 | 9789462580473 | Rob Meens

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.