Startpagina / Samenvattingen / Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 / rijk-karel-dynastie

Het ontstaan van naties - Romeins en Germaans

47 belangrijke vragen over Het ontstaan van naties - Romeins en Germaans

Hoe werden de barbaarse legeraanvoerder die nieuwe koninkrijken vestigden op voormalig West-Romeins grondgebied behandeld door de Oost-Romeinse keizer?

Alsof ze zijn zetbazen waren.

Wat gebeurde er toen keizer Justinianus er zich van bewust werd dat hij een deel van zijn rijk was kwijtgeraakt?

Hij begon een vernietigende heroveringsoorlog, zij het zonder succes op de langere termijn. Hoewel de koninkrijken van de Ostrogoten in Noord-Italië en Vandalen in Noord-Afrika werden vernietigd, namen al kort na Justinianus' oorlog de Langobarden de plaats van de Ostrogoten in.

Wie regeerde het overgebleven deel van het Romeinse Rijk in het westen

De Franken

Wie werd er zich van bewust dat hij een deel van zijn rijk kwijt was?

Keizer Justinianus (r.527-565)

Welk gebied bestreek het Frankische rijk rond 600

Vanaf zuiden van Nederland tot aan de Pyreneeën, aan het oosten de Rijn. Met invloedssfeer ook aan andere kant van de Rijn

Wanneer werd het Oost-Romeinse rijk weggevaagd?

In de tweede helft van de 7e eeuw door de snelle expansie van Berbers en Arabieren

Waar maakten islamitische legers in 711 ook een eind aan?

Aan het rijk van de Visigoten in Spanje. Ze vestigden daar het emiraat van Al-Andalus, dat in 929 een zelfstandig kalifaat werd. Daarmee stak het Bagdad naar de kroon, en kwam er een einde aan het ene kalifaat.

Welke familie regeerde het Frankische Rijk tussen 500-750

De Merovingers

Welk post-Romeinse koninkrijk bleef overeind en werd geleidelijk steeds groter en machtiger?

Her rijk van de Franken.

Wat vestigden de Islamitische legers in Spanje?

Het emiraat van Al-Andalus, dat in 929 een zelfstandig kalifaat werd. Hiermee stak het Bagdad naar de kroon en kwam er een einde aan dat ene kalifaat dat momenteel zo wordt geïdealiseerd door sommige radicale moslims.

Welke familie kwam d.m.v. een coupe aan de macht in 750

De Karolingers

Welke dynastie heerste hier van ca. 500 tot 750?

De Merovingische dynastie.

Het beroemdste lid van deze familie Karel de Grote breidde het rijk uit, welke gebieden lijfde hij bij zijn rijk in

Het Langobardische koninkrijk in Noord-Italië, en de gebieden van de Saksen en Avaren

Wie pleegde daarna een coup?

Een machtige aristocratische familie uit de Maasvallei, de Karolingers.

Wat betekende een grotere diversiteit binnen de elite van het Frankische rijk?

De inlijving van het Langobardische koninkrijk in Noord-Italië en het einde van de politieke zelfstandigheid van de Saksen en Avaren.

Wie was het beroemdste lid van deze dynastie?

Karel de Grote (r. 786-814).

Wat kreeg steeds meer een centrumfunctie in het Frankische rijk?

Het door Karel gebouwde paleis in Aken.

De Ierse en Angelsaksische koninkrijken bleven onafhankelijk, toch was er contact, welke groep werden al sinds de Merovingen beschermt en wat was de reden dat zij van overzee naar het gebied van de Franken kwamen

De geestelijken, zij kwamen het christendom prediken of hervormen. Daarnaast als missionarissen de heidenen tot christendom bekeren.

Wanneer werd Karel de Grote tot keizer gekroond?

In 800 door paus Leo III.

De Karolingers volgden het voorbeeld van de Merovingers, met name toen zij nog niet hun koniningschap hadden bemachtigd, welke belangrijke functie had deze samenwerking met de geestelijken uit Ierland en Angelsaksische koninkrijk

De samenwerking was een belangrijke vorm van legitimatie van politiek gezag.

Wanneer voltrok zich een proces van deling van het Frankisch grondgebied?

Tussen 840 en 870.

Waar kwam de keizerstitel terecht?

Bij Lotharius (r840-855) Lodeijks oudtste zoon. Hij regeerde over het zogenaamde Middenrijk, van de Waddenzee tot Midden-Italië.

Na de dood van Karel blijft het rijk nog in één hand tijdens de regering van zijn zoon Lodewijk, het rijk valt uit elkaar tijdens de regering van diens zoon Lotharius die over het Middenrijk regeerde, welke gebied bestreek Middenrijk, wie lijft welke delen van zijn rijk in en voor welke landen vormden deze rijken de grondslag

Middenrijk noorden Waddenzee tot aan zuiden Midden-Italië. Het noordelijk deel wordt ingelijfd bij West- en Oost-Frankische koninkrijken, deze koninkrijken vormden de grondslag Frankrijk en Duitsland

Wat gebeurde er na de dood van Karel?

Karels zoon Lodewijk regeerde nog over het hele rijk. maar na diens dood werd het rijk opgedeeld. De keizerstitel kwam aanvankelijk terecht bij Lotharius, Lodewijks oudste zoon. Hij regeerde over het zogenaamde Middenrijk.

Wie lijfde het noordelijk deel van het middenrijk stukje bij beetje in?

De West- en Oost-Frankische koninkrijken die zich vanaf het eind van de 9e eeuw steeds meer als aparte politieke eenheden manifesteerden en zo de grondslag vormden voor Frankrijk en Duitsland.

Vanaf 900 spreekt men van Frankrijk en Duitsland, de rol van de Karolingische dynastie is vrijwel uitgespeeld, welke dynastie gaat een dominante rol spelen en waar komen zij vandaan

De Ottonen, dit is een Saksische dynastie

Op welke wijze laten de Ottonen zien dat zij zich als de legitieme opvolgers van de Karolingers zien

Otto I laat zich in Aken kronen, Aken was de regeringszetel van Karel de Grote en hij ligt hier ook begraven.
Otto wordt ook in Rome tot keizer gekroond
In officiële stukken heet Otto net als zijn voorgangers imperator augustus

Vanaf ca. 900 was de macht van de Karolingische dynastie vrijwel geheel verdwenen. Wie waren de sterkste nieuwe spelers op het toneel?

De Duitse koningen uit de Saksische dynastie der Ottonen, die nadrukkelijk in de voetsporen van de Karolingers traden.

De nadruk bij de keizers lag op de titel en niet op een rijk met duidelijke grenzen, wat is de basis van hun macht

Het koningschap en het gebied waar hij als Rex regeerde

Wie was de naamgever van de Ottonen?

Otto I (r.936-973). Hij liet zich in Aken tot koning zalven en kronen en in 962 werd hij in Rome tot keizer gekroond.

Tot in de jaren 80 werd er anders tegen de vroege middeleeuwen aangekeken op welke punten bestaan de grootste tegenstellingen met het denken over de middeleeuwen nu.

Etnisch onderscheid
Verband met moderne staten
Rol van de geestelijkheid
Gebruik van latijn

Hoe noemde Otto I zich in officiële stukken?

Zoals zijn Karolingische voorgangers imperator augustus, 'doorluchtige keizer'. De nadruk lag op die titel, niet op een keizerrijk met duidelijke grenzen.

Wat werd tot diep in de jaren tachtig van de 20e eeuw sterk benadrukt?

Het etnische onderscheid tussen Romeinen en Germanen .

Hoe dacht men in de jaren 80 over de etniciteit en hoe kijkt men er nu tegenaan

Op voormalig West-Romeins grondgebied werden Germaanse koninkrijken gevestigd met Germaanse wetten. Nu gaat men uit van een versmelting en dat de etniciteit een constructie was en niet met afkomst te maken had. De wetgeving was voornamelijk Romeins

Waar ging men tot diep de de jaren tachtig nog meer van uit?

Dat alleen geestelijken het latijn machtig waren en zij de taal van de schriftelijke communicatie domineerden en dat zij met hun geschriften maar weinig invloed hadden op de wereld van de leken.

Wat is er gedurende de laatste dertig jaar sterk veranderd?

De interpretatie van de hoofdlijnen van de vroegmiddeleeuwse geschiedenis.

In de jaren 80 dacht men dat onze moderne staten voortgekomen zijn uit middeleeuwse, hoe dacht men over Rijk van Karel de Grote en hoe denkt men nu over dit onderwerp

In de jaren 80 zag men het rijk van Karel als een tot mislukking gedoemd iets, vanwege de verstrengeling met de religie. Nu ziet men het als anachronisme dat onze moderne staten zijn voortgekomen uit deze vroegmiddeleeuwse koninkrijken, het is niet vanzelfsprekend en mag niet de basis vormen om vroegmiddeleeuwse rijken te beoordelen als geslaagd of mislukt

Wat is het huidige perspectief op het onderscheid tussen de Romeinen en de Germanen?

Vroegmiddeleeuwse etniciteit was een culturele constructie, geen biologisch gegeven. Leden van een elite die zich Frank of goot gingen voelen, net zoals hun nieuwe vorst konden de meest uiteenlopende herkomst hebben.

In de jaren 80 ging men ervan uit dat alleen de geestelijkheid kon lezen en schrijven. Hiermee domineerden zij schriftelijke communicatie maar vanwege deze dominantie weinig invloed op wereld van leken die niet konden lezen. Is deze denkwijze nu nog houdbaar

Nee, vorsten en wereldlijke elites maakten ruimer gebruik van de Latijnse schriftcultuur dan gedacht. Bijvoorbeeld in het Karolingische rijk verliep de bestuurlijke communicatie in het Latijn. Men moest deze taal machtig zijn als men deel wilde nemen aan de hofcultuur in Aken.

De traditionele wijze van tegen de middeleeuwen aankijken komt uit de 19de eeuw waar was historisch onderzoek in de 19de eeuw mee verbonden

Historisch onderzoek was in de 19de eeuw was nauw verbonden met nationalisme, (staat niet in boek maar denk aan legitimatie van de nieuwe staten na de val van Napoleon)

Wie maakten nog meer gebruik van de Latijnse schriftcultuur buiten de geestelijken?

Vroegmiddeleeuwse vorsten en hun wereldlijke elites.

Hoe is het huidige perspectief op deze zaken?

Anders. De etnische tegenstelling tussen Germanen en Romeinen is onhoudbaar gebleken. Vroegmiddeleeuwse etniciteit was een culturele constructie, geen biologisch gegeven.

Welke rol speelde het Latijn?

De vroegmiddeleeuwse vorsten en hun wereldlijke elites blijken een veel ruimer gebruik te hebben gemaakt van de Latijns schriftcultuur dan voordien werd gedacht. In het Karolingische rijk verliep de schriftelijke bestuurlijke communicatie in het Latijn, en ook graven, hertogen en andere wereldlijke aristocraten konden hiermee uit de voeten. Wie deel wilde nemen aan de hofcultuur in Aken, moest Latijn begrijpen, want dit was niet alleen de taal van bestuurlijke stukken, maar ook de algemene omgangstaal aan dit cultureel diverse hof.

Wat kwam regelrecht uit de 19e eeuw?

De traditionele trits van Germanendom, mislukte staatsvorming en een cultureel geïsoleerde geestelijkheid.

Waarmee was historisch onderzoek in de negentiende eeuw al nauw verbonden?

Met nationalisme, met name in het wetenschappelijke gidsland Duitsland, maar in de jaren dertig van de vorige eeuw werd het onderzoek naar vroegmiddeleeuws Germanendom de basis voor rassenhaat.

Waar concentreerde de nieuw gestichte Bondsrepubliek zich op?

Op de regionale geschiedenis ,of op de Karolingische cultuur, waarmee men zich als nieuwe burgers van de EEG (net het rijk van Karel de Grote) kon identificeren.

Waar zijn de meeste historici het tegenwoordig over eens?

Dat voor de culturele geschiedenis van het Westen in de eerste helft van de middeleeuwen, de Romeinse erfenis doorslaggevend is geweest

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 | 9789462580473 | Rob Meens

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.