Startpagina / Samenvattingen / Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 / teksten-groep-eeuw

Ongeletterde eeuwen? Over de rol van het schrift in de middeleeuwen - Wat schreef men zoal?

Q: Waar behield het latijn zijn rol?

Toen ver na de middeleeuwen werd het als lingua franca in de wetenschap, de diplomatie en in die delen van Europa die katholiek bleven voor religieuze doeleinden, gebruikt. Ook in het voortgezet onderwijs in de stedelijke hoofdscholen was het de voertaal.

44 belangrijke vragen over Ongeletterde eeuwen? Over de rol van het schrift in de middeleeuwen - Wat schreef men zoal?

Wat voor teksten werden er geschreven in de middeleeuwen

Teksten voor het uitoefenen van zijn functie
Teksten hoe men zijn functie moet uitoefenen
Teksten ter bevestiging van het zelfbeeld van sociale groepen
Teksten voor bestuur en beheer
Teksten die contacten met het bovennatuurlijke onderhielden

Wat voor een soort teksten schreef (of afschreef) men in de middeleeuwen?

Het waren allereerst teksten waar men iets aan dacht te hebben voor het uitoefenen van zijn functie.
Vervolgens waren er teksten waaruit te leren viel hoe men zijn functie kon uitoefenen.

Welke teksten schreef men in de middeleeuwen?

Allereerst teksten waar men wat aan had voor de uitoefening van zijn functie, zoals de Bijbel, liturgische boeken en preken van de seculiere clerus, aan de brieven en financiële administratie van de kooplieden, aan de wetgevende teksten van de wereldlijke heersers. Als ook teksten waaruit met kon leren hoe de functie uit te voeren zoals leren lezen en rekenen.

Welke teksten vallen onder de groep die men denkt nodig te hebben om zijn functie uit te oefenen

Bijbel, liturgische boeken en preken van de clerus, brieven en financiële administratie van de kooplieden, wetgevende teksten van wereldlijk leiders

Wat betekende leren lezen en schrijven ook?

Het leren van latijn, wat geen spreektaal was, maar wel hoe teksten geschreven werden. Pas vanaf de twaalfde eeuw werden er teksten vanuit het latijn vertaald of gelijk in de volkstalen geschreven.

Welke teksten vallen onder de groep die men voor het uitoefenen van zijn functie nodig heeft

Teksten die in onderwijs gebruikt werden om te leren lezen en rekenen.

Wanneer worden er steeds meer teksten uit het Latijn vertaald of meteen in de zogeheten volkstalen geschreven?

Vanaf de twaalfde eeuw.

Waar behield het latijn zijn rol?

Toen ver na de middeleeuwen werd het als lingua franca in de wetenschap, de diplomatie en in die delen van Europa die katholiek bleven voor religieuze doeleinden, gebruikt. Ook in het voortgezet onderwijs in de stedelijke hoofdscholen was het de voertaal.

Tot de 12de eeuw moet men automatisch Latijn leren als men leert lezen. Vanaf de 12de eeuw wordt er steeds meer in de volkstaal geschreven. Welke vakgroepen blijven voor het uitoefenen van hun functie lange tijd het Latijn gebruiken

De wetenschap, de diplomatie en in het katholieke deel van Europa voor religieuze doeleinden

Ook nadat de lagere scholen in stad en land al lang waren overgegaan op onderricht in de volkstaal, werden er altijd nog religieuze teksten in het Latijn uit het hoofd geleerd. En in het voortgezet onderwijs van de stedelijke 'hoofdscholen' bleef Latijn de voertaal. Hier bestudeerde men onder ander de Latijnse klassieken, die in enorme aantallen uit de latere middeleeuwen overgeleverd zijn. Waar ging het daarbij minder om?

Om de inhoud maar vooral om de wijze waarop de Latijnse auteurs uit de oudheid hun taal gebruikten om vorm te geven aan hun gedachten en beelden. Dat ze heidens waren geweest werd daarbij op de koop toe genomen.

Hoe wilden de middeleeuwse intelligentsia het Latijn ook kunnen gebruiken om hún boodschappen te kunnen communiceren?

Zoals Vergilius, Horatius, Ovidius en niet te vergeten Cicero hun taal hadden weten te gebruiken.

Wat heeft tekst historisch detective werk naar de verzameling gedichten bekend als de Anthologia Latina gesuggereerd?

Dat de vroegmiddeleeuwse dichters die erin zijn opgenomen, net zo bekwaam waren in het toepassen van de regels van de klassieke dichtkunst als hun 'klassieke' voorgangers.

Waaruit mag blijken dat dit niet gedoemd was een wensdroom te blijven?

Uit de vele korte gedichten die samen met die van de Latijnse klassieken werden overgeleverd en die in niets daarvan afweken, maar waarvan onderzoek heeft kunnen aantonen dat ze toch echt door middeleeuwse dichters zijn geschreven.

Wat werd er in Oxford als in de dertiende eeuw opgezet?

Studierichtingen voor toekomstige zakenlieden en voor degenen die carrière hoopten te maken aan kerkelijke of wereldlijke hoven. De training bevatte opstellen van oorkonden, testamenten en brieven, boekhouding, de praktijken van het hof, heraldiek en de rechtspraktijk.

In de 13de eeuw werden in Oxford studierichtingen opgenomen voor zakenlieden en ambtenaren, waarin werden zij onderwezen

Training in het opstellen van oorkonden, testamenten en brieven, boekhouding, praktijken van het hof, heraldiek en rechtspraak.

Waar diende een derde groep teksten voor?

Ter bevestiging van het (zelf)beeld van sociale groepen. Hierbij kan men denken aan geschiedschrijving waarin een beeld van het verleden van de groep wordt geschetst dat voldoet aan het beeld dat de groep van zichzelf heeft. Zo'n tekst kan ook een rol spelen in de opvoeding van kinderen tot nieuwe, volwaardige leden van de groep. Het kan bij die groepen gaan om volkeren of 'stammen', om steden, families, of om de christenheid als geheel.

Waar zette het middeleeuwse christendom tegen af?

Tegen de heidenen, joden en ketters. Heidenen in eerste instantie zij die nog niet tot het christendom bekeerd waren, later lijkt men hen te identificeren met de naburige religie de islam. Joden, die zich als moesten zijn beter weten, niet tot het christendom gekeerd hadden en Ketters omdat zijn niet de door de kerk gesanctioneerde vorm van religie aanhingen en uitgeroeid diende te worden.

Welke teksten vallen onder de groep teksten die dienden ter bevestiging van het zelfbeeld van sociale groepen

Geschiedschrijving waarin een beeld van het verleden van de groep wordt geschetst

Wie bleven lang verstoken van geschreven literatuur?

De plattelandsbevolking die nog lang ter lering en de vermaak luisterden naar mondeling voorgedragen verhalen.

Bij deze groepen kan het gaan om volkeren of stammen, om steden families of om de christenheid. Bij de christenheid gaat het niet alleen om de recente geschiedenis, welke geschiedenis wordt hierbij betrokken en waarom

De Bijbelse geschiedenis omdat deze het begin van de geschiedenis van de Christenheid is

Onder welk kopje kan een volgende groep teksten worden samengevat?

Onder bestuur en beheer. Het gaat hierbij om juridische en financiële teksten, die gebruikt konden worden om rechten te verdedigen tegen anderen, en die daarom zorgvuldig werden bewaard.

Wat gaf in de dertiende eeuw een enorme groei in documentatie te zien?

Juridische en financiële teksten die gebruikt konden worden om rechten te verdedigen tegen anderen en die daarom zorgvuldig bewaard werden. Dit ging gepaard met de groei in het aantal klerken, notarissen, juristen en ambtenaren.

Kennis van de geschiedenis kan leiden tot beeldvorming van hen die niet tot de eigen groep behoren, waar zette het middeleeuwse christendom zich tegen af

Heidenen, Joden en ketters

Tot wat leidde de enorme groei in dit soort documentatie die te zien is in de dertiende eeuw, en die gepaard ging met de groei in het aantal klerken, notarissen, juristen en ambtenaren?

Tot een verandering in mentaliteit. Het nieuwe gebruik van schriftelijke documenten zou een lange periode afsluiten waarin het recht overwegend mondeling was vastgelegd in het levende geheugen.

Wat impliceerde deze schriftelijke vastlegging?

Dat fysiek herinneringen aan bezitsverandering een rol speelden. De macht van het woord was het woord van de machtigen en het woord van de machtigen werd vrijwel altijd gesproken. Dit werd doorbroken de door eis dat uitsluitend schriftelijk bewijs mocht worden gebruikt om eigendom te bewijzen.

Wie bedoelde men met heidenen, let op veranderd in de loop van de middeleeuwen

In eerste instantie waren dit de mensen die aan de rand van de beschaafde wereld woonden en zich nog niet tot het christendom hadden bekeerd, later werden dit de islamieten

Welke laatste groep teksten wordt genoemd?

Teksten die de contacten met het bovennatuurlijke onderhielden, of in het ondermaanse aangaven hoe die contacten onderhouden werden.

Wanneer werd duidelijk dat het bewaren van rechtstitels zin had?

Omdat de macht van het geschreven woord in voorkomende gevallen de macht van de koning kon overtroeven, zelfs nog eeuwen later.

Welke beeldvorming bestond er over de joden

Joden waren degenen die hoewel ze beter konden weten niet tot het christendom hadden bekeerd, basis vormde het Nieuwe Testament

Religie was belangrijk, zowel voor christenen als voor aanhangers van andere religies. Waar was het christendom op gebaseerd?

Op een geschreven goddelijke overlevering, en de clerici gebruikten hun schrijfaardigheden op velerlei terrein.

Waarom waren ketters de kwalijkste groep

Zij hingen een niet door de kerk gesanctioneerde religie aan en hun dwalingen dienden uitgeroeid te worden

Welke teksten behoren tot de meest voorkomende verhalende teksten uit de middeleeuwen?

Teksten geschreven voor de verering van heiligen - die handelden over hun leven hier op aarde en over de wonderen die ze na hun dood verrichtten, bij voorkeur op de plaats die aan hun herinnering gewijd was en waar de relieken, die materiële resten van hun aardse lichaam werden bewaard.

Waar kon de schriftelijke verslaglegging van wonder toe uitgroeien?

Tot lokale of regionale geschiedschrijving die kon bijdragen tot de vorming van lokale en regionale identiteiten.

Naast geschiedwerken konden ook andere teksten gebruikt worden om het zelfbeeld van een groep te bepalen, welke

Juridische en literaire

Wat was het middeleeuwse boek bij uitstek?

De Bijbelboeken. De inhoud van die Bijbelboeken doordesemde de middeleeuwse schriftcultuur.

Er zijn in de jaren 500 -1500 zeer veel teksten geschreven en gekopieerd. Welke teksten blijken een aantal functies te kunnen vervullen?

De Bijbel, een verzameling teksten ver voor de middeleeuwen geschreven. Er zijn onschatbaar veel exemplaren van de Bijbelboeken afgeschreven, en de inhoud van die boeken doordesemde de middeleeuwse schriftcultuur.

Ook de Latijnse klassieken werden om educatieve redenen veelvuldig afgeschreven. Waar gingen de humanisten ten tijde van de renaissance naar op zoek?

Naar geschriften uit de Latijnse oudheid.

Waar werden juridische teksten voor gebruikt en wat voor gevolg had dit voor deze teksten

Deze teksten werden gebruikt om rechten te verdedigen, daarom moesten deze teksten bewaard worden.

Welk schrift werd in de laatste achtste en vroege negende eeuw ontwikkeld in het Karolingische rijk?

De Karolingische minuskel, dit om een gewenst idee van eenheid tot stand te brengen.

In de 13de eeuw komt het tot een enorme groei van juridische teksten, waarmee ging deze groei gepaard

Toename van het aantal klerken, notarissen, juristen en ambtenaren

Wat impliceert deze mondelinge vastlegging van regels

Dat rechtsregels alleen geldig waren zolang men ze uit het geheugen kon opdiepen

Ook al werden schenkingen en andere veranderingen in bezitsverhoudingen opgetekend moest er wel aan een voorwaarde voldaan worden wilden ze hun rechtsgeldigheid behouden

De betrokken partijen moesten de documenten bewaren en weten waar men ze bewaarde

Welke teksten bedoeld men als men het heeft over teksten die het contact met het bovennatuurlijke onderhouden

Naast de bijbel, teksten over het leven van heiligen en de wonderen die zij na hun dood verrichtten

Waarom moet de bijbel als middeleeuws boek bij uitstek gelden

Vanwege het grote aantal exemplaren dat werd afgeschreven en de inhoud van deze boeken vind je terug in andere middeleeuwse geschriften

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen / druk 1 | 9789462580473 | Rob Meens

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.