Startpagina / Samenvattingen / Cultuurgeschiedenis van de oudheid / burgers-politiek-democratie

Athene in de vijfde eeuw v.Chr - De Atheense democratie

Q: Het bestuur van de Griekse poleis kende 4 ‘machten’. Welke waren dat en door wie werden zij uitgeoefend?

-wetgevende macht (Volksvergadering Ekklesia ) -rechtsprekende macht (Archonten) -uitvoerende macht (burgers met roulerende taken) -controlerende macht (over het handelen van ambtsdragers) (door oud-archonten)

Q: Na de tirannie en de burgeroorlog in de 6de eeuw v.Chr. legde de edelman Clisthenes basis voor nieuwe politieke structuur, voortbouwend op bestaande, welke

Onderverdeling polis in 10 subgroepen, fylen Fylen was weer onderverdeeld in kleinere subgroepen demen Elke deme had zijn basis in een dorp Samenstelling fylen was zo dat de demen de verschillende regionen van Attica vertegenwoordigend Deme-lidmaatschap was erfelijk Raad van 500 leden (boulê): 50 leden per fyle en afkomstig uit hoogste 3 vermogensklassen Boulê vormde het dagelijks bestuur

27 belangrijke vragen over Athene in de vijfde eeuw v.Chr - De Atheense democratie

Wat verstaat men onder ‘democratie’?

-‘heerschappij van de demos (het ‘gewone’ volk)’
-Een politiek stelsel
-Waarin alle burgers die aan bepaalde voorwaarden voldoen, aan het politieke proces kunnen deelnemen

Met Atheense democratie wordt politiek stelsel uit de 5de en 4de eeuw v.Chr. Hoe kwam de democratie in Athene tot stand

Stapsgewijze uitbreiding van de burgers die in aanmerking kwamen voor:

Timai, mannen en vrouwen
Archai, alleen mannen
Militaire functies, alleen mannen

Hoe begon de democratische politeia volgens de Atheners?

Met de wetgeving van Solon in 594 v.Chr.

Hoe kwam de Atheense democratie tot stand?

Door een stapsgewijze uitbreiding van de groepen burgers die in aanmerking kwamen voor timae:
-voor mannen: archae (politieke functies), militaire functies en cultische functies
-voor vrouwen: cultische functies

Bij welke groep lag de uitvoerend macht in handen

Een groep burgers onder wie deze taken rouleerden

Was bestrijding van economische ongelijkheid een van de doelen van de Griekse democratische politiek?

Nee, hoewel er wel mechanismen waren die de zwaarste lasten op de sterkste schouders legden.

Controlerende macht was vanaf het begin van de wetgeving en laat zich het best verduidelijken aan de hand van de chronologische ontwikkeling, deze laten de Grieken bij Solon beginnen, welke veranderingen voerde hij in (594 v.Chr.) om economische en sociale onenigheid in orde te krijgen

Indeling in 4 vermogensklassen, eerste 3 van zeer vermogend tot vermogend, 4 overig
Uit hoogste werden archonten geselecteerd eerst koos men kandidaten die dan door loting werden bepaald
Raad van 400 leden uit hoogste 2 of 3 klassen
Hele mannelijke bevolking kon deel uitmaken van een volksrechtbank, diende als hof van beroep
Instemming van volksvergadering voor ratificering van besluiten (waarschijnlijk)
Men kon niet meer door schulden in slavernij komen
Striktere regelgeving wat betreft afstamming en erfrecht

Het bestuur van de Griekse poleis kende 4 ‘machten’. Welke waren dat en door wie werden zij uitgeoefend?

-wetgevende macht (Volksvergadering Ekklesia)
-rechtsprekende macht (Archonten)
-uitvoerende macht (burgers met roulerende taken)
-controlerende macht (over het handelen van ambtsdragers) (door oud-archonten)

Wanneer begon volgens de Atheners hun democratisch bestel?

In 594, met de wetgeving van Solon (640-560)

Na de tirannie en de burgeroorlog in de 6de eeuw v.Chr. legde de edelman Clisthenes basis voor nieuwe politieke structuur, voortbouwend op bestaande, welke

Onderverdeling polis in 10 subgroepen, fylen
Fylen was weer onderverdeeld in kleinere subgroepen demen
Elke deme had zijn basis in een dorp
Samenstelling fylen was zo dat de demen de verschillende regionen van Attica vertegenwoordigend
Deme-lidmaatschap was erfelijk
Raad van 500 leden (boulê): 50 leden per fyle en afkomstig uit hoogste 3 vermogensklassen
Boulê vormde het dagelijks bestuur

Wanneer werd op advies van de strateeg Themistocles besloten een vondst van een rijke zilverader in Zuid-Attica te benutten voor het bouwen van een vloot?

483 v.Chr.

Wat hield de wetgeving van Solon op het gebied van de staatsinrichting in?

Achtergrond: heftige economische en politieke onenigheid in Athene
-Solon deelde de burgers in 4 vermogensklassen in: de eerste 3 van zeer vermogend tot vermogend, en als vierde alle anderen.
-Uit de hoogste klasse werden de archonten gekozen, uit de 2 of 3 hoogste klassen een raad van 400 burgers.
-Alle mannelijke burgers konden lid zijn van de Volksrechtbank die als Hof van Beroep diende
-Idem van de Volksvergadering die besluiten kon/moest ratificeren

Welke andere belangrijke wetgeving stelde Solon in (2), en wat waren de consequenties daarvan?

1)Een burger kon niet langer door schulden aan andere burgers tot slavernij geraken (hierdoor werd iedere burger verantwoordelijk voor de vrijheid van allen)
2)Striktere regelgeving voor afstamming en erfrecht (deze regeling legde zo de voorwaarden voor burgerschap vast)

Kort na Clisthenes' hervorming werd ostacisme voor het eerst toegepast, wat is dit

Volksraadpleging met behulp van stembriefjes in de vorm van potscherven om degene die een bedreiging zou vormen voor de politieke orde voor 10 jaar uit Athene te verbannen

Solon legde met zijn wetgeving, hoewel die sterk elitair was in de toegang tot de hoogste ambten, de basis voor uitbouw naar een echte democratische structuur. Welke principes maakten dit mogelijk (3)?

1)Het privilege op grond van bezit kwam in de plaats van het privilege op grond van geboorte (waardoor statusverandering mogelijk werd)
2)De Volksrechtbank kreeg op den duur de belangrijkste controlerende taak
3)De wetten consolideerden de samenhang van de gehele polis door:
a.Het principe van vrijheid te garanderen
b.Legitimiteit strikt vast te leggen

In de 2e helft van de 6eE werd, weer na een periode van twisten, de volgende stap gezet naar de uitbouw van de democratie. Wat gebeurde er?

-Na de verdrijving van de zonen van Pisistrates (autocratische tirannen) brak een burgeroorlog uit.
-Uiteindelijk stelde Clisthenes (570-507) zich aan het hoofd van de oppositie en kreeg van de Atheense burgers speciale bevoegdheden
-Clisthenes legde in 508/507 de basis voor een nieuwe politieke structuur, die op de oude voortbouwde.

Waarom was de burgerschapswet van Pericles de laatste fase van democratiseringsproces

Elke burger moest van 2 burgersouders afstammen en voldeed daarmee aan dezelfde strikte criteria als de oeroude priesterfamilies, dat voortaal alle Atheners per toerbeurt toekwam

Hoe werden de leden van de boulê (de raad van 500) gekozen?

-De leden van de boulê werden gekozen/geloot uit de hoogste 3 vermogensklassen
-De boulê vergaderde op de agora in het bouleuterion (raadhuis)

Hoe werden de archonten verkozen?

-Ieder jaar werden er per fyle kandidaat-archonten uit de hoogste 2 vermogensklassen gekozen.
-De archonten werden daarna door loting aangewezen uit de werden

Door wie werden de militaire strategen gekozen?

Elke fyle koos, behalve zijn kandidaat-archonten, ook zijn eigen militaire leider (strateeg)

Wat was het nadeel van dit systeem waarbij zowel de strategen als de kandidaat-archonten in de fyle gekozen werden?

De 10 strategen konden, als zij politiek talent hadden, de tegenspelers worden van de archonten

Wat heeft Clisthenes’ systeem bijgedragen aan de vorming van de Atheense democratie?

-De burgers deden politieke ervaring op in het bestuur van de demoi
-De verkiezing van strategen en kandidaten voor het archontaat bracht kiesrecht voor alle mannen met zich mee, ongeacht vermogensklasse

Clisthenes’ systeem droeg bij aan een groeiend zelfbewustzijn van alle Atheense burgers.
Dit speelde ook bij de armste burgers, maar dat had een andere reden. Welke?

-Na de vondst van een rijke zilverader (483) werd een grote vloot gebouwd op initiatief van strateeg Themistocles
-Deze vloot versloeg in 480 de Perzen
-De armste burgers, die als roeiers fungeerden, ontleenden hun zelfbewustzijn aan deze overwinning

Hoe ontwikkelde de Atheense democratie zich tussen 480 en 450?

-Na 487 werden de kandidaat-archonten gekozen in de demen, waarna er geloot werd
-In 462 nam de Volksrechtbank de controle van ambtsdragers over van de oud-archonten
-In 457 werd verkiesbaarheid voor het archontaat uitgebreid naar de hoogste 3 vermogenklassen

Hoe ontwikkelde de Atheense democratie zich na 450?

-In de 2e helft van de 5e eeuw werden de burgers ook in ander timai gelijkgesteld en raakten de vermogensklassen als criterium voor het bekleden van archai in onbruik
-In 321 werd door het Macedonische bewind opnieuw de vermogenseis ingesteld voor participatie in timai en archai, waardoor in feite het tijdpwek van de Atheense democratie afgesloten werd.

Men onderscheidt verschillende ‘democratische systemen’. Hoe komt dat?

De aard van een democratisch systeem hangt af van:
-de voorwaarden waaraan burgers moeten voldoen om deel te kunnen nemen aan het politieke proces
-aan welke aspecten van het politieke proces deze burgers kunnen deelnemen

Wat wordt er bedoeld met de term ‘Atheense democratie’?

Het politieke stelsel dat in Athene vigeerde in de 5e en 4e EvC

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Cultuurgeschiedenis van de oudheid | 9789040077722 | Nathalie de Haan, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Athene in de vijfde eeuw v.Chr - De Atheense democratie

27 belangrijke vragen over Athene in de vijfde eeuw v.Chr - De Atheense democratie

Wat verstaat men onder ‘democratie’?

Met Atheense democratie wordt politiek stelsel uit de 5de en 4de eeuw v.Chr. Hoe kwam de democratie in Athene tot stand

Hoe begon de democratische politeia volgens de Atheners?

Hoe kwam de Atheense democratie tot stand?

Bij welke groep lag de uitvoerend macht in handen

Was bestrijding van economische ongelijkheid een van de doelen van de Griekse democratische politiek?

Controlerende macht was vanaf het begin van de wetgeving en laat zich het best verduidelijken aan de hand van de chronologische ontwikkeling, deze laten de Grieken bij Solon beginnen, welke veranderingen voerde hij in (594 v.Chr.) om economische en sociale onenigheid in orde te krijgen

Het bestuur van de Griekse poleis kende 4 ‘machten’. Welke waren dat en door wie werden zij uitgeoefend?

Wanneer begon volgens de Atheners hun democratisch bestel?

Na de tirannie en de burgeroorlog in de 6de eeuw v.Chr. legde de edelman Clisthenes basis voor nieuwe politieke structuur, voortbouwend op bestaande, welke

Wanneer werd op advies van de strateeg Themistocles besloten een vondst van een rijke zilverader in Zuid-Attica te benutten voor het bouwen van een vloot?

Wat hield de wetgeving van Solon op het gebied van de staatsinrichting in?

Welke andere belangrijke wetgeving stelde Solon in (2), en wat waren de consequenties daarvan?

Kort na Clisthenes' hervorming werd ostacisme voor het eerst toegepast, wat is dit

Solon legde met zijn wetgeving, hoewel die sterk elitair was in de toegang tot de hoogste ambten, de basis voor uitbouw naar een echte democratische structuur. Welke principes maakten dit mogelijk (3)?

In de 2e helft van de 6eE werd, weer na een periode van twisten, de volgende stap gezet naar de uitbouw van de democratie. Wat gebeurde er?

Waarom was de burgerschapswet van Pericles de laatste fase van democratiseringsproces

Hoe werden de leden van de boulê (de raad van 500) gekozen?

Hoe werden de archonten verkozen?

Door wie werden de militaire strategen gekozen?

Wat was het nadeel van dit systeem waarbij zowel de strategen als de kandidaat-archonten in de fyle gekozen werden?

Wat heeft Clisthenes’ systeem bijgedragen aan de vorming van de Atheense democratie?

Clisthenes’ systeem droeg bij aan een groeiend zelfbewustzijn van alle Atheense burgers.Dit speelde ook bij de armste burgers, maar dat had een andere reden. Welke?

Hoe ontwikkelde de Atheense democratie zich tussen 480 en 450?

Hoe ontwikkelde de Atheense democratie zich na 450?

Men onderscheidt verschillende ‘democratische systemen’. Hoe komt dat?

Wat wordt er bedoeld met de term ‘Atheense democratie’?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Antieke religie - Antiek Fundamentalisme

Cultuurgeschiedenis van de oudheid

Markten en overheid

Boekhouden geboekstaafd 2 : [theorieboek]

Wereldwijs 2HV

Van agrarische samenleving naar verzorgingss…

De organisatie van business intelligence

Ethiek in praktijk

Psychische stoornissen, gedragsproblemen en …

Nederlands leerboek jeugdgezondheidszorg.

Ontwikkelingspsychologie : inleiding tot de …

Vijf eeuwen opvoeden in Nederland / druk 3

Interculturele communicatie

Clisthenes’ systeem droeg bij aan een groeiend zelfbewustzijn van alle Atheense burgers.
Dit speelde ook bij de armste burgers, maar dat had een andere reden. Welke?