De mediterrane leefwereld - Als mieren of kikkers rond een poel': Griekse kolonisatie in de archaïsche tijd

14 belangrijke vragen over De mediterrane leefwereld - Als mieren of kikkers rond een poel': Griekse kolonisatie in de archaïsche tijd

Wat waren de redenen voor griekse kolonisatie in de archaïsche tijd?

1. snelle bevolkingsgroei, die niet bijgehouden kon worden door verhoging voedselproductie.
2. Hevige competitie binnen de aristocratie om macht en invloed. Er was geen plaats voor álle elite binnen een stadsstaat, dus trokken sommige aristocraten naar kolonies.

Welke extra dimensie kreeg de weg over zee in de archaïsche tijd

De Grieken maakten in toenemende mate gebruik van de zee en stichtten nieuwe steden

Deze apoikiai (kolonies) onderhielden culturele en religieuze banden met hun moedersteden maar waren verder onafhankelijk, waar lagen deze kolonies en welke reden noemen de schrijvers dat ze juist daar gesticht werden

De apoikiai lagen in het Zwarte Zeegebied, Zuid-Italië en Sicilië. Opvallend is dat deze kustgebieden sterk lijken op de kusten van het Griekse vasteland en - eilanden. Men zocht kennelijk naar herkenbare gebieden.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Aard van de Griekse kolonisatie:

Aan het begin van de twintigste eeuw werd gesproken over Griekse superioriteit die de inheemse bevolking van Zuid-Italië compleet zou hebben overvleugeld.
Tegenwoordig is er veel meer oog voor de acculturatieprocessen waarmee de 'kolonisatie' over en weer gepaard ging.
Ook is er tegenwoordig een scherper oog voor het feit dat de oude Grieken alles wat niet Grieks was, als 'barbaars' bestempelden, waardoor het beeld dat uit veel antieke bronnen oprijst, sterk gekleurd is.

Waren de Grieken de enigen die koloniën stichtten in het westelijk bekken van de Middellandse Zee?

Nee, koloniën werden ook gesticht door:
-Puniërs (nazaten van Fenicische kolonisten in Noord Afrika stichtten handelsnederzettingen in de kustgebieden van Noord Afrika en Spanje)
-Etrusken (ook zeevaarders) beheersten een deel van het Italisch schiereiland

Naast Grieken waren ook andere volkeren actief in de regio, welke en waar vestigden zij zich

  • Puniërs, Noord-Afrika en Spanje
  • Etrusken, deel van Italië

Waarom werden Zuid-Italië en Sicilië al in de oudheid 'Groot Griekenland' (Megalè Hellas (latijn Magna Graecia)) genoemd?

In de archaïsche (900-480) en klassieke tijd  (480-323) werd daar een groot aantal nederzettingen gesticht, waarvan een aantal zelfs uitgroeide tot grote steden (Syracuse)

Wat bedoelde Plato toen hij Socrates de zinsnede 'als mieren of kikkersrond een poel, zo wonen wij rondom de zee' in de mond legde?

Hij doelde op het grote aantal Griekse nederzettingen rondom de Middellandse Zee (Phaedo)

Welke reden werd tot voor kort aangevoerd voor de stichting van kolonies en waardoor wordt deze onderbouwd

De snelle bevolkingsgroei in Griekenland die niet kon worden opgevangen door de voedselproductie.
Dit wordt onderbouwd omdat Athene en Sparta geen kolonies stichtten omdat zij over voldoende landbouwgrond beschikten.

Wat behelst de wetenschappelijke discussie over de redenen die  in de archaïsche tijd (900-480) tot de omvangrijke Griekse kolonisatie hebben geleid?

-Lang werd uitsluitend gedacht aan een snelle bevolkingsgroei in Griekenland die niet kon worden opgevangen door verhoging van de voedselproductie. Logische uitzonderingen waren Athene en Sparta (geen apoikiai, wel een groot landbouwareaal)
-Antieke teksten geven aanwijzingen voor andere motieven die in recent onderzoek meer benadrukt worden: hevige competitie binnen de aristocratie om macht en invloed zou jongemannen hebben doen wegtrekken met medeneming van hun clientèle.

Antieke literaire teksten en inscripties geven ook aanwijzingen voor andere motieven voor het stichten van kolonies, welke

In de poleis (stadstaten) was binnen de elite te weinig ruimte. De macht en competitiestrijd zou ervoor hebben gezorgd dat een deel van de jongemannen in de archaïsche tijd wegtrok en een deel van hun clientèle meenam

  Wat behelst de wetenschappelijke discussie rond de aard van de Griekse kolonisaties?

Begin 20e E:
---Griekse superioriteit zou de inheemse bevolking van Zuid-Italië hebben      overvleugeld

Tegenwoordig:
---Zgn. 'acculturatieprocessen' (de ene groep neemt de cultuur van de andere over, zie ook hfdst 17) zijn belangrijker
---Het beeld dat uit antieke bronnen oprijst, is sterk gekleurd (de Grieken bestempelden alles wat niet Grieks was, als barbaars)
---De inheemse volken uit de gekoloniseerde gebieden hebben zelf geen geschriften nagelaten om dit gekleurde beeld te corrigeren

Ook is er in de afgelopen decennia een discussie aan de gang over de aard van de kolonisatie welke verschillen zijn er met het begin van de 20ste eeuw.

Aan het begin van de 20ste eeuw ging men ervan uit dat de Grieken superieur waren en de inheemse bevolking overvleugelden.
Nu heeft men meer oog voor de acculturatieprocessen (overnemen van vreemde cultuurelementen) waarmee kolonisatie over en weer ging.

Waarom is zo lang het beeld blijven bestaan dat de Grieken superieur waren

De geschreven bronnen, deze zijn Grieks en de Grieken bestempelden iedereen die niet Grieks was als barbaar. De inheemse volkeren hebben geen geschreven bronnen achtergelaten.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo