Beeldende kunst en muzische kunsten - Beeldende kunst - Romeinse kunst

23 belangrijke vragen over Beeldende kunst en muzische kunsten - Beeldende kunst - Romeinse kunst

Hoe komt het dat we zeer weinig Romeinse kunstwerken bezitten uit de periode tussen ongeveer 500 en 100 v.Chr.?

Ze werden vervaardigd uit vergankelijke materialen zoals hout en terracotta.

De beeldende kunst van (pre)Romeins Italië bevat veel verwijzingen naar de Griekse wereld (het classicisme van de 1eEvC in Rome is bijvoorbeeld volstrekt Grieks). Kan men zeggen dat de Romeinen slechts de Griekse kunst imiteerden?


Nee, de Romeinen deden evenzeer aan aemulatio als hun Griekse voorgangers

Wat deden de Romeinen vanaf de expansie in de derde en tweede eeuw v.Chr.?

Kunstwerken roven om deze op te stellen als geschenken voor hun eigen goden in tempels en andere openbare gebouwen in Rome.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Van wanneer dateert de omgang van de bewoners van het Italisch schiereiland met de Griekse beschaving, die zij als superieur beschouwden (3)?

-Sinds de stichting van de Griekse koloniën op het Italisch Schiereiland
-Met name de Etrusken kochten veel Griekse producten, maakten ze na of lieten zich erdoor inspireren: de meeste overgebleven Griekse vazen uit die tijd zijn gevonden in Etruskische graven
-Uit deze (handels)contacten kwamen iconografische en stilistische voorbeelden beschikbaar die dankbaar werden gebruikt

Hoe zat het kopiëren?

De archaïsche en Helleense kunst werd nauwelijks gekopieerd. De kopieën waren natuurlijk nooit exact gelijk. De kunstenaar bracht ook zijn eigen smaak en de smaak van zijn tijd in.

Welke (pre)Romeinse kunstvoorwerpen zijn, behalve de vazen, overgebleven uit de vroege Romeinse tijd?

-De terracotta reliëfs en de beelden in min-of-meer Griekse stijl en met Griekse thema’s, als aankleding van de gevelvelden van tempels (naar voorbeeld van Zuid-Italische monumentale tempels)
-Sarcofagen, bijvoorbeeld die van Lucius Cornelius Scipio Barbatus uit de vroege 3eEvC, gedecoreerd als een bouwwerk met Dorische metopen en trigliefen

Wat had het tekort aan originelen tot gevolg?

Het veroorzaakte een ware industrie van marmeren sculpturen in Rome zelf door ateliers van Griekse beeldhouwers als Stephanus en Pasiteles. Zij maakten nieuwe werken in klassieke stijl, zoals de zogenaamde San Ildefonsogroep. Ook werden kopieën vervaardigd.

Waarom zijn er maar heel weinig Romeinse kunstwerken uit de periode 500-100 v.Chr. over

Het materiaal waaruit ze waren vervaardigd zoals hout en terracotta en de functie religieus of funerair die latere generaties niet bewaarden

De expansie van het Romeinse rijk in de 3e en 2eEvC intensiveerde het contact met de Griekse wereld en met Klein Azië. Wat schrijft Horatius (65-8, in Epistula) hierover?

“Het veroverde Griekenland veroverde de woeste overwinnaar en bracht de kunsten het boerse Latium binnen”.

Hoe uitten de Romeinen hun mateloze bewondering voor de Griekse kunsten?

Zij maakten misbruik van hun machtspositie en roofden kunstwerken om deze op te stellen als geschenk voor hun eigen goden in tempels en andere openbare gebouwen:  Rome werd een openluchtmuseum met overal Griekse kunstwerken: beelden, beschilderde panelen, kostbare voorwerpen.

Rome werd een soort openluchtmuseum met overal kunstwerken. Drie gebeurtenissen worden in geschiedschrijving met dergelijke roven in verband gebracht, welke

  • Verovering van Syracause in 212 v.Chr. door Marcellus
  • Aemilius Paullus versloeg Perseus V bij Pudna in 168 v.Chr.'
  • Verwoesting van Korinthe in 146 v.Chr. door Mummius

Drie gebeurtenissen worden met het roven van Griekse kunst door Romeinen in verband gebracht. Welke waren dit en welke betekenis kan men hier aan toeschrijven?


1.Marcellus veroverde Syracuse in 212vC


2.Aemilius Paullus versloeg Perseus V bij Pydna in 168vC
3.Mummius veroverde Korinthe in 146vC
De drie veldheren namen enorme schatten mee naar Rome: dit wordt als het begin van de Romeinse belangstelling voor Griekse kunst beschouwd.

Ook andere veldheren en stadhouders organiseerden later plunder- en rooftochten, Verres is de beruchtste hij stal tussen 73 en 71 v.Chr. Sicilië leeg en ondervond veel kritiek onder andere door Cicero in 5 beroemde redevoeringen de Verrinae. Hij had geen kritiek op het weghalen van de kunst, waar had hij dan wel kritiek op

Het feit dat hij de gestolen kunstwerken gebruikte om zichzelf te verrijken

Niet alleen veldheren ondernamen kunst-rooftochten, ook keizers, politici en rijke burgers ontwikkelden een verzameldrift voor hun eigen gewin. Hoe keek men daar in de eigen tijd tegenaan (3)?

-Men nam niet zozeer aanstoot aan de rooftochten zelf maar wel aan het aanwenden van de buit ten eigen nutte.
-Cicero stelde met name de rooftocht van Verres aan de kaak (hij stal tussen 71 en 73vC Sicilië leeg om zichzelf te verrijken)  in zijn Verrinae (5 redevoeringen tegen Verres)
-Seneca en Plinius de Oudere zagen in de verzameldrift van de elite en in het overnemen van luxuria asiatica (oosterse luxe en gewoonten) een oorzaak van het verval van de traditionele mores.

Door de verzameldrift van de Romeinse elite raakte de voorraad Griekse kunstvoorwerpen op. Waartoe leidde dit?

-Er ontstond een ware industrie voor marmeren sculpturen in Rome zelf door ateliers van Griekse beeldhouwers als Stephanus en Pasiteles.
-Zij maakten nieuwe werken in klassiek Griekse stijl en vervaardigden kopieën van opera nobilia (beroemde kunstwerken)
-Dankzij deze industrie kennen wij talrijke klassieke figuren die soms met zekerheid met beroemde kunstenaars uit de oudheid verbonden kunnen worden

Verzameldrift van leden van de Romeinse elite is in de 1ste eeuw ook onderwerp van kritiek bij vooraanstaande schrijvers als Seneca en Plinius de Oudere, waarom

Zij zien hierin het overnemen van oosterse luxe en gewoonten (luxuria asiatica) een van de oorzaken van het verval van de traditionele mores

Hoe precies waren de kopieën van Griekse beelden die in Romeins-Griekse ateliers gemaakt werden (3)?

-De verschillende kopieën zijn nooit exact gelijk aan elkaar: dit heeft te maken met
----de vaardigheid van de kunstenaar
----de smaak van kunstenaar en opdrachtgever
----de mode van de tijd
-Men zegt dat Pasiteles de punteermachine heeft uitgevonden om beter en sneller kopieën te kunnen maken
-Er zijn aanwijzingen voor getrouw kopiëren in de vorm van gipsafgietsels van beelden

Was alle Griekse kunst zo populair dat het gekopieerd werd (2)?

-Nee, de meeste kopieën zijn van kunst uit de 5e en 4eEvC, deze worden daarom wel als ‘classicistisch’ aangeduid. Archaïsche en hellenistische kunst is nauwelijks gekopieerd.
-Rustig staande ideale figuren genoten duidelijk de voorkeur

Welke beperkingen had het verzamelen van originelen

Niet alles was te krijgen, de voorraden raakten langzaam op

Hadden de Romeinse beeldhouwateliers in de 1eEvC, naast het kopieerwerk, ook nog een eigen productie?


Ja, hierbij ging het vooral om portretten en reliëfsculptuur

Waarom zijn de kopieën uit deze Romeinse ateliers, ondanks de punteermachine van Pasiteles, niet exact gelijk aan de originelen

  • de vaardigheid van de beeldhouwer
  • de mode van de tijd, kleding, haar of houding kan verschillen

Toch zijn er aanwijzingen voor het getrouw kopiëren, op welke wijze werden deze kopieën gemaakt en waar zijn deze aanwijzingen gevonden

In de vorm van gipsafgietsels, brokstukken van zulke zijn gevonden in een villa te Baiae bij Naepels

Waar zijn deze Romeinse beelden op geënt

Klassieke voorbeelden uit de 5de en 4de eeuw v.Chr., archaïsche of hellenistische is nauwelijks gekopieerd

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo