De letterkunde van de Grieken en Romeinen - De Griekse literatuur in de Hellenistische periode (323-31 v. Chr.)

21 belangrijke vragen over De letterkunde van de Grieken en Romeinen - De Griekse literatuur in de Hellenistische periode (323-31 v. Chr.)

Welke gebeurtenis markeert het begin van de hellenistische periode in de literatuur, en waarom is dat?

-Het sterfjaar van Alexander de Grote (323vC)
-Door zijn veroveringen en de cultuurpolitiek van zijn generaals en hun nakomelingen verspreidden de Griekse taal en cultuur zich over het hele oostelijke gedeelte van het mediterrane gebied, tot aan India.

Waarom zijn de veroveringen van Alexander de Grote zo invloedrijk geweest op de klassieke literatuur

Door de veroveringen en de cultuurpolitiek van zijn generaals verspreidde de Griekse taal en cultuur zich over geheel oostelijk deel mediterrane gebied tot aan India

Welke factoren zorgeden ervoor, dat na de Griekse literatuur, ook de Latijnse literatuur tot ontplooiing kwam (3)?

-De Romeinen kwamen, toen zij hun militaire en politieke aandacht richtten op het oostelijk mediterrane gebied (na de macht in het westen gevestigd te hebben), steeds meer onder invloed van de Griekse cultuur
-Tegen het einde van de hellenistische periode was de elite in vrijwel het hele Romeinse Rijk tweetalig, en werd zowel Griekse als Latijnse literatuur overal gelezen
-Tegelijkertijd voltrok zich de definitieve overgang van voornamelijk orale, voorgedragen literatuur naar een voornamelijk gelezen literatuur
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Een opvallende ontwikkeling uit deze tijd is de grote bewondering voor de Griekse literatuur uit de archaïsche en klassieke periode. Hoe uitte zich die (2)?

-Door canonisering (opstellen van canonlijsten, verzorging van tekstuitgaven en commentaren op de canonieke auteurs), met name door de geleerden verbonden aan het Mouseion in Alexandrië
-Men reageerde in eigen werk via imitatie en emulatie op de canonieke auteurs, die algemeen bekend waren.

Wat verstaan we onder ‘imitatie’ en ‘emulatie’?

-imitatio (imitatie) en aemulatio (wedijver) waren veelgebruikte principes om te reageren op oudere literatuur
-Men kopieerde vorm en inhoud van de klassieke schrijvers maar week hier ook bewust van af: de bedoeling was om creatief, niet slaafs, na te volgen waarbij soms verschillende genres vermengd werden.

Welke bekende gevallen van imitatio en aemulatio noemen de auteurs (3)?

-Apollonius van Rhodos (295-235) blies het klassieke homerische epos nieuw leven in: hij dichtte 4 boeken in hexameters over de avonturen van Jason en de Argonauten.
-Ovidius (43vC-17nC) nam het genre Aetia (aaneengeschakelde korte verhalen) in zijn ‘Metamorfosen’ over van  Callimachus van Cyrene (305-240)
-Het antieke leerdicht werd hervonden, waarbij het onderwerp (o.a. vaak gevonden in wetenschappelijk proza) minder van belang was dan de woordspelingen en de poëtische verwijzingen naar vroegere dichters (Homerus, Hesiodes)

Deze lijsten (canons) zijn opgesteld door hellenistische geleerden die in Alexandrië werkten in het Mouseion, centrum geweid aan de bestudering van de vruchten van de muzen, wat was hun taak

Het verzorgen van tekstuitgaven en schrijven van commentaren op canoniek auteurs zodat zij voor latere generaties bewaard bleven

De epische poëzie vormde niet de hoofdmoot van de hellenistische dichtkunst. Wat wel (2)?

Kleinschalige verfijnde poëzie, meer gericht op de individuele lezer dan op een groot publiek:
-epigram (letterlijk: ‘opschrift’, inscriptie op grafstenen of wijgeschenken): zeer kort gelegenheids-gedicht, al of niet met erotische lading
-epyllion (letterlijk: ‘eposje’), een korte vertelling in epische versmaat (hexameter) van soms niet meer dan 1000 regels

De in de canon opgenomen auteurs vormden een referentiepunt, voor wie waren zij bedoeld

Voor de elite in het rijk van Alexander de Grote en in het Romeinse rijk en voor de schrijvers zelf die actief waren in deze periode

Hoe zijn de meeste hellenistische epigrammen aan ons overgeleverd?

In 2 Byzantijnse bloemlezingen, Anthologia Palatina en Anthologia Planudea die samen meer dan 4000 epigrammen bevatten daterend van de klassieke tot en met de Byzantijnse periode

De schrijvers uit de hellenistische periode reageerden op de vroegere auteurs via een principe  van imitatio et aemulatio (imitatie en wedijver) wat wordt hiermee bedoeld

Men kopieerde vorm en inhoud, maar week hiervan ook bewust af. De bedoeling was om creatief om te gaan met de traditie en men vermengde ook verschillende genres

Wie is de belangrijkst dichter van het ‘epyllion’, en waarom?

Theocritus (305-250)
-Zijn gedichten worden ook wel ‘idyllen’ genoemd en laten de rijke schakering aan vaak excentrieke onderwerpen zien waarop de hellenistische dichters van epigrammen, leerdichten en epyllia zich toelegden
-Het polulairst waren de gedichten die Theocritus schreef over herders in een lieflijke, natuurlijke omgeving. Zij staan aan de basis van de ‘bucolische’ of herderspoëzie, o.a. geïmiteerd door Vergilius in diens Eclogae.

De epische po"zie vormde niet de hoofdmoot van de dichtkunst welke stijl werd ontwikkeld in de hellenistische periode

Kleine, verfijnde en in kleinste details verzorgde poëzie bedoeld voor een publiek van individuele lezers.

Van welke wetenschappen in de hellenistische periode werd proza het medium bij uitstek (7)?

-filosofie
-geschiedschrijving
-geografie
-taalkunde
-medicijnen
-wiskunde
-techniek

Hieruit kwam het epigram voort een kort puntig gedicht van minimaal 2 en doorgaans 4 tot 8 regels. Het epigram is ontstaan in archaïsch Griekse tijd waar werd het in deze periode voor gebruikt

  • Als functionele inscriptie op grafstenen
  • Wij wijgeschenken

Noem 2 beroemde wiskundigen uit de hellenistische periode. Wat schreven zij?

-Euclides van Alexandrië (325-250) schreef Stoicheia (Elementen) dat tot in de 20e eeuw tot leerboek heeft gediend
-Archimedes van Syracuse (287-211) schreef o.a. ‘over het evenwicht van vlakken’, ‘over het meten van een cirkel’, ‘over spiralen’, ‘over drijvende lichamen’, ‘over de optica’ (verloren gegaan) (wiki).
----In 1906 werd  de verloren gewaande ‘methode van mechanische stellingen’ als palimpsest ontdekt in een Byzantijns handschrift (het ‘Archimedespalimpsest’).
----Veel van zijn traktaten hadden de vorm van brieven aan de wiskundigen van Alexandrië, sommige ook in de vorm van puzzels.

Noem een beroemde geschiedschrijver uit de hellenistische periode. Wat schreef hij?

-Polybius (Megalopolis (Macedonië), 201-120).
-Werd als gijzelaar naar Rome meegenomen na de verloren slag bij Pydna in 168vC
-Beschreef de opkomst van de Romeinse macht in 40 boeken, waarvan er 5 integraal bewaard zijn gebleven en 35 in samenvattingen zijn overgeleverd.

Een ander kleinschalig genre dat zich in de hellenistische periode ontwikkelde is het epyllion, wat is dit

Een korte vertelling in epische versmaat (hexameter) van soms niet meer dan 100 regels

Zijn taalkunde, wiskunde, geografie etc. altijd zelfstandige takken van wetenschap geweest?

Nee, tot aan de hellenistische periode (323-31) vielen zij onder de wetenschap ‘filosofie’.

De proza werd steeds belangrijker, waar werd deze vorm van literatuur vooral gebruikt

  • Filosofie
  • Wetenschap
  • Geschiedschrijving

Op welke onderwerpen richtte de wetenschap zich

  • Geografie
  • taalkunde
  • medicijnen
  • wiskunde
  • techniek

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo