De samenleving - Levensverwachting

27 belangrijke vragen over De samenleving - Levensverwachting

Wat was de gemiddelde levensverwachting bij geboorte en de jaren daarna?

Bij geboorte was de gemiddelde levensverwachting 25 jaar.
Was eenmaal de leeftijd van 5 bereikt, haalde ongeveer 80% ten minste de twintigste verjaardag en 40% wist de leeftijd van 60 te bereiken.

Er zijn geen systematische gegevens over omvang en samenstelling van de bevolking uit de oudheid bekend. Hoe kan men toch een redelijk betrouwbaar demografisch beeld verkrijgen (2)?

-Door de geringe en weinig systematische gegevens uit de schriftelijke antieke bronnen te verbinden met inzichten uit archeologisch onderzoek over de grootte en inrichting van dorpen, steden en nederzettingen.
-door de demografische modellen die ontwikkeld zijn voor andere pre-industriële samenlevingen, toe te passen op de oudheid

Waar lagen de oorzaken van sterfte in de oudheid?

- Honger
- Oorlogen
- Epidemieën
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Op basis van deze modellen heeft men uitspraken gedaan over de geboorte- en sterftecijfers, welke

De sterftecijfers waren heel hoog, om de bevolking op stationair niveau te houden moesten ook de geboortecijfers hoog geweest zijn.

Welke aannames kan men doen over de levensverwachting in de oudheid wanneer men demografische modellen gebruikt (4)?

-dat de sterftecijfers zeer hoog waren in de oudheid
-dat de geboortecijfers daarom ook zeer hoog geweest moeten zijn om de bevolkingsgrootte op peil te houden
-dat de gemiddelde levensverwachting bij geboorte 25 jaar was (NB. 30% van de kinderen overleed vóór het einde van het 1e levensjaar, 50% vóór het einde van het 10e levensjaar)
-Na de leeftijd van 5 jaar haalde 80% de 20e verjaardag, en 30% bereikte de 60

Wat zijn bekende voorbeelden van vrouwen uit de hoogste standen die het merendeel van hun kinderen al op jonge leeftijd verloren zijn?

- Cornelia, de moeder van de Gracchi (tweede eeuw v.Chr.)
- Faustina, de vrouw van keizer Marcus Aurelius (tweede eeuw n.Chr.)

Een aanname voor Romeinse rijk is dat geboorte- als sterftecijfer 40 per 1000 per jaar bedroeg. De gemiddelde levensverwachting bij de geboorte was 25 jaar, waarom was de verwachting zo laag

Ongeveer 30% van de kinderen stierf voor het einde van het 1ste levensjaar, 50% voor het einde van het 10de levensjaar. Als men de leeftijd van 5 jaar bereikte dan haalde 80% de leeftijd van 20 en 30% de leeftijd van 60

Wat was het verschil tussen de oorzaken van sterfte tussen de antieke maatschappij en de onze?

-In onze maatschappij houdt het sterftecijfer verband met rijkdom en armoede.
-In de antieke maatschappij hield het sterftecijfer vooral verband met oorlog, epidemieën en honger.

Welke epidemieën worden in het boek genoemd?

- Pestepidemie die Athene trof aan het begin van de Peloponnesische oorlog
- Antonijnse pest die de bevolking van het Romeinse rijk in de tweede helft van de tweede eeuw n.Chr. trof
- Malaria, zeker in moerassige gebieden

In dit model gaat men ervan uit dat vrouwen 5 á 6 kinderen kregen waarvan de helft de 10de verjaardag niet haalde, welke factoren veroorzaakten dit hoge sterftecijfer, zowel bij arm als rijk

Honger, oorlog en epidemieën

Hoe ging men in de oudheid om met de zeer hoge kindersterfte?

-De suggestie is gewekt dat men zich minder hechtte aan zijn kinderen
-anderzijds komt uit grafinscripties ook veel verdriet naar voren
-het werd als een groot geluk beschouwd wanneer men oud was en al zijn kinderen en kleinkinderen groot had zien worden.

De suggestie is gewekt dat zo'n hoge kindersterfte tot gevolg had dat ouders zich niet aan kinderen hechtten, waaruit blijkt dat dit niet het geval was

Grafinscripties waaruit blijkt dat de ouders veel verdriet hebben.
Het werd als een groot geluk beschouwd als een man oud werd en zag dat al zijn kinderen en kleinkinderen in leven bleven

Wat weten we over zeer hoge leeftijd in de oudheid?

-Leeftijden boven de 70 werden in de oudheid zelf als uitzonderlijk beschouwd
-De Spartaanse gerousia (raad van ouden) bestond geheel uit mannen boven de 60
-Zeer hoge leeftijden kwamen voor:
----Xenophon (90 jaar)
----Zeno van Elea (90 jaar)
----Seneca de Oudere (93 jaar)
----Lucius Calpurnius Piso (80 jaar)

Wanneer ontwikkelde zich een meer rationele geneeskunde?

Vijfde eeuw v.Chr.

Men beschouwde een leeftijd hoger dan 70 als uitzonderlijk toch kwamen hoge leeftijden bij Grieken en Romeinen voor, er bestonden zelfs speciale instellingen voor mannen met een hoge leeftijd, welke

In Sparta raad van ouderen hierin had de koning en mannen uit de hoogste stand boven 60 zitting.
Beroemde ouderen zijn historicus Xenophon ouder dan 90, net als Zeno van Elea en Isocrates. Bij de Romeinen Seneca de Oudere, 93 en L. Calpurnius Piso, 80

Wat waren de inzichten over de invloed van hygiëne op de gezondheid (3)?

-Moderne inzichten over ziekteverwekkers waren afwezig
-Men onderkende het belang van ‘goed’ drinkwater maar verschilde van mening over wat ‘goed’ was: (stromend water, stilstaand water, regenwater, goed smakend water, …)
-Ondergrondse riolering was lang niet overal aanwezig, en lijkt vooral gebruikt te zijn om overtollig regenwater af te voeren.

Een bezoek aan de baden werd aangeraden voor zieken (Celsus). Hoe ging men om met de hygiëne in de baden (3)?

-Hoewel zieken geen aparte badvoorzieningen hadden, werd alleen het behandelen van geïnfecteerde wonden in de baden afgeraden.
-Er zijn in de antieke literatuur geen aanwijzingen gevonden voor het desinfecteren of zelfs maar regelmatig verversen van het badwater.
-Wel is bekend dat het water uit de grote baden gebruikt werd voor het doorspoelen van de openbare toiletvoorzieningen

Welke manier van denken over geneeskunde ontstond in de derde eeuw v.Chr.?

Naast het zoeken naar oorzaken van ziekteverschijnselen en remedies daartegen, ontstond een manier van denken waarin het niet zozeer ging om het vinden van oorzaken, maar om het zoeken van de juiste behandelwijze door experiment en opgebouwde ervaring: Empiristen.

Er zijn uit de oudheid een groot aantal epidemieën bekend, welke

  • Athene begin van Pelopennesische oorlog pestepidemie
  • Antonijnse pest begin 2de eeuw Romeinse rijk
  • Endemische (inheems) ziekten
  • Malaria

Er zijn uit de oudheid een aantal grote epidemieën bekend.  Noem twee voorbeelden.

-De pestepidemie die in Athene uitbrak aan het begin van de Peloponnesische oorlog (Pericles was één van de slachtoffers, samen met zijn beide zonen)
-De ‘Antonijnse pest’ (2e helft 2eEnC in Rome)

In de archaïsche periode werd de Griekse geneeskunde beïnvloed door de Egyptische en Mesopotamische, in de praktijk speelde de geneeskunde zich grotendeels op een ander domein af, welke en waaruit blijkt dit

Magie en religie, voor de god van de geneeskunde Asclepius werden groot aantal tempels gebouwd waar tot ver in de Romeinse tijd genezing gezocht werd.

Naast pest- en cholera-epidemieën eisten ook andere infectieziekten hun tol onder bepaalde groepen van de bevolking. Waarin lag de beperking?

1)      geografisch: malaria kwam alleen in moerasgebieden voor
2)      fysiek: mensen met weinig weerstand (jonge kinderen, zieken, ouderen) werden vaker getroffen door endemische infectieziekten

In de 5de eeuw v.Chr. ontwikkelde zich in Griekenland een meer rationele vorm van geneeskunde, waar vond dit plaats en noem een beroemd voorbeeld

Opleidingscentra voor artsen een beroemd voorbeeld is Hippocrates (460-375 v.Chr.)

Er zijn rond het begin van onze jaartelling enkele gezaghebbende standaardwerken geschreven over de medische wetenschap. Welke?

-Celsus (25vC-50nC ) maakte in zijn boek De Medicina onderscheid tussen de verschillende benaderingen van de geneeskunde
-Galenus van Pergamum (129 -200 ) schreef boeken over tal van medische onderwerpen, waarin hij ook de hellenistische en Romeinse medische wetenschap bespreekt, en haar filosofische achtergronden.

Wat leerden en praktiseerden de artsen uit de medische (opleidings-)centra Kos en Cnidus (5)?



-Hun leer was gebaseerd op de in de natuurfilosofie ontwikkelde leer van de 4 elementen (water, vuur, lucht en aarde)
-zij onderscheidden 4 soorten lichaamsvocht (bloed, slijm, gele gal, zwarte gal) die als indicatie werden beschouwd voor de lichamelijke toestand van de patiënt
-Diagnoses werden gesteld op basis van de ziekteverschijnselen en het uiterlijk en de geur van de lichaamsvloeistoffen, waarna men een prognose opstelde van het ziekteverloop
-kennis van anatomie was gebaseerd op waarnemingen die door toeval mogelijk geworden waren (verwondingen na ongeluk of strijd)
-Ziektepreventie: men diende een diaeta (uitgebalanceerde levenswijze) te volgen

Om ziekten te voorkomen propageerden artsen een uitgebalanceerde levenswijze, als er iemand ziek was probeerde de arts een diagnose te stellen, op welke wijze

De basis was observatie van de ziekteverschijnselen, uiterlijk en geur van uitscheidingsproducten leidden tot een prognose van ziekteverloop

In de 3de eeuw ontstond nog een andere manier van denken over geneeskunde, welke

Artsen gingen op zoek naar de juiste behandelwijze van ziekten d.m.v. experiment

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo