Centrum en periferie - Kolonies en cultureel contact

17 belangrijke vragen over Centrum en periferie - Kolonies en cultureel contact

Kolonisatie wordt algemeen als een van de belangrijkste factoren gezien in verspreiding van culturele modellen vanuit moederstad, waarom

Als kleine bolwerken van dominante cultuur functioneren ze als katalysatoren in de culturele veranderingsprocessen in nieuwe gebieden.

Hoe werden kolonies in het verleden vaak gezien?

Kopieën van de moederstad

Moderne geleerden hebben de overzeese kolonies die 8ste tot de 5de eeuw v.Chr. gebruikt voor hun reconstructie van de oorspronkelijke Griekse poleis omdat in de kolonies het eindresultaat van een langzaam organisch gegroeide samenleving kant en klaar is geïmporteerd. Wat is problematisch gebleven als men uitgaat van deze visie

In stichtingsmythen van kolonies wordt gerefereerd aan Griekse oorsprong en komen de meest indrukwekkende voorbeelden van Griekse tempelarchitectuur uit Griekse kolonies, toch kan dit niet verhullen dat in werkelijkheid een grote variëteit en flexibiliteit bestond in overnemen en combineren van culturele modellen.
Ook kon de situatie in de kolonie veranderend in de loop van de jaren, b.v. beklaagd de filosoof Aristoxenus van Tarente dat in Poseidonia amper Grieks gesproken wordt.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Tot voor kort ging men ervan uit dat Grieks kolonies gezien moeten worden als gesloten poleis in een onbewoonde of barbaarse wereld, deze mening heeft men los moeten laten welke mening is men tegenwoordig toegedaan en waar is dit op gebaseerd

Alle wijst echter op intensieve interactie met inheemse bevolking plaatsvond en wederzijdse beïnvloeding. Dit is gebaseerd op de grote lokale verschillen en vaak zwakke banden met moedersteden. De Griekse kolonisatie had een flexibel en divers karakter.

Waarin ligt het probleem bij het gebruik van een passage als die van Aulus Gellius als bron (3)?

-Hoewel het beeld dat door deze passage wordt opgeroepen zeer aantrekkelijk is, kan zij niet gebruikt worden als directe informatiebron voor het uiterlijk van koloniën in een periode lang voordat Aulus Gellius zijn werk schreef.
-Bij nauwkeuriger lezing geeft de context uitsluitsel: de passage moet begrepen worden in een specifiek vertoog over de voor- en nadelen van verschillende statussen van Romeinse gemeenschappen in Gellius’ eigen tijd.
-Bovendien vergelijkt Gellius de koloniale gemeenschappen met het Romeinse ‘volk’ (lees ‘staat’) en niet met de stad Rome.

Hoe verliep de Romeinse kolonisatie?

Zonder meer was Rome eens sterk hiërarchische staatsonderneming. Voor de latere keizertijd en republiek was dat terecht. Belangrijke leiders stichtten kolonies voor veteranen. Gebouwen refereerden vaak bewust aan de moederstad. Toch waren het geen kleine kopieën van Rome.  Al werd dit lang gedacht. De kolonies waren katalysatoren voor de Romeinse cultuur is minder sterk dan men tot voor kort aannam.

Wat zijn aanwijzingen voor het idee dat kolonisten koesterden van Rome als centrum?

- Pocola deorum; 'godenbekers'
- Het vernoemen van wijken en dorpen naar delen van Rome
- Het legendarische stichtingsritueel van Rome; Romulus die met de ploeg een vore trekt 'sulcus primigenius'
- Inscripties behorend bij altaren

Romeinse kolonisatie is traditioneel als een veel sterker hiërarchisch georganiseerde staatsonderneming beschouwd wat voor de late republiek en keizertijd terecht is, verklaar

  • Belangrijke leiders en keizers stichten kolonies voor veteranen
  • Kolonies droegen de naam van de stichter
  • Gebouwen en instituties van kolonies refereerden bewust aan moederstad Rome

Hoewel de fysieke gelijkenis van de koloniën met de stad Rome nu ter discussie staat, is het niet nodig om te twijfelen aan de centraliteit van Rome voor deze koloniale gemeenschappen. Waarom niet (3)?

Vanaf de vroegste stichtingen zijn er wel degelijk aanwijzingen dat de kolonisten een idee koesterden van Rome als centrum. Enkele voorbeelden:
-de pocola deorum (godenbekers), een typisch product uit Latium (3eEvC), werden in veel koloniën in heiligdommen of als grafgift gebruikt.
-In veel koloniën werden dorpen of wijken naar delen van Rome vernoemd
-de sulcus primigenius (de eerste vore uit het stichtingsritueel van Rome) speelt in de latere koloniale ideologie een belangrijke rol

Uit altaar-inscripties in verschillende koloniën blijkt, dat de oude rituele wetten die in heiligdom van Diana op de Aventijn waren opgesteld, tot ver in de keizertijd als model dienden voor de koloniën. Hoe werkte dit, en waarop wijst dit?

-Het gaat om een combinatie van verschillende modellen en lokale inventiviteit: eerst worden een aantal specifiek lokale bepalingen genoemd, waarna de formulering volgt dat de rest ‘op dezelfde manier als in het heiligdom van Diana op de Aventijn’ uitgevoerd moet worden.
-Het feit dat er in 3 verschillende koloniën en in 3 verschillende periode verwezen wordt naar hetzelfde Romeinse voorbeeld, laat zien dat er concensus bestond over modellen om een beeld van Rome op te roepen.

Een voorbeeld is de kolonie Cosa gesticht in 273 v.Chr. in Etrurië. In opgegraven structuren herkenden onderzoekers een Capitoliumtempel, een auguraculum (ritueel afgepakende plaats om vlucht van vogels te bestuderen) een forum en vergaderplaats. Wat heeft recenter onderzoek aangetoond

Veel van deze elementen stammen uit een latere tijd, en kunnen niet eenduidig als typisch aan stad Rome ontleende structuren kunnen worden geïnterpreteerd

Noem een typerend voorbeeld van de processen waarbij bepaalde cultuurelementen uit Rome lokaal vertaald zijn.

-Op een publiek altaar in Carthago, als Romeinse stad opnieuw opgebouwd door Julius Ceasar, worden elementen van twee belangrijke augusteïsche monumenten in Rome (De Ara Pacis en de tempel van Mars Ultor) gecombineerd.
-Dit is op een originele en lokaal specifieke manier gedaan:
----juxtapositie van de scenes, afkomstig van twee verschillende monumenten
----toevoeging van lokale elementen

Wat schreven Mary Beard, John North en Simon Price in ‘Religions of Rome’ (1998) over de lokale vertaling van Romeinse cultuurelementen in de koloniën?

De colonia drukte ‘haar eigen versie van Romeinse identiteit uit, door een creatieve versie van Rome zelf’.

Hoe werkt het creatieve proces waarin elementen van Romeinse cultuur in de koloniën werden overgenomen?


Er worden associaties opgeroepen van de stad Rome (goden, rituelen, topografie), zonder dat daarbij sprake is van het direct kopiëren van de situatie in de hoofdstad.

Men hoeft niet te twijfelen aan de centraliteit van Rome voor koloniale gemeenschappen, welke aanwijzingen zijn er vanaf de vroegste stichting dat Rome als centrum gezien werd

  • Pocola deorum godenbekers een typisch product van Rome en Latium in 3de eeuw v.Chr. kolonisten wijdden deze schalen in heiligdommen of namen ze mee het graf in
  • Vernoemen van wijken of dorpen naar delen van Rome, b.v. vicus Equilinus (Esquilijnsdorp) uit 3de eeuw v.Chr.
  • Stichtingsritueel van Rome (Romulus die vore trekt) krijgt in koloniale ideologie een belangrijke rol

Welke kanttekening plaatsen de auteurs bij de overname van Romeinse cultuurelementen in de koloniën?

-De koloniale cultuur refereerde aan een archaïserend en traditionalistisch beeld van Rome, terwijl Rome zelf uitkeek naar de  nieuwste modes, met name die uit het oostelijk mediterrane gebied.
-Met andere woorden: koloniale gemeenschappen refereerden aan een symbolisch Rome, dat zij zelf op verschillende manieren opriepen en herinterpreteerden.

Ook bij deze wetten gaat het om een combinatie van bestaande modellen en lokale inventiviteit, waaruit blijkt dit

In inscripties staat eersy een aantal specifiek lokale bepalingen end volgt de formulering dat rest op dezelfde manier als in heiligdom van Diana op Aventijn uitgevoerd diende te worden. Altaren met inscripties zijn het resultaat van lokale initiatieven en niet van voorschriften van bovenaf

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo