Centrum en periferie - Rome: een maakbaar centrum

25 belangrijke vragen over Centrum en periferie - Rome: een maakbaar centrum

Hoe ging Rome van de periferie naar het centrum van de beschaving?

Door de epen van Homerus.

Waarom is het niet verwonderlijk dat Rome bepalend werd in de mediterrane wereld

Rome werd al sinds het ontstaan van de homerische epen aan grenzen van de beschaafde wereld gesitueerd.

‘Rome werd al sinds de Homerische epen aan de grenzen van de beschaafde wereld gesitueerd. Wanneer werd Rome het ‘centrum van de wereld’?

Al in de archaÏsche tijd verwierf Rome haar centrale positie, door een langdurig en bewust centraliserings- en romaniseringsproces. Dit werd in die tijd ingezet met het verzinnen van lokale mythen, waarin Griekse helden de stichting van steden en volkeren werd toegedicht.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke strategieën waarmee Rome opereerde en experimenteerde komen naar voren in de verovering en incorporatie van het Italische gebied en andere mediterrane gebieden?

- Imperialistische ambitites komen duidelijk naar voren in de decoratie van de tempel van Tellus, waarin een grote landkaart van het hele Italische schiereiland was aangebracht
- Romeinse generaals konden vanaf de late derde eeuw v.Chr. de naam gaan dragen van de gebieden die zij hadden veroverd
- De Romeinen bedachten een essentieel instrument in de integratie en binding van groepen aan Rome door het verlenen van speciale burgerschapsstatussen
- Toe-eigening van bestaande belangrijke centrale plaatsen, zoals de Latijnse bond en de cultus van Diana in Latium

Op welke wijze probeerden de inwoners van Italisch schiereiland al vanaf archaïsche periode zichzelf een plaats te geven in het gemeenschappelijke mediterrane culturele discours

Lokale mythen werden bedacht waarin homerische helden of hun nakomelingen als stichters van steden en volkeren werden voorgesteld

Waarom is, volgens de auteurs, een langetermijnbenadering essentieel bij de bestudering van Rome’s centraliseringsproces (2)?

-Om de manieren te begrijpen waarop Rome zijn centrale positie bepaalde en uitdroeg
(in de vroege verovering en incorporatie van het Italisch gebied en, iets later, andere mediterrane gebieden, komen de strategieën waarmee Rome opereerde (en experimenteerde) duidelijk naar voren)
-Om inzicht te krijgen in de culturele uitwisselingsprocessen die hierbij een rol speelden (voorgeschiedenis en ontwikkeling van de acculturatieprocessen in de keizertijd zijn essentieel voor ons begrip ervan)

Hoe ging Rome om met de veroverde gebieden?

Niet zoals lang gedacht: de verschillende stadsstaten waren reeds lang voor de verovering geromaniseerd.
Maar Rome gaf ze een aparte burgerschapsstatus en zo gingen deze groepen in minder of meerdere mate deel uit maken van Rome

Waarom is een langetermijnbenadering bij de bestudering van Rome’s centraliseringsproces niet zo vanzelfsprekend als het lijkt?

-De studie naar acculturatieprocessen was lang versnipperd. Zo was het gebruikelijk aparte analyses te maken van (vooral westelijke) Romeinse provincies en van het Italisch schiereiland.
-Deze gescheiden benadering werd gevoed door de notie dat Augustus een heuse ‘revolutie’ teweeg bracht, die leidde tot een radicale breuk in het karakter van de Romeinse macht.

Wanneer zette het proces in waarmee de expansiedrift van Rome weerspiegeld werd in de inrichting?

Tegen het eind van de derde eeuw v.Chr.

Welke twee dingen waren, volgens de auteurs, tekenend voor Rome’s territoriale ambities?

-In de tempel van Tellus (Aarde) op de Esquilijn in Rome (ingewijd in 268vC bij een overwinning op het Italisch schiereiland op de Piceni) was een landkaart aangebracht van het gehele Italisch schiereiland (gebruikelijk waren de Griekse kaarten van de afzonderlijke poleis)
-Overwinnende Romeinse generaals konden vanaf de 3eEvC de naam dragen van de gebieden die zij hadden veroverd (zoals Publius Cornelius Scipio Africanus)

Wat was het 2e proces/stadium wat Rome maakte tot het centrum?

De centrale ligging in het schiereiland Italië en aan de rivier de Tiber.
Rome kreeg de rol van ontmoetingsplaats van culturen.
Pas later kreeg uitdijende republikeinse  Rome behoefte aan stedenbouwkundige en architectonische ondersteuning bij de expansiedrift van de leidende elite: de bestuurlijke centraliteit van Rome moest worden weerspiegeld in de inrichting van de stad.

De bouw van welke tempel nam een centrale plaats in bij het weerspiegelen van de expansiedrift van Rome in de inrichting van de stad?

De tempel gewijd aan Jupiter Optimus Maximus, het Capitolium

Significant voor de ontwikkeling van nieuw idee van territorialiteit ontstaat vanaf late 3de eeuw v.Chr. wat veranderd er bij de generaals van Rome

Zij konden de naam gaan dragen van de gebieden die zij veroverd hadden.

De meer of minder subtiele manieren waarop de Romeinen onderworpen gemeenschappen aan Rome bonden, zijn eerst ontwikkeld op het Italisch schiereiland. Noem een belangrijke strategie.


Om de bonte verzameling volken en stammen van het Italisch schiereiland tot ‘Romeinen’ te maken, ontwikkelden de Romeinen het instrument van het verlenen van burgerschapsstatussen, waarbij de onderworpen groepen in meer of mindere mate deel gingen uitmaken van Rome zelf.

Met welke twee andere typische (stads)patroongoden werd Jupiter 'de beste en grootste' geassocieerd?

Minerva en Juno

Wat was het effect van de politiek om onderworpen volken aan Rome te binden d.m.v. burgerschapsstatus (2)?

-Onafhankelijke groepen hadden, door het verdeel-en-heers-principe, minder snel een gemeenschappelijke zaak tegen Rome
-De aparte en unieke relaties tussen de gemeenschappen en Rome onderstreepten Rome’s centrale positie

Hoe kwam het dat de relatie tussen Rome en Italia een model werd, zowel in het debat over de eigen Romeinse identiteit als voor de centrale positionering van Rome ten opzichte van de onderworpen gemeenschappen (tot ver in de keizertijd)?

In de Romeinse beeldvorming bleef de ‘eigenheid’ van de onderworpen gemeenschappen benadrukt. Dit resoneerde sterk met het idee dat de Romeinse identiteit voortkwam uit etnisch en cultureel diverse achtergronden (Romulus’ ideologie: breng mensen van verschillende afkomst bijeen)

Naar welke gebeurtenis is de naam Capitolium volgens Livius te herleiden?

Bij het graven van de fundamenten van de tempel zou een hoofd (caput) gevonden zijn, wat uitgelegd werd als een voorafspiegeling van Romes rol als 'hoofd van de wereld'.

In de Romeinse beeldvorming bleef men de eigenheid van de onderworpen Italische gemeenschappen benadrukken ook toen deze al eeuwen deel waren van het Romeinse rijk. Deze nadruk op anders-zijn resoneerde sterk met de ideeën over eigen Romeinse identiteit, hoe werd deze gedefinieerd

Voortkomend uit etnisch en cultureel diverse achtergronden, ideologie van Romulus die mensen van diverse herkomst bij elkaar had gebracht, door werving (asylum) of list (Sabijnse maagdenroof)

Het Forum Romanum groeide uit tot het economisch en politieke centrum van de stad en tot het symbolische middelpunt van het rijk. Waaruit blijkt het laatste?

Met de verovering van de Griekse wereld in de 2eEvC werd het Forum vereenzelvigd met de Griekse Omphalos (Umbilica). Niet toevallig  had de Miliairium Aureum (de gouden mijlpaal, het ijkpunt van waaruit de wereld werd gemeten en alle wegen hun symbolisch vertrekpunt hadden) een plaats er vlak naast.

In welke periode vonden de processen van centralisering en romanisering in Rome plaats?

In de republikeinse tijd, tot in de vroege keizertijd.

Rome werkte ook op meer directe en fysieke wijze aan zijn centrale positie, op welke wijze

Toe-eigening van belangrijke centrale plaatsen, zo nam Rome de leidende rol in de rituelen voor de Latijnse feesten over binnen de Latijnse bond en bouwde een tempel in het heiligdom op Mons Albanus en verbond dit heiligdom d.m.v. een heilige weg (via sacra) met de Via Appia.
Hetzelfde gebeurde met de cultus van Diana de centrale rol van cultusplaats bij Aricia werd overgenomen door heiligdom van Diana op Aventijn in Rome

Een volgden proces is het maken van Rome zelf toto centrum, waar was het succes van Rome mede aan te danken

  • Centrale ligging op Italisch schiereiland
  • Gunstige locatie aan de Tiber, deze was tot ver in binnenland bevaarbaar en Rome bevond zich aan doorwaadbare plek
  • Lag tussen zoutpannen aan de kust
  • Lag aan routes voor transhumance (verplaatsen van het weiden van vee)

Waarin komt Romes rol als ontmoetingsplaats van culturen nadrukkelijk naar voren

In mythische vroegste geschiedenis, b.v. asylum van Romulus

Toen Rome eenmaal de centrale plaats was geworden had het behoefte aan stedenbouwkundige en architectonische ondersteuning, de bestuurlijke centraliteit van Rome moest weerspiegeld worden in de inrichting van de stad, dit proces zet in tegen einde van 3de eeuw v.Chr. In welke bouwwerken uit zich deze nieuwe rol

  • Tempel van Jupiter Optimus Maximus, Jupiter de oer-Italische god wordt gekwalificeerd als beste en grootste geassocieerd met Minerva en Juno op het Capitool
  • Capitool is verbonden met Forum wat uitgroeide tot politieke en economische hart van Romeinse Rijk en middelpunt van de stad
  • Na verovering van Griekse wereld wordt archaische mundus (wereld) vereenzelvigd met Griekse omphalos een omgedoopt/vertaald tot
  • Miliarium Aureum (gouden mijlpaal) ijkpunt van waaruit wereld gemeten werd en wegen hun symbolische vertrekpunt hadden

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo