Materiële bescherming - Uitkeringen inzake rust- en overlevingspensioen - Wettelijk verplichte pensioenverzekering

20 belangrijke vragen over Materiële bescherming - Uitkeringen inzake rust- en overlevingspensioen - Wettelijk verplichte pensioenverzekering

Welke 3 types van pensioenen kunnen we onderscheiden bij de wettelijk verplichte pensioenverzekering?

  1. Rustpensioen
  2. Bijzonder rustpensioen uit de echt gescheiden/gewezen echtgenoot
  3. Overlevingspensioen

Welke twee voorwaarden zijn er alvorens recht te hebben op een pensioen (=voorwaarden toekenning)?

1) Aanvraag
  • In regel vereist: pensioen kan pas ingaan in maand volgend op maand waarin aanvraag is ingediend
  • Art. 3, §5 KB 1997
  • Uitz: ambtshalve onderzoek recht op rustpensioen
    • bv bij uitkering arbeidsongeschiktheid
    • bv bij aanvraag IGO

2) Bereiken van pensioengerechtigde leeftijd (art. 3 KB 1997)
  • Normale pensioenleeftijd: 65 jaar
  • Progressieve verhoging: 66 jaar vanaf 2025, 67 na 2030, ...
  • Vervroegd pensioen mogelijk
    • leeftijds- en loopbaanvoorwaarden
    • nu: 63 jaar mits 42 loopbaanjaren
    • uitz: lange loopbanen

Welke zijn de twee voorwaarden voor uitbetaling?

1) Stopzetting van de beroepsactiviteit (art. 30bis-31 Pensioenwet)
  • pensioen in principe enkel betaalbaar indien
    • geen beroepsbezigheid
    • geen vergoeding wegens ziekte of invaliditeit
  • afwijking: verklaring beroepsbezigheid tav RSVZ (art. 107bis AR)
    • MAAR: sinds 2015 onbeperkte mogelijkheid cumul rustpensioen en beroepsinkomsten mits 65 jaar of loopbaan 45 jaar
    • art. 107§4 AR

2) Verblijf op Belgisch grondgebied (art. 31, 4° Pensioenwet; art. 144-146 AR)
  • geen uitkeringen verstrek in buitenland, tenzij Belg, erkend vluchteling, staatloze of onderdaan EU
  • uitz: bij wederkerigheidsakkoord
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke drie variabelen hebben een invloed op de hoogte van het wettelijk verplicht pensioen?

  1. Beroepsloopbaan
  2. Beroepsinkomsten
  3. Gezinstoestand

Leg uit: invloed van de beroepsinkomsten. Welk onderscheid maakt men?

Art. 45-46, 51 AR; art. 126 KB 1997
Onderscheid tussen de jaren loopbaan voor 1984 en die erna.
  • Tot 1984 geen verband tussen werkelijke beroepsinkomen en opbouw pensioen


Voor 1984: toewijziging forfaitair beroepsinkomen
  • gelijkgestelde periode: fictief loon
  • bedragen geïndexeerd bij beroepen van pensioen bij ingangsdatum pensioen


na 1984: rekening met werkelijke geherwaardeerde beroepsinkomsten
  • beroepsinkomsten: bruto-inkomen op grond waarvan sociale bijdragen worden berekend
    • min uitgaven, lasten en verliezen
    • vermeerder met bedrag bijdragen
  • herwaardering: indexering
  • plafonnering: maximumpensioen gekend
  • gelijkgestelde perioden: fictief inkomen
  • toepassing van de bijdragebreuk of het bijdragecoefficient

Waarom wordt een bijdragebreuk of bijdragecoëfficient toegepast?

Probleem bij pensioen zelfstandigen is dat enkel zelfstandigen bijdragen tot de opbouw
  • men wil tot zelfde uitkomst komen als werknemers
  • daarom moet een bepaalde coëfficiënt worden toegepast
  • zorgt voor een verhoging van het pensioenbedrag
  • bijsturing van formule
  • breuk werd in 1984 ingevoerd
  • vervangen door coëfficiënt in 1996

Wat zijn de voorwaarden voor toekenning van een gezinspensioen?

Huwelijk van zelfstandige met een persoon
  • die geen beroepsactiviteit uitoefent
  • noch vergoeding ontvangt wegens arbeidsongeschiktheid
  • noch een pensioen geniet

= gaat over iemand die totaal afhankelijk is van zelfstandige echtgenoot

Welke twee zaken worden geïndexeerd?

  • de in aanmerking genomen inkomsten
  • uitkeringen

beide worden aangepast aan indexcijfer consumptieprijzen
(art. 43 Pensioenwet; art. 131§4 KB 1997)

Welke context viseert het bijzonder rustpensioen uit de echt gescheiden/gewezen echtgenoot?

Art. 30 Pensioenwet; art. 92-98bis AR
Echtgenoot die tijdens huwelijk met zelfstandige
  • zelf geen beroepsactiviteit uitoefent
  • zelf geen pensioenrechten opbouwt
  • ontbinding huwelijk: verlies afgeleide rechten
    • geen gezinspensioen meer
Daarom bijzonder eigen pensioenrecht!
  • leemte in beroepsloopbaan van gewezen echtgenoot wordt gedicht
  • bij bereiken pensioengerechtigde leeftijd

Welke zijn de voorwaarden ter toekenning van het bijzonder rustpensioen?

Dezelfde als bij het rustpensioen (aanvragen + leeftijd)
  • + bijzonderheid: rustpensioen wordt verminder wanneer opgenomen nav vervoegd rustpensioen

Wat zijn de bijzondere toekenningsvoorwaarden bij het bijzonder rustpensioen?

  • Niet van ouderlijke macht vervallen verklaard zijn
  • Niet veroordeeld zijn wegens misdrijf gericht tegen leven echtgenoot
  • Geen 2e lopend huwelijk of verleden huwelijk waardoor recht op overlevingspensioen
    • voor rest van leven celibatair blijven

Wat bepaalt de hoogte van het bijzonder rustpensioen van de gewezen echtgenoot?

  1. Loopbaan gewezen echtgenoot: pensioen opgebouwd voor kwartalen waarin gewezen echtgenoot rustpensioen opbouwde en gehuwd was met aanvrager (kijken naar hoeveel jaren loopbaan de zelfstandige gehuwd was met aanvrager)
  2. Beroepsinkomsten gewezen echtgenoot: toewijzing % beroepsinkomsten gewezen zelfstandige
  3. Indexering

Wie heeft recht op een overlevingspensioen?

De langstlevende echtgenoot die de kostwinner overleeft

Wat zijn de voorwaarden voor toekenning van een overlevingspensioen?

  • Aanvraag
  • Min 1 jaar gehuwd met zelfstandige
    • of gehuwd met min 1 jaar samenwoning
    • uitzonderingen bv bij kind samen
  • Overlijden zelfstandige tijdens huwelijk
  • Niet onwaardig om te erven wegens misdrijf tegen leven EG
  • Bereiken van pensioengerechtigde leeftijd

Leg uit: pensioengerechtigde leeftijd bij overlevingspensioen

Thans: 47 jaar
  • progressieve verhoging
  • overlijden voordien? (u bent maar 45 jaar): overgangsuitkeringen voor een bepaalde periode
    • vastgestelde bedragen voor max 12 maand (alleenstaand) of 24 maand (kind ten laste)
    • mogelijkheid tot cumulatie met beroepsinkomsten en sociale uitkeringen
      • tenzij: met overlevingspensioen eerder huwelijk

Wat zijn de voorwaarden voor uitbetaling van een overlevingspensioen?

Dezelfde als voor het rustpensioen + bijzondere voorwaarde: behoud ongehuwd status

Hoe wordt de hoogte van het overlevingspensioen berekend?

Berekend in functie van beroepsloopbaan overleden zelfstandige
  • volgens formule met variabele breuk
  • overleden na 65 jaar: 1/45
  • overleden voor 65 jaar
    • teller: aantal loopbaanjaren
    • noemer: aantal jaren tussen jaar waarin EG 20 werd en jaar voor zijn overlijden
    • bv EG sterft op 35 jaar en beginnen werken op 25 = 10/14
Begrenzing pensioen tot vastgestelde maxima
Garantie minimale overlevingspensioenen
Indexering

Aanvraag pensioen: wanneer, waar, welke instantie?

Art. 120, 126-126bis AR
  • ten vroegste één jaar voor ingaan pensioen (art. 121 AR)
  • bij burgemeester gemeente hoofdverblijfplaats, bij RSVZ of online
  • gericht tot RSVZ

Wie beslist over het pensioen? Welke procedure?

RSVZ onderzoekt de aanvraag en verzamelt inlichtingen
  • RSVZ beslist over recht op aangevraagd wettelijk pensioen (art. 133 AR)

Wie is verantwoordelijk voor de uitbetaling van het pensioen? Met welke middelen?

De uitbetaling gebeurt door de Federale Pensioendienst
  • voor rekening RSVZ
  • per maand en per twaalfden: je krijgt een jaarbedrag uit pensioenformule en dat wordt gedeeld in 12

Aangewende middelen
  • afkomstig uit globaal beheer zelfstandigen
  • aangevuld met jaarlijks rijkstoelage
  • aangewend volgens omslag- of repartitiestelsel

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo