Modellen, designs en onderzoeksvragen - Centrum-en spreidingsmaten (k5)

15 belangrijke vragen over Modellen, designs en onderzoeksvragen - Centrum-en spreidingsmaten (k5)

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat zijn centrummaten? Noem 3 centrummaten die veel worden gebruikt

  • Een centrummaat, geeft aan rondom welke waarde de datapunten in een reeks zich bevinden.
  • De 3 meest gebruikte/ belangrijkste zijn: gemiddelde, modus en mediaan

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat is het gemiddelde?

Het gemiddelde wordt gebruikt om in het meetmodel de datareeksen samen te vatten tot een getal per construct.

Wat zijn de leerdoelen van typen designs?

  • beschrijven wat een cross-sectioneel design is
  • beschrijven wat een longitudinaal design is
  • beschrijven wat een observationeel design is
  • beschrijven wat een experimenteel design is
  • deze verschillende typen designs herkennen
  • beschrijven wat attritie is
  • beschrijven wat randomisatie is
  • beschrijven wat controle en experimentele condities zijn
  • beschrijven wat matching van condities is
  • beschrijven wat blindering en dubbel-blindering is
  • beschrijven wat een quasi-experiment is
  • beschrijven hoe de verschillende soorten designs zich tot elkaar verhouden.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is de modus en wanneer is het niet bruikbaar?

Dit is de meest voorkomende waarde in de datareeks. Bijvoorbeeld, bij inkomens is het meest voorkomende ‘gemiddelde’ het modale inkomen: dit is representatiever voor het inkomensniveau in een land dan het gemiddelde inkomen, dat een overschatting geeft van wat de meeste mensen verdienen. Niet bruikbaar bij kleine datareeksen.

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat wordt er bedoeld met een outlier?

Ook wel een uitschieter genoemd. Is een datapunt dat zo extreem is dat het waarschijnlijk onjuist is. Dit beïnvloed de uitkomst van het gemiddelde sterk.

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat is de mediaan? En wanneer wordt deze gebruikt? Hoe wordt de mediaan berekend als er een even aantal datapunten is?

  • De mediaan is het middelste punt in een datareeks
  • Wanneer alle datapunten verschillend zijn
  • Dan worden de 2 middelste punten gemiddeld

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat zijn spreidingsmaten? Noem 4 spreidingsmaten die veel worden gebruikt:

  • Spreiding gaat over de afstand van de datapunten tot de centrummaten.
  • De belangrijkste spreidingsmaten zijn: standaarddeviatie, variantie, variatie en interkwartiel-afstand

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat is de interkwartiel-afstand en hoe wordt deze berekend?

  • Wat de mediaan is voor de centrummaten is de IQR voor de spreidingsmaten
  • Berekenen door:
  1. datapunten sorteren van laag naar hoog
  2. de mediaan van het totale aantal en de medianen van de twee helften van de datareeks vormen het eerste, tweede en derde kwartiel.
  3. De afstand tussen het eerste en het derde kwartiel is de IQR

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat wordt bedoeld met de spreidingsmaat 'variatie'? Hoe wordt deze ook wel genoemd (Engels)? En hoe wordt deze berekend?

  • Omdat alles wat onder en boven het gemiddelde bij elkaar opgeteld altijd uitkomt op 0, worden deze gekwadrateerd en dan bij elkaar opgeteld
  • De 'Sum of Squares, SS
  • Van alle datapunten wordt het gemiddelde afgetrokken, dit levert alle afwijkingen van het gemiddelde op. Deze afwijkingen worden gekwadrateerd en vervolgens bij elkaar opgeteld

Een onderzoeker berekent de standaarddeviatie, de variantie, en de Sum of Squares. Welke van deze drie is het grootst?

De Sum of Squares is de variatie. De variatie is de variantie voordat deze is gecorrigeerd voor het aantal datapunten, en de variatie is dus altijd groter dan de variantie. De standaarddeviatie is de wortel van de variantie, en dus altijd de kleinste van de drie.

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat wordt er bedoeld met de spreidingsmaat 'variantie'? Hoe wordt deze ook wel genoemd (Engels)? En hoe wordt deze berekend?

  • Omdat een nadeel van de variatie is dat deze steeds groter wordt naarmate er datapunten worden toegevoegd, worden deze gedeeld door het aantal datapunten. De variantie is dus het gemiddelde van de kwadraten
  • Mean Squares
  • SS wordt gedeeld door het aantal datapunten (n) -1. (Altijd -1 ivm vrijheidsgraad)

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat zijn vrijheidsgraden? Wat drukken zij uit?  Hoe worden vrijheidsgraden ook wel genoemd (Engels)?

  • Er wordt gesteld dat bij het berekenen van de variatie of de variantie deze worden gedeeld door het aantal datapunten. Dit is niet helemaal juist. Er wordt niet gedeeld door het aantal datapunten (n), maar door het aantal vrijheidsgraden (n-1)
  • Zij drukken uit hoeveel datapunten in een datareeks vrij kunnen variëren zonder dat het gemiddelde van de datareeks verandert.
  • Degrees of freedom (Df)

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Wat wordt er bedoeld met de spreidingsmaat 'standaarddeviatie'? Hoe wordt deze ook wel genoemd (Nederlands)? En hoe wordt deze berekend?

  • Omdat de variantie niet op dezelfde schaal is als de datapunten in de datareeks (omdat we alle punten hebben gekwadrateerd) brengen we deze weer op schaal door de wortel te nemen van alle waarden. De standaarddeviatie is dus de gemiddelde afwijking van het gemiddelde
  • De standaardafwijking
  • Door de variantie wortel te trekken

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Voor de standaarddeviatie worden verschillende notaties gebruikt. Hierbij is de afspraak dat Griekse letters gaan over de populatie en Latijnse letters over de steekproef. Hoe worden het gemiddelde en de standaarddeviatie in de populatie aangeduid? En hoe wordt de standaarddeviatie in de steekproef aangeduid?

  • Gemiddelde in de populatie: μ (mu)
  • Standaarddeviatie in de populatie: σ (sigma)
  • Standaarddeviatie in de steekproef: sd (soms alleen s)

2.1 Centrum en spreidingsmaten (k5)

Bij het opstellen van de formules voor de spreidingsmaten worden er enkele symbolen gebruikt. Wat betekenen de volgende symbolen:
  • x
  • i
  • Σ

  • x = datapunt
  • i = rangnummer van een datapunt
  • Σ = sigma (alle datapunten bij elkaar opgeteld)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo