Endodontologie - Dentine-pulpa complex
28 belangrijke vragen over Endodontologie - Dentine-pulpa complex
1. Inleiding
Waarom is de term dentine-pulpacomplex geïntroduceerd en wat is de relatie met de term 'pulpa'?
- De odontoblasten met hun celuitlopers vallen niet onder het traditionele begrip 'pulpa'.
- Het dentine-pulpacomplex omvat zowel de pulpa als de odontoblastuitlopers.
- De term 'pulpa' wordt soms nog gebruikt als synoniem voor het dentine-pulpacomplex.
1.1.3 Extracellulaire matrix van de pulpa
Wat bevat de extracellulaire matrix in de centrale kern van de pulpa en hoe verandert de samenstelling naarmate de pulpa ouder wordt?
- De extracellulaire matrix bevat collageenvezels en vormt een netwerk met o.a. fibroblasten, immuuncellen en ongedifferentieerde cellen.
- Bij veroudering van de pulpa neemt het aantal vezels toe en de fibroblasten af in omvang en aantal.
- De vezels en cellen zijn ingebed in grondsubstantie, wat de pulpa stevigheid geeft.
- Het kroondeel van de pulpa heeft meer cellen en minder collageenvezels, de wortelpulpa is vezelrijker en celarmer.
1.1.4 Innervatie-zenuwen
Welke soorten vezels innerveren de pulpa en wat zijn hun kenmerken?
- C-vezels: geen myelineschede, langzame geleiding, hoge drempel, centraal + perifeer, dof, brandende pijn
- Aδ-vezels: myelineschede aanwezig, snelle geleiding, lage drempel, centraal, stekende pijn
- Aβ-vezels: myelineschede aanwezig, snelle geleiding, lage drempel, centraal, drukgevoeligheid?
Zijn betrokken bij het ervaren van nociceptieve pijn.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Voor mijn 1e tentamen haalde ik een 6. Toen ben ik gaan zoeken naar manieren om beter te leren en ben ik Study Smart tegen gekomen. Sindsdien heb ik een 9,0 - 8,0 - 7,6 - 8,0 - 8,0 gehaald. Ik raad het echt íédereen aan die het maar horen wil. Ik ben er zo blij mee!!
Met mijn oude methode was ik geslaagd voor maar 3 van de 8 vakken. Sinds ik mijn aantekeningen digitaal maak in study smart, ben ik voor alle vakken de éérste keer geslaagd. StudySmart neemt voor mij de stress van slagen of niet slagen weg.
Door StudySmart gaat het op zo veel vlakken beter met mij. Eerst had ik continu studiestress en ik had nergens tijd voor. Nu voel ik mij rustig en zelfverzekerd (door gebruik van het programma). Eerst haalde ik meestal een 7, nu vaak een 8 of zelfs een 9.
Hey Chris, ik wil je echt hartelijk danken voor het ontwikkelen van het platform. Ik haalde hiervoor altijd rond de 6/10 voor m'n tentamens, nu een 8,6, een 7,9 en een 7,6!!
Sinds ik Study Smart gebruik, is mijn gemiddelde 1 punt gestegen. Ik heb zelfs een statistisch vak met een 10/10 afgerond terwijl ik slecht ben in statistiek. Nu volg ik extra vakken omdat vorig jaar zo goed ging door Study Smart. Veel dank!
Sinds ik ben gaan leren met StudySmart ben ik geslaagd voor al mijn examens!!! Geen herexamens!! Eerst was ik al blij met een voldoende en nu haal ik alleen maar goede cijfers. Veel dank!
Ik heb alle vakken die ik met Study Smart heb geleerd gehaald. Met rechten ben ik van een 5 naar een 8 gegaan! Ik weet nu zeker dat ik al mijn vakken gewoon ga halen.
Ik dacht altijd dat ik goed studeerde. Mijn cijfers waren ook prima. Ik had mij nooit kunnen voorstellen dat ik zo veel beter en sneller zou studeren door het toepassen van deze vaardigheden.
Ik voel mij voor het eerst 100% zeker over de manier waarop ik leer. Ik heb nu het complete overzicht en de structuur die ik nodig had
Door Study Smart kreeg ik weer plezier in het studeren en haalde ik direct betere cijfers. Alles ging ineens beter. Ik raad Study Smart enorm aan aan scholieren en studenten.
Met dit plaform kan ik super snel en gestructueerd studeren. Ik ben nooit meer de weg kwijt in de stof of in mijn aantekeningen en maak veel sneller goede samenvattingen.
Eerst waren mijn aantekeningen een zooitje. Nu gebruik ik Study Smart en studeer ik super gestructureerd. Het helpt mij om tijd te besparen waardoor ik ook andere dingen kan doen die ik belangrijk vind.
Leerlingen die met het systeem hebben gewerkt hebben gewoon een beter resultaat behaald. Het systeem past alle leertrucjes zo toe, dat zowel de kinderen die goed scoren, maar ook zij die minder scoren, aan hun trekken komen.
Hey Chris, ik wil je enorm bedanken. Het vak waar ik vorig jaar nog net een 5,5 voor haalde, heb ik nu voor ditzelfde vak maar liefst een 9,7 gehaald! Mede dankzij jouw methode! Heel erg bedankt!
Het grootste effect is dat mijn kind veel enthousiaster is over school! Elke ouder wilt graag dat zijn kind het goed doet op school, en Study Smart draagt daar aan bij.
Dankzij StudySmart heb ik vorig jaar al mn examens gehaald en ook veel betere punten gehaald. Maar bovenal heb ik nu gewoon een heel goede studiemethode onder de knie, waarmee ik zeker weet dat ik de rest van mijn studie gewoon ga halen.
Waar zijn sympathische vezels in de regulering van de bloedcirculatie van de pulpa bij betrokken?
- Betrokken bij ontstekingsreacties in de pulpa
--> Zorgen voor vasodilatatie en pijn door vrijgave van neuropeptiden na depolarisatie.
1.2 De verdedigingsmechanisme van het dentine-pulpacomplex (1)
Hoe zijn de tubuli van het dentine-pulpacomplex in staat zich te verdedigen tegen bacteriën en hun producten?
2. Vloeistofstroom: Vanuit de pulpa door de tubuli naar de periferie.
3. Ontstekings- en immuunverdediging: Reactie van de pulpa.
- Reactie van pulpa op externe prikkeling wordt door een aantal factoren bemoeilijkt.
- De harde dentine wanden beperken oedeemvorming en uitzetting van pulpaweefsel die bij een ontsteking horen. Door deze drukverhoging komen lymfvaten en venen onder druk te staan met nagatieve gevolgen voor de circulatie en pulpareactie op de ontsteking.
(2)
Wat zijn de twee mechanismen die het dentine ter beschikking heeft als verdediging op een prikkel van buitenaf?
--> Verminderen de doorlaatbaarheid van externe producten.
-Peritubulaire dentinevorming (3)
Wat is de eerste reactie van het pulpa weefsel bij schadelijke prikkeling en wat wordt gevormd bij een relatief milde prikkel?
- Versnelde afzetting tegen binnenkant tubuli
- Minder doorgankelijk, biedt bescherming
- Vorming bij milde prikkel zoals attritie of zeer chronische cariës
- Bij acute cariësaanval treedt snelle vernietiging op --> dode odontoblastuitlopers vormen 'dead tract'
Welke veranderingen treden op in de pulpa en wat is het gevolg als de aanval voortduurt? (4)
- Cellen van de oorspronkelijke tandpapil hebben vermogen om tot odontoblast te differentiëren. Niet duidelijk of nieuw gevormde identiek zijn aan odontablasten; daarom odontoblastachtige cellen/tweede generatie odontoblasten
-Tertiair dentinevorming (5)
Wat is de primaire rol van nieuwgevormde odontoblasten in de context van tertiair dentine?
- Dit type dentine beschermt de pulpa door een barrière te vormen tegen enzymen, toxinen en antigenen.
--> tubuli van tertiair dentine liggen niet in het verlengde van de oorspronkelijke tubuli.
Hoe wordt het proces van tertiair dentinevorming geactiveerd? (6)
- Nieuwe odontoblasten ontstaan om beschadigde of vernietigde te vervangen.
1.1.5 Bloedvaten (1)
Waar splitsen de bloedvaten zich in de periapex en wat gebeurt er met de grotere vaten?
- Grotere vaten vertakken zich in hoofdvaten die richting kroonpulpa gaan.
Welke additionele functies hebben odontoblasten naast dentogenese? (7)
--> receptoren herkennen antigenen, wat leidt tot afscheiding van IL-1, IL-8 en TNF-alfa.
- Reguleren vasculaire permeabiliteit en angiogenese van pulpa
- Detecteren koude reacties in het dentine-pulpacomplex (door sensoren TRPC5 en TRPA1)
(2)
Hoe gaan de bloedvaten gepaard met de zenuwen in de tanden?
- Deze zenuwvezels hebben een nauwe relatie met de bloedvaten.
- Soms innerveert een enkele zenuwvezel meer dan een gebitselement.
(3)
Beschrijf de karakteristieken van arteriolen en venulen in de tandheelkundige context.
- Venulen zijn veel groter, hun wand is dun en onregelmatig.
- De afvoer via venulen wordt verzorgd door lymfvaten met een opmerkelijk dunne wand.
(5)
Uit welke kanalen is een deel van de bloedvoorziening van de pulpa afkomstig en waar bevinden deze zich?
- Deze kanalen bevinden zich in de furcatie, maar ook apicaal, lateraal of cervicaal in de wortel.
- Zij voorzien de pulpa van voeding via het trabeculaire botweefsel.
(6)
Hoe ontstaat een accessorisch kanaal en waar zijn ze vooral te vinden?
- Accessorische kanalen zijn vooral talrijk in de postcaniene elementen, voornamelijk in de furcatie en het apicale derde deel van de wortel.
(7)
Waar komen accessorische kanalen minder vaak voor en wat is het kenmerk van accessorische kanalen bij oudere elementen?
- Bij oudere elementen worden de kanalen minder vaak aangetroffen en kunnen soms afgesloten zijn door de afzetting van dentine en cement.
(8)
Wat is waargenomen over de bijdrage van accessorische kanalen aan de voeding van de pulpa bij melkmolaren vergeleken met die bij blijvende molaren?
- Bij melkmolaren is er nauwelijks of geen bijdrage, terwijl bij blijvende molaren de bloedvaten die via de furcatie de pulpa bereiken meer van belang zijn.
1.2.2 Dentinevloeistofstroom
Wat vindt er plaats in de tubulus van pulpa naar het buitenoppervlak van het dentine?
- Extra vloeistofstroom wordt gegenereerd bij een stimulus aan het buitenoppervlak.
- Elke vierkante millimeter dentineoppervlak bevat 20.000-30.000 tubuli.
- Per etmaal verplaatst ongeveer tienmaal het volume weefselvloeistof van de pulpa naar het tandoppervlak.
- Continue en gestimuleerde vloeistofstroom beschermen de pulpa tegen bedreigingen van buitenaf.
- Ontsteking van de pulpa verhoogt de concentratie plasma-eiwitten, wat een herstellende vloeistofstroom teweegbrengt.
1.2.3 De ontstekingsreactie en immuunverdediging van de pulpa
Hoe reageert de pulpa op letsel en welke factoren beïnvloeden de reparatie van het dentine–pulpacomplex? (1)
- Reparatie is gunstig bij controle over inflammatie en infectie.
- Chronische ontsteking of snel verlopend cariësproces belemmert de reparatie.
Wat zijn de gevolgen van een ontsteking voor de bloedvoorziening en circulatie in de pulpa? (2)
- Beperkingen in bloedvoorziening door drukverhoging en omringend hard weefsel --> negatieve impact op circulatie, ontstekingsreactie en herstel van pulpa.
Hoe verloopt de ontstekingsreactie bij pulpitis als gevolg van cariës? (3)
Afwezigheid micro-organsimen --> steriele ontsteking met grote kans op genezing. Echter leidt het vaak wel tot fibrose, verkalkingen, obliteraties (lekkage/invasie van bacteriën), en een verhoogd aantal pulpastenen.
-Ontstekingsreactie
Wat zijn belangrijke regelaars in het proces van bloedcirculatie, ontsteking en reparatie bij pulpitis? (4)
- Neuropeptiden beïnvloeden onder andere de bloedcirculatie, ontsteking en reparatie.
Welke cellen worden aangetrokken door aanhoudende prikkels tijdens pulpitis en wat gebeurt er histologisch?
- Histologisch worden bij chronische ontsteking steeds acute ontstekingscellen gezien.
Welke cellen zijn als eerste betrokken bij ontstekingsreacties in de pulpa bij cariës?
1. Lokale, kleine bloedvaten en fibroblasten.
2. Toenemende aantallen lymfocyten, plasmacellen, macrofagen, dendritische cellen.
3. In mindere mate neutrofiele granulocyten.
Hoe is de conditie van normaal pulpaweefsel buiten de ontstekingsgebieden bij pulpitis?
Welk effect heeft cariës op de pulpa en wat gebeurt er als de ontsteking uitbreidt?
- Bij uitbreiding van ontsteking kan zelfs normaal weefsel zonder tekenen van necrose ontsteking vertonen in de kanalen.
Wat is de relatie tussen onregelmatige verkalkingen in het pulpaweefsel, pulpastenen en chronische pulpitis?
- Ze worden geassocieerd met leeftijd, systemische ziekten en therapie.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden
