Startpagina / Samenvattingen / De bewegende aarde / spanning-wrijving-verplaatsing

Aardbevingen en Tsunami's

5 belangrijke vragen over Aardbevingen en Tsunami's

P-golf = primaire golf

Deze komt als eerste aan bij een seismisch meetstation.
Het zijn longitudinale golven, met de trillingsrichting in dezelfde richting als waarin de golf zich voortplant
In de aardkorst hebben ze ongeveer een snelheid van 5-8 km/s.

S-golf = secundaire golf

Zijn transversale golven, met de trillingsrichting loodrecht op de voortplantingsrichting van de golven.
De voorplantings-snelheid is aanzienlijk lager (2x) dan de longitudinale golven en komen dus later aan bij het meetstation.

Hoe verklaren we de grote verplaatsing langs het breukvlak?

Gemiddeld is de snelheid van relatieve plaatbewegingen enkele centimeters per jaar. In algemene zin gebeurt er in de jarenlange periode voor een aardbeving het volgende:
De spanning bouwt zich op doordaat de subducerende plaat elk jaar enkele centimeters onder de bovenliggende plaat wil schuiven. Dit kan echter niet omdat de plaat wordt tegengehouden door de wrijving. Als de spanning op een zeker moment de wrijving overstijgt vind de verplaatsing (slip) opeens plaats.

Hoe verklaren we het grote verschil; oftewel waarom is er soms zo'n grote verplaatsing en soms een kleine?

Op delen van het breukvlak is o.a. door variaties in eigenschappen van materiaal (meer of minder wrijving) de relatieve beweging langere of kortere tijd geblokkeerd geweest. Oftewel op sommige plekken is er minder wrijving en minder spanning opgebouwd, maar op andere plekken was er juist heel veel wrijving en is er dus ook een grotere spanning ontstaan. Op de plekken waar weinig spanning is opgebouwd geeft de relaxatie slechts een kleine relatieve verplaatsing maar bij plekken waar veel meer spanning is opgebouwd geeft deze een grote relatieve verplaatsing.

Wat is strain partitioning?

De verkorting gaat niet schuin maar wordt opgedeeld in twee componenten, loodrecht op elkaar. De relatieve plaatbeweging wordt niet opgenomen door alleen het subductiecontact, maar ook door een tweede breuk van het transformtype die de rand van de bovenliggende plaat doorsnijdt --> twee componenten: een loodrecht op het contact (subductie) en een evenwijdig (transversaal)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

De bewegende aarde

Bekijk samenvatting