Fundamentele rechten - Enkele kenmerken van fundamentele rechten - Klassieke rechtem, sociale rechten en positieve verplichtingen

13 belangrijke vragen over Fundamentele rechten - Enkele kenmerken van fundamentele rechten - Klassieke rechtem, sociale rechten en positieve verplichtingen

Waarin verschillen klassieke fundamentele rechten van sociale fundamentele rechten?

Achterhaald:
  • Klassieke rechten:
    • Negatief, goedkoop, geen beleidskeuzes, interpretatie
  • Sociale rechten:
    • Handelen, duur, beleidskeuzes, interpretatie

Hedendaags:
klassieke vs sociale rechten geen goed onderscheid, in plaats daarvan:
  • de plicht om een recht te respecteren (the duty to respect);
  • de plicht om een recht te beschermen (the duty to protect);
  • de plicht om een recht te realiseren (the duty to fulfil).

Hoe heet deze paragraaf

Klassieke rechten, sociale rechten en positieve verplichtingen.

Waarom is het onderscheid tussen klassieke en sociale rechten vervaagd?

  1. Soms moet een overheid juist handelen bij een klassiek recht en nalaten bij een sociaal recht;
  2. Ook klassieke normen kunnen open normen hebben die geconcretiseerd moeten worden;
  3. Ook bij klassieke rechten kunnen bij positieve verplichtingen veel keuzemogelijkheden ontstaan bij de invulling;
  4. Ook klassieke rechten kunnen hoge kosten met zich meebrengen;
  5. Sommige sociale rechten lenen zich wel goed voor toetsing.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

In de huidige rechtspraktijk en doctrine wordt nog weinig waarde gehecht aan het onderscheid tussen klassieke en sociale fundamentele rechten. Welke drie typen plichten die in meerdere of mindere mate van toepassing zijn op alle fundamentele rechten worden in plaats daarvan onderscheiden?

  1. De plicht om een recht te respecteren (the duty to respect), overheid moet onthouden van handelingen die het recht schenden;
  2. De plicht om een recht te beschermen (the duty to protect), overheid moet maatregelen nemen om burgers te beschermen tegen handelingen van andere burgers;
  3. De plicht om een recht te realiseren (the duty to fullfill), overheid moet maatregelen treffen om ervoor te zorgen dat mensen gebruik kunnen maken van hun rechten.

Hoe onderscheidt men klassieke en sociale fundamentele rechten?


Klassieke rechten (voorbeeld: vrijheid van meningsuiting):

  • Negatief, geen ingrijpen overheid;
  • Duidelijk omschreven;
  • Geen beleidskeuzes door overheid;
  • Goedkoop;
  • Geen interpretatie nodig.


Sociale rechten (minimuminkomen):

  • Handelen door overheid (loon moet ingevoerd worden);
  • Karakter van aspiraties, inspanningsverplichtingen, nader geconcretiseerd;
  • Wel beleidskeuzes door overheid (welke eisen bijv. WW);
  • Duur;
  • Wel interpretatie (onthouding van toetsing sociale rechten).

Waarom is het onderscheid tussen klassieke en sociale rechten vervaagd?


  1. Omdat de overheid soms juist handelend moet optreden bij een klassiek recht (Positieve verplichtingen > Gang naar de rechter voor mindervermogenden).
  2. Klassieke rechten kunnen ook open normen hebben die geconcretiseerd moeten worden (valt waterboarding onder folteren?).
  3. Ook klassieke rechten kunnen duur zijn (regelwerk, politie etc.).
  4. Er kunnen ook veel keuzes ontstaan bij beleidskeuzes (Welke vorm kiesrecht, referenda).
  5. Sommige sociale lenen zich juist wel goed voor toetsing (Discriminatie).

Wat stelde Henry Sheu met betrekking tot de tweedeling van klassieke rechten en sociale rechten?

Henry Sheu stelde dat de tegenstelling tussen negatieve en postieve rechten vals is.
Oók de bescherming van klassieke rechten vereist een actief optreden van de overheid, zoals instandhouding van het politieapparaat, de rechterlijke organisatie, het openbaar ministerie enz.

In de rechtspraak van het EHRM is dit bekend komen te staan als het leerstuk van positieve verplichtingen.

Wat is de traditionele onderverdeling van fundamentele rechten

Ze werden vaak onderverdeeld in klassieke en sociale rechten.

Leg uit hoe de drie typen plichten worden uitgeoefend door de overheid.


Bij de plicht om een recht te respecteren, heeft de plicht een negatief karakter, omdat de overheid zich moet onthouden van handelingen die het recht schenden.

Bij de plicht om het recht te beschermen moet de overheid maatregelen nemen om burgers te beschermen tegen inbreukmakende handelingen van andere burgers, de plicht heeft een positief karakter.

Bij de plicht om een recht te realiseren moet de overheid maatregelen treffen om ervoor te zorgen dat dragers daadwerkelijk van hun rechten gebruik kunnen maken en dat heeft ook een positief karakter.

Wat is in de rechtspraak van het EHRM bekend komen te staan als het leerstuk van positieve verplichtingen?

De bescherming van klassieke fundamentele rechten vereist dat de overheid handelend optreedt door de voorwaarden te scheppen waaronder burgers daadwerkelijk een beroep kunnen doen op hun klassieke rechten.

In de klassieke uitspraak "Marckx t. Belgie" stelde het EHRM over art. 8 EVRM dat het recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven ook positieve verplichtingen kan vereisen om dit recht te realiseren.

Wat heeft Henry Shue hieraan toegevoegd ten aanzien van de bescherming van klassieke rechten en optreden van de overheid hierin.

De positieve maatregelen in de rechtspraak van het EHRM bekend geworden als het leerstuk van de positieve verplichtingen. Ook bij klassieke rechten moet de overheid handelend optreden in voorwaardenscheppende zin zodat burgers daadwerkelijk een beroep kunnen doen op hun klassieke rechten.

Wat was het gevolg van de aanvaarding van het leerstuk van de positieve verplichtingen

Het onderscheid tussen klassieke en sociaaleconomische rechten is vervaagd.

Welk onderscheid is tegenwoordig meer gangbaar in de doctrine en de rechtspraak in plaats van klassieke en sociale rechten, d.w.z. drie typen plichten die van toepassing zijn op alle fundamentele rechten

De plicht een recht te respecteren, de overheid moet zich onthouden van handelingen die het recht schenden

de plicht te beschermen  de overheid moet maatregelen nemen tegen inbreuk makende handelingen van burgers t.o. van elkaar.

de plicht te realiseren.  de overheid moet maatregelen treffen om te kunnen zorgen dat men daadwerkelijk gebruik kan  maken van rechten

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo