Rechtsstaat - Gelaagdheid rechtsstaat: het geval van het Europees Aanhoudingsbevel (EAB)

6 belangrijke vragen over Rechtsstaat - Gelaagdheid rechtsstaat: het geval van het Europees Aanhoudingsbevel (EAB)

Wat houdt het beginsel van wederzijds vertrouwen in?

Hoewel de rechtsstelsels van de lidstaten van de Unie niet identiek zijn aan elkaar en verschillende regels van materieel en formeel recht hebben, bieden zij een gelijkwaardig niveau van rechtsstatelijkheid en bescherming van fundamentele rechten. Alle lidstaten beschermen de rechtsstaat en fundamentele rechten op het hoge niveau dat in de Unie verondersteld mag worden.

Wanneer was de eerste keer dat het HvJEU haar vaste jurisprudentielijn nuanceerde in het strafrecht? Hierbij ging het om het stukje: 'behoudens uitzonderlijke gevallen'. De deur naar een uitzondering op de hoofdregel van wederzijds vertrouwen stond hiermee op een kier open.

Dit was in de zaak Aranyosi. In deze zaak was de Duitse rechter krachtens het EAB verzocht om overlevering van Pál Aranyosi en Robert Caldararu aan respectievelijk Hongarije en Polen, maar de rechter aarzelde om klakkeloos mee te werken met het EAB omdat de detentieomstandigheden in beide landen onmenselijk waren in de zin van art. 3 EVRM.

Het HvJEU stelde dat de tenuitvoerlegging van een EAB inderdaad uitgesteld moet worden als de rechterlijke autoriteit van de uitvoerende lidstaat heeft vastgesteld dat er een reëel gevaar bestaat dat de persoon wiens overlevering verzocht wordt, onmenselijk of vernederend zal worden behandeld. Tot die conclusie kan de rechterlijke autoriteit echter pas komen nadat hij een tweevoudige toets heeft uitgevoerd:

- Zijn er objectieve, betrouwbare, nauwkeurige en naar behoren bijgewerkte gegevens over de detentieomstandigheden in de uitvaardigende lidstaat die duiden op gebreken die hetzij structureel of fundamenteel zijn?
- Zijn er zwaarwegende en op feiten berustende gronden om aan te nemen dat de betrokkene dit gevaar daadwerkelijk zal lopen vanwege de te verwachten omstandigheden van zijn detentie?
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

In 2012 en 2013 hadden Poolse rechterlijke instanties drie EAB's uitgevaardigd voor de overlevering van de van drugssmokkel verdachte Artur Celmer door Ierland. Celmer verzette zich tegen overlevering. Waarom?

Hij stelde dat hij een reële kans liep om geen eerlijk proces te krijgen omdat de rechterlijke macht niet langer onafhankelijk was.

De lat voor een uitzondering op de hoofdregel van wederzijds vertrouwen en wederzijds erkenning bleef hoog liggen. Té hoog volgens critici. Waarom?

Die menen dat de vaststelling van structurele of fundamentele gebreken in de rechterlijke onafhankelijkheid in een lidstaat voldoende zou moeten zijn om het wederzijdse vertrouwen op te zeggen en EAB-verzoeken in de vriezer te leggen tot de lucht is opgeklaard. De individuele toets is overbodig.

Critici vonden dus dat het wederzijdse vertrouwen opgezegd moest worden en EAB-verzoeken in de vriezer moesten, dat de individuele toets overbodig was. Wat staat hier tegenover?

Structurele of fundamentele gebreken in rechterlijke onafhankelijkheid hoeven niet door te werken in individuele zaken en een de facto opschorting van wederzijds vertrouwen en wederzijdse erkenning de Unie terugbrengt naar het probleem waar het allemaal om begonnen is: hoe effectieve rechtshandhaving mogelijk te maken in een Unie zonder binnengrenzen?

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo