Startpagina / Samenvattingen / De Geo Lesboek / 2 Vwo Aardrijkskunde Voor De Onderbouw / gletsjer-b71-ijs

Europa: van de bergen naar de zee - Rivieren van ijs

37 belangrijke vragen over Europa: van de bergen naar de zee - Rivieren van ijs

Hoe is de Briksdalgletsjer in Noorwegen ontstaan?

De firn (Overjarige sneeuw die herhaaldelijk ontdooid en bevroren is) is korrelig geworden. Op lager gelegen plaatsen heeft de firn zich opgehoopt. Dat is een firnbekken. Zo'n firnbekken is het begin van een ijsrivier die langzaam van de berg naar beneden glijdt. Ook wel een gletsjer genoemd.

Welke dingen kunnen ontstaan door een gletsjer op het land?

Hangende dalen
Een U-dal
Fjorden

Waar ligt het grootste ijspakket van het Europese vasteland

in het westen van Noorwegen, de Jostedalsbreen

Hoe groot is de oppervlakte van de gletsjer in Noorwegen?

487 vierkante kilometer.

Hoe heet een opgehoopte stapel firn?

Dat heet firnbekken.

Wat is de oppervlakte van deze ijsvlakte

487 vierkante km en is op sommige plekken 450 meter dik

Een gletsjer heeft vaak een grauwe kleur, hoe komt dat?

Dit komt doordat het ijs is vermengd met veel stof en puin van gesteenten. Dit is afkomstig van de omliggende bergwanden. Door mechanische verwering zijn veel stenen naar beneden gevallen en op en in het ijs terecht gekomen.

Hoe ontstaan Apliene en dalgletsjers?

Doordat er meerdere kaargletsjers bij elkaar komen.

Hoeveel gletjsers stromen naar beneden vanuit deze ijsmasse Jostedalsbreen

22. de Briksdalgletsjer is een van de meest bekende

Hoe komt het dat het ijs van de Briksdalgletsjer grauw aan het oppervlak?

Omdat het ijs is vermengd met veel stof en puin van gesteente.

B64. Afvoer van verweringsmateriaal. Door welke 4 dingen wordt verweringsmateriaal allemaal afgevoerd?

Zwaartekracht
Stromend water
IJs
Wind

B70. IJstijden. Wat is een ander woord voor ijstijd?

Glaciaal

Wat is een Alpiene of Dalgletsjer?

Dat is een Gletsjer die ontstaat door het samenstromen van meerdere kaargletsjers.

Wat voor soort morenen zijn er?

Er zijn zijmorenen en grondmorenen.

B70. IJstijden. Wat zijn interglacialen?

Als de aarde tussen de ijstijden door weer opwarmt noem je deze periode een interglaciaal

Wat gebeurt er als er erosie plaats vind?

Het puin schuurt langs het landschap en vormt daardoor een U-dal --> dat het in de letter U is gevormd.

B71. Wat is het pleistoceen?

De afwisseling van ijstijden en warmere perioden

B71. Wat is een morene?

Een morene bestaat uit (gesteente)materiaal dat door de gletsjer is aangevoerd

B71. Wat is keileem?

Een mengsel van tot leem vermalen keien vermengd met nog heel gebleven stenen

B71. Wat is een grondmorene?

De drab dat achterblijft als de gletsjer smelt

B71. Wat is een eindmorene?

Het verpulverde materiaal dat de gletsjer voor zich uit schuift

B71. Wat zijn tongbekkens?

Rivierdalen die zijn uitgediept door landijs

B71. Wat zijn stuwwallen?

Door ijs opzij gedrukte zijkanten van rivierdalen

B71. Wat zijn trogdalen?

Hetzelfde als U-dalen

B90. Wat is de waterkringloop?

Het overgaan van water van de ene toestand in de andere

B90. Wat is de lange kringloop?

Neerslag --> land --> zee

B90. Wat is transpiratie?

Water die planten via hun bladeren weer afgeven aan de lucht (bladeren zweten)

B90. Wat is de totale verdamping boven land?

evapotranspiratie

(Eva Po heeft last van transpiratie)

B91. Wat is een firnbekken?

Een verzamelbekken van sneeuw, hoog in de bergen

Waar ligt het grootste ijspakket van het Europese vasteland en hoe wordt het genoemd en wat is het oppervlakte?

In het westen van Noorwegen , het heet de Jostedalsbreen, oppervlakte van 487 km2 en op sommige plekken 450 meter dik. Vanuit deze ijsmassa stromen maar liefst 22 kleinere gletsjers naar beneden. De Briksdalgletsjer is een van de meest bekenden.

Waar ligt het meeste puin in Noorwegen?

Aan de randen van de Briksdalgletsjer.

Wat ontstaat er laag in het Briksdal?

Hier is het warmer en gaat de gletsjer smelten. Onderin de gletsjer ontstaat een gletsjertunnel. Door deze tunnel baant het smeltwater zich een weg naar buiten. De plek waar uit naar buiten komt heet gletsjerpoort. Dit is het begin van de gletsjerrivier.

Wat is de ijsvlakte van de Jostedalsbreen in vergelijking met tienduizend jaar geleden?

Het ijsvlakte van Jostedalsbreen heeft een grote oppervlakte (487km2) maar het is niets vergeleken met tienduizend jaar geleden. Dit is het restant van een geweldig grote landijskap die heel Scandinavië bedekte. De gemiddelde tempeatuur op aarde was toen een paar graden lager waardoor het koud genoeg was voor ontstaan van ijstijd of glaciaal.

Wat is het gevolg dat tienduizend jaar geleden de gemiddelde temperatuur op aarde is gestegen?

Veel ijskappen zijn van gletsjers afgesmolten. Terugtrekken van ijs heeft veel sporen in het Noorse landschap achter gelaten. Bekend zijn de hangende dalen, dit zijn plekken waar kleinere zijgletsjers aangesloten zijn op de hoofdgletsjer. De erosie van de hoofdgletsers was veel sterker dan die van de zijgletsjers. Daardoor had deze een veel dieper dal uitgeslepen. Na het verdwijnen van het ijs is dat te zien aan het hoogteverschil in het landschap.

Figuur 13: Zie hier de tekening van tijdens en na de gletsjer. Benoem de onderdeen 1 tm 7

1) Firnbekken

2) Zijmorene

3) Eindmorene

4) U-dal

5) Hangdal

6) Gletsjermeer

7) Waterval

Hoe komen we aan de naam ijstijd (glaciaal)

in koude tijden daalde de temperatuur met gemiddeld 5 graden. hierdoor viel er meer sneeuw dan dat er smolt met als gevolg dat er zich op het land uitgestrekte ijslagen vormden

Leven wij nu in een ijstijd of een interglaciaal

een interglaciaal

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

De Geo Lesboek / 2 Vwo Aardrijkskunde Voor De Onderbouw | 9789006433371 | Chris de Jong

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.