Van de bergen naar de zee - Het stroomgebied van de Rijn

24 belangrijke vragen over Van de bergen naar de zee - Het stroomgebied van de Rijn

Welke functies hebben rivieren ?

  1. Afvoeren van water naar de zee
  2. Transport van steen, zand, slib = sedimentatie
  3. Scheepvaart / transport
  4. Drinkwater
  5. Ecosysteem
  6. Landbouw

Een rivier kan je verdelen in verschillende 'lopen' welke zijn dat ? Vertel iets over verschil in stroomsnelheid en erosie.

  1. Bovenloop: hoge stroomsnelheid, erosie in de diepte en V-vormig dal
  2. Middenloop: minder hoge stroomsnelheid, ersosie in de diepte en breedte. Rivier begint te meanderen.
  3. Benedenloop: lage stroomsnelheid en sedimentatie.

Bij de stad Basel stroomt de Rijn de Bovenrijnse Laagvlakte binnen. Deze laagvlakte is miljoenen jaren geleden ontstaan toen een deel van de aardkorst naar beneden zakte.

Deze laagvlakte heet een slenk.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Horsten zijn hoger gelegen delen. Hoe heten de horsten langs de Bovenrijnse Laagvlakte ?

Het Zwarte Woud en de Vogezen.

Vanaf Basel is de Rijn goed bevaarbaar. Was dit altijd al zo of heeft de mens daar aan mee geholpen ?

De mens heeft wel een handje geholpen door de hoofdgeul van de rivier uit te graven tot een breed kanaal.

In de Bovenrijnse Laagvlakte stroomt de Rijn langzamer en snijdt zich daarom minder in het landschap in.

Het dal is er breed en de rivier maakt er ruime bochten,  hoe noemen we deze bochten ?

Meanders * = Natuurlijke bocht in een rivier.

Wat is een hoefijzermeer en hoe ontstaat deze ?

* Een meer dat is gevormd door de afsnijding van een meander van een rivier. Heeft de vorm van een hoefijzer.

  • Na verloop van tijd kan de ruimte tussen twee naast elkaar liggende buitenbochten worden afgesneden.
  • Het water neemt dan weer de kortste weg.
  • De afgesneden bocht heet een hoefijzermeer .

Waarmee is het dal van de Bovenrijnse Laagvlakte vooral mee gevuld ?

Met afzettingen van grind en zand, maar vooral van klei.

Als de rivier buiten zijn oevers treedt, stroomt het water zo langzaam dat deze sedimenten bezinken.

Hoe ziet de Middenrijn eruit ?
Dat is het stuk in het geel.

In dat deel moet de Rijn zich een weg banen door een gebergte.
(De Hunsruck, de Eifel en het Taunusgebergte maken er deel van uit.)

In het landschap kun je goed zien dat de rivier steeds op zoek is naar zwakke plekken in het gesteente.

De Rijn buigt regelmatig af en het rivierdal wordt smaller en dieper.

Waarom staan er zoveel kastelen langs de Rijn ?

  • De Rijn werd in de middeleeuwen een belangrijke handelsroute tussen Noord en Zuid-Europa.
  • Dat had tot gevolg dat steden groeiden en flink uitbreidden.
  • Om de handel in de gaten te houden, bouwden plaatselijke machthebbers talloze kastelen op de bergen langs het smalle dal van de Middenrijn.

Hoe noemt men dit deel van Rijn door smalle dalen ?

  • De ‘romantische Rijn’ .
  • Omdat de rivier stroomt door schilderachtige berglandschappen.
  • Veel toeristen, die er een bootreis op een van de vele cruiseschepen maken.
  • Het landschap is er zo bijzonder dat het een plaats heeft gekregen op de Werelderfgoedlijst van de Unesco.

Vertel iets over de benedenloop van de Rijn.

  • Na Bonn verdwijnen de hoogteverschillen in het landschap.
  • De Rijn stroomt traag door een breed en vlak rivierdal. Kenmerkend zijn opnieuw de meanders.

In Nederland vertakt de Rijn zich al snel in een aantal rivieren. De eerste splitsing is bij het stadje Millingen.
Twee derde van het Rijnwater buigt hier af naar het westen. Hoe gaat  deze rivier heten ?

De Waal.

Het overgebleven water stroomt via het Pannerdens Kanaal naar de Neder-Rijn en de IJssel. Hoe verder de Rijn naar het westen stroomt, hoe vaker hij zich splitst.

Zie afb.

Is het verhang van een rivier klein of groot dichtbij de monding ?

Klein.

De monding is de plek waar de rivier de zee instroomt.

Waardoor is het verhang klein dichtbij de monding ?

Door de sedimentatie * = Afzetting van verwerings- of erosiemateriaal.

In de riviermonding blijft meer zand en klei achter dan de stroming van de zee kan afvoeren.

Waardoor heeft de Rijn zich aan het einde gesplitst in een aantal rivierarmen ?

  • Afzettingen van zand en klei in de riviermonding zorgen ervoor dat de rivierbedding verstopt raakt.
  • Het water moet steeds nieuwe uitgangen naar zee zoeken.
  • De Rijn heeft zich daardoor gesplitst in een aantal rivierarmen

Hoe noem je zo’n vertakte riviermonding waarbij door verstopping van de rivierloop de rivier telkens een nieuwe weg naar zee zoekt ?

Een delta * = Een gebied vlak voor de monding, waar de rivier zich vertakt in vele rivierlopen.

Waar is de naam delta van afgeleid ?

Van de Griekse hoofdletter Δ, omdat de vorm daarop lijkt.

Waardoor is de grond in West Nederland vruchtbaar ?

  • Lang voordat er mensen woonden, hebben de Rijn, de Maas, de Schelde en hun zijrivieren ervoor gezorgd dat het huidige West-Nederland een grote delta werd.
  • Delta’s zijn vlak en vruchtbaar en daardoor dichtbevolkt.
  • Het is wel een nadeel dat er een grote kans op overstromingen is.

Waardoor komt er tegenwoordig veel meer en steeds sneller overtollig water in de Rijn terecht ?

  • Doordat er in het stroomgebied van de Rijn tegenwoordig veel meer bebouwd is. (3 x meer bebouwing dan 50 jaar geleden) = Verstening.
  • Hierdoor kan er veel minder water in de bodem wegzakken = Infiltratie.

Waardoor neemt de kans op overstromingen van de Rijn toe ?

Doordat de tijd die verstrijkt tussen het tijdstip waarop de neerslag ergens in het stroomgebied valt en het moment waarop het waterpeil in de rivier gaat stijgen, wordt korter.

Wat is het regiem van een rivier ?

De totale hoeveelheid water die een rivier per jaar afvoert.

Wat is het debiet van een rivier ?

De totale hoeveelheid water die een rivier afvoert op een bepaalde plek per tijdseenheid (sec).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo