Startpagina / Samenvattingen / De geschiedenis van de democratische rechtsstaat in Nederland / mannen-algemeen-liberalen

Naar een parlementaire democratie 1848- 1914

Q: Aandeel van de mannelijke volwassenen bevolking (vanaf 23/ 25) dat kiesgerechtigd was

1848: 7,3 % (rijke mannen, veel belasting betalen) 1889: 26,5 % (ook mannen met een academisch diploma, voldoende spaargeld en/ of een eigen huis mogen meedoen) 1899: 48,6% (van de mannen van 25 jaar en ouder) 1909: 62,4% (De kieswet van 1896 had de leeftijdsgrens van 23 tot 25 verhoogd) 1917: algemeen kiesrecht voor mannen ouder dan 23 en evenredige vertegenwoordiging

4 belangrijke vragen over Naar een parlementaire democratie 1848- 1914

Aandeel van de mannelijke volwassenen bevolking (vanaf 23/ 25) dat kiesgerechtigd was

1848: 7,3 % (rijke mannen, veel belasting betalen)
1889: 26,5 % (ook mannen met een academisch diploma, voldoende spaargeld en/ of een eigen huis mogen meedoen)
1899: 48,6% (van de mannen van 25 jaar en ouder)
1909: 62,4% (De kieswet van 1896 had de leeftijdsgrens van 23 tot 25 verhoogd)
1917: algemeen kiesrecht voor mannen ouder dan 23 en evenredige vertegenwoordiging

Liberalen: de eerste politieke stroming

- grootste groepering in de politieke arena van de 19e eeuw: als gevolg van censuskiesrecht
- aanvankelijk is liberale politiek gericht op defensie, openbare orde, onderwijs, infrastructuur > zaken van algemeen belang: nachtwakersstaat
- tweede helft 19e eeuw: discussie over rol van de overheid in de "sociale kwestie"
- liberalen gesplitst in progressieve (voor algemeen kiesrecht, Kinderwetje van Houten) en conservatieve liberalen
- Kinderwetje van Van Houten (1874) > sociale wetgeving (ook onder druk van katholieken en socialisten)

Afschaffing districtenstelsel (land verdeelt in districten, wie meerderheid stemmen= stem van district)

- liberalen hadden dit in grondwet 1848 ingevoerd
- door algemeen kiesrecht zouden liberalen zo stemmen verliezen
- oneerlijke verdeling bevolking per district
- etc.

OPLOSSING:
stelsel van evenredige vertegenwoordiging
- kiesstelsel waarbij iedere partij in het Parlement vertegenwoordigt wordt door een aantal afgevaardigden dat evenredig is met het aantal stemmen dat door deze partij bij verkiezingen in het hele land is behaald

Eerste feministische golf (eind 19e eeuw)

STREVEN

- vrouwenkiesrecht
- gelijke seksuele moraal voor mannen en vrouwen
- meer kansen op onderwijs en passend werk

GERICHT
- op burgermeisjes uit de betere milieus
- de man verdiende de kost voor het gezin, ook bij feministische echtgenotes

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

De geschiedenis van de democratische rechtsstaat in Nederland | 9781111111 | Daphne van Manen

Bekijk samenvatting