Revolutie, contrarevolutie en consolidering van de democratieën
26 belangrijke vragen over Revolutie, contrarevolutie en consolidering van de democratieën
1. Geef aan welke 3 zaken min of meer de directe aanleiding zijn voor de Broodrellen in 1917 in Petrograd.
Doema – ernstig vervreemd van Tsaar
Massa in steden – ontevreden door stijgende huren en voedseltekort
Boeren – geconfronteerd door steeds massalere mobilisatie werden opstandig.
Welke 2 revoluties onstonden in Rusland in 1917?
aftreden van de tsaar,
vorming van Provisionele Regering (liberalen, later ook mensjewiki, sociaal-revolutionairen); deze slaagt er niet in aan eisen van volk tegemoet te komen:
vrede, landhervormingen, liberaal-democratische grondwet.
Gevolg: Verzet van de sovjets (bolsjewiki) tegen provisionele regering
2. oktober-novemberrevolutie: bolsjewistische coup (Lenin): ‘alle macht aan de sovjets’
- socialisatie van grondbezit
- onderhandelingen met Duitsland over wapenstilstand (vrede van Brest-Litowsk)
- verkiezingen Grondwetgevende vergadering (Constituante)
2. Welke wonderbaarlijke rol spelen de garnizoenen vlak na deze gebeurtenis?
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
3. Wat waren de directe aanleidingen (4) voor dit handelen van de garnizoenen?
Ze waren reservetroepen voor het front, geen leuk vooruitzicht
Chronisch gebrek aan officieren, die er nog waren, waren vervreemd van de Tsaar, daardoor geen effectieve leiding meer
Beïnvloeding soldaten door revolutionaire propaganda
Soldaten wilden niet schieten op eigen leger en mensen
4. Welke 2 machtcentra kende Rusland na het wegvallen van de tsaar en welke redenen hadden zij (3) om toch met elkaar in zee te gaan ondanks de stroeve alliantie die deze twee met elkaar hadden?
a. Doema - met provisionele regering (liberalen)
b. Petrograd sovjet (leiders revolutionaire partijen –mensjewieken
Doema - had steun van massa nodig (vervreemding elite – massa).
Sovjets – tegengaan contrarevolutie + angst voor de massa (zonder Doema had het loyale frontleger de sovjets vrijwel zeker verjaagd)
Voor mensjewieken gold: eerst burgerlijke revolutie (Marx) voordat proletarische revolutie een kans van slagen had
5. Wat verstaan we onder de “Order nummer 1” en wat is het belang van deze order?
6. Op welke wijze wist Rodzjanko de steun van generaal Aleksejev te winnen voor de Doema? (intrige van Rodzjanko…)
Het bericht van R. was echter gelogen.
7. Waarom kreeg een liberaal/democratische samenleving na de eerste revolutie in Rusland toch geen voet aan de grond (2) en werd zo de weg vrijgemaakt voor de Bolsjewieken?
Door Order no. 1 - was er geen controle over het leger
Slechte legitimiteit, massa steunde voornamelijk Sovjets
Liberalen – noodzakelijke buitenlandse steun liep mis door annexatieplannen Constantinopel door Min. BZ - Miljoekov
Sociaal-revolutionairen en mensjewieken– radicale landhervormingen strandden door verzet van liberalen.
Zowel Liberalen als Mensjewieken als sociaal revolutionairen hadden niet de capaciteit om politiek sterk te worden en de steun van de massa te krijgen (voorwaarde voor politiek macht).
Wie grepen de macht toen bleek dat de provisionele regering niet voldoende functioneerde?
Wie probeerde in Rusland een contrarevolutionaire coup te plegen als tegenkracht voor de Bolsjewieken en provisionele regering en hoe verliep dat?
8. Op welke wijze (4) wisten de Bolsjewieken na de machtsovername deze macht te behouden? (met andere woorden; hoe wist Lenin de massa rustig te houden)
Alle macht naar de Sovjets (in meerderheid Bolsjewistisch)
Bijeenroepen Constituante (gr.w. vergadering)
Confisqueren privé landbezit
Vrede met Duitsland ((Brest-Litovsk). Wel grote delen in Duitse handen
Na uitschakeling van de constituante (meerderheid sociaal rev.) door de “machinegeweerlist” - Bolsjewieken aan de macht.
Repressiemaatregelen.
Welke repressiemaatregelen voerden de Bolsjewieken na hun succesvolle machtsovername in de oktoberrevolutie?
Constituante wordt ontbonden,
einde (liberale) vrijheden; oppositie werd verboden.
vorming Tsjeka (geheime dienst)
Geen persvrijheid
oprichting Komintern (voor verwachte wereldrevolutie) – de 3e internationale
economie onder strenge staatscontrole; economische crisis (roebel doet niet veel meer…)
Door Bols. Machtsovername in Rusland ook tegenspraak
anti-Bols. Legers gesteun door landen van de Entente
De machtsovername door de Bolsjewieken veroorzaakte een burgeoorlog in Rusland. Waardoor?
Door hun onderlinge verschillen bestreden zij ook elkaar. Hieruit ontstond een burgeroorlog.
Welke rol speelden de ententen in de strijd tegen de Rode Garde?
GB – bescherming militaire voorraden + tegenhouden Turkije - bezit Russische olievelden.
Fr. – waren boos over nationalisatie van hun investeringen door Bolsjewieken
Japan – vergroting politieke invloed
VS – controle interventielegers.
9. Noem twee aanleidingen die van belang waren voor Lenin om in 1921 de NEP (nieuwe ec. politiek) in te voeren
Arbeiders boos omdat vakbonden ondergeschikt waren aan de partij
Democratisch-centralisten vonden dat de partij te autoritair werd.
Wat hield Lenins NEP in?
- hernieuwde ec. contacten met het buitenland
10. Vlak voor zijn dood heeft Lenin zijn politieke testament opgemaakt. Welke zaken voorzag Lenin in dit testament en welke oplossingen droeg hij hiervoor aan?
Ongecontroleerde macht van de partij corrumpeert
Overbureaucratisering
Geringe morele- en intellectuele kwaliteiten Bolsjewieken
Strijd in de partijtop (m.n. Stalin en Trotski)
Lenins oplossingen
Commissie voor controle partijtop
Grotere macht centraal comité (minder macht in handen enkelingen)
Hogere culturele waarden
Meer macht voor ontwikkelde technocraten
11. Van alle (West) Europese staten stond Duitsland het dichtste bij een revolutie. Geef 4 redenen waarom Duitsland zoveel meer vatbaar voor een revolutie was dan de andere (West) Europese staten.
Ongunstig verloop oorlog
Ec problemen (door die oorlog en Britse blokkade)
Ontevredenheid arbeiders
Kleine burgerij werd steeds meer naar het proletariaat gedrukt
“Er brak iets in de Duitse samenleving”
12. Voor deze dreigende revolutie waren redenen van buitenaf, bovenaf en onderaf.
Wat wordt hiermee bedoeld en welke waren deze redenen?
Van bovenaf: Ludendorff wilde een democratische regering inaugureren (zie eis). Met als doel een gunstige vrede krijgen en de revolutie van onderaf voor te zijn.
Van onderaf: Matrozen gingen muiten en richtten Sovjets op, naar voorbeeld van de Russische revolutie (1918)
13. Maak een vergelijking van de redenen voor het falen van de revolutie in Duitsland en waarom deze zaken in Rusland wél konden slagen.
Rusland
Duitsland
Tsaristisch bestuursapparaat door feb rev weggevaagd. Overgenomen door Sovjets
Door Order no 1 verdween het leger als repressie-apparaat
Geen groot organisatie apparaat (Volgens Rosa Luxemburg moest revolutie spontaan komen, anders snel sprake van repressie (vlg Rusland)
Rusland geen arbeiders beweging
Rusland geen sterke bourgeoisie
Ontevreden boeren
Oude Keizerlijke bestuursapparaat bleef intact
Leger bleef te gebruiken door sociaal-democraten
Dld had een groot organisatie apparaat
Dld had bloeiende gematigde arbeidersbeweging
Dld had sterke bourgeoisie
Tevreden boeren ipv (mede) onruststokers
15. Na een aanvankelijke revolutionaire stemming in Frankrijk kwam het niet tot een revolutie. Geef aan waarom de Franse samenleving niet de ingrediënten voor een revolutie in zich had (3).
Rechts en midden sterk in Fr (creëren grote angst voor de Bolsjewieken)
Fr HET land van de “kleine bourgeoisie” – burgerlijke partijen behalen meerderheid
Wel veel lokale acties, de landelijke dekking bleef uit.
16. Ook in Groot Brittannië bleef een revolutie uit. Dit is eigenaardig te noemen, want de werkloosheid was hoog. Waar lag in Engeland de oorzaak voor de hoge werkloosheid?
17. Na WOI was de liberale democratie in Italië wankel. Wat waren hiervoor redenen? (6)
tegenstelling nationalisten (teleurstelling over Versailles) en socialisten
Corruptie en zelfverrijking bij politiek
Paus werkt tegen omdat zijn wereldlijke heerschappij is afgepakt -> Italianen mogen ven hem niet meer participeren in de politiek
Desillusie bevolking mbt kolonies en int politiek. Lage democratische gevoelens
Italië formeel een rijk, echter grote verschillen tussen
noorden (rijk, ontwikkeld en geïndustrialiseerd , past in W-Europese cultuur)
zuiden (Arm, onderontwikkeld, agrarisch – past bij MZ- Culturen)
Door instabiliteit ontwikkelde zich een tegenstelling tussen de:
Nationalisten + futuristen (pro oorlog)
Socialisten (tegen oorlog)
Waarom kwam het in Italië uiteindelijk niet tot een revolutie?
Industriëlen kwamen arbeiders tegemoet – sloten (tijdelijke) concessies
Geen sterk verband tussen arbeiders (marxistisch) en boeren (voelden meer voor anarchisme) – daardoor geen eenduidig revolutionair front.
Industriëlen organiseerden zich in machtige Confindustria (werkgeversorganisatie)
18. Wat verstaan we onder het ultranationalisme in Italië?
Radicaliteit met zowel linkse als rechtse trekken:
Rechts -> anti-liberalisme, anti-parlementarisme en anti-socialisme
Links ->
anti-klerikalisme (stroming die zich keert tegen de invloed of de machtspositie van de clerus (de geestelijkheid) op het vlak van het openbaar leven, het onderwijs of de politiek)
radicale sociale hervormingen
19. Na de nederlaag in 1919 veranderde Mussolini zijn politieke plan. Bij welke groeperingen zocht hij na deze nederlaag voornamelijk politieke steun?
Kerk
Groot grondbezitters
Industriëlen
Bocht naar rechts. Veel gebruik van geweld tegen links
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden