Startpagina / Samenvattingen / De lege hemel. Een kleine filosofie van eenzaamheid / marja-toeval-dennett

Denkende natuur

6 belangrijke vragen over Denkende natuur

Wat zijn de voorwaarden om existentiële eenzaamheid te voelen?

Het vereist abstractievermogen. Ten eerste moet je beseffen dan je leeft. Je moet beseffen dat je verbondenheid had kunnen voelen met al wat leeft. En je moet inzien dat je door het gemis ervan op een bepaalde manier alleen staat.
Existentiële eenzaamheid is wat anders dan het missen van een rijkgevulde sociaal leven.
Eenzaamheid kan niet bestaan zonder reflectie en zelfreflectie. Kunnen inschatten dat het anders had kunnen zijn.

Welk beginselverklaring deelt Marja Slob met Daniël Dennett?

Alles wat zich in ons en rondom ons afspeelt, is een aards en een fysiek verschijnsel. Er is geen andere dimensie dan het materiële. Marja Slob gelooft dat wij mensen op een of andere manier een gevolg zijn van kettingreacties die zich ooit voltrokken ver na de oerknal. Ook Pascal schreef: De menselijke natuur is geheel en al natuur.
En heel moeilijk te verdragen: in ons kent de materie zichzelf.

Welk verband is er met het lied Space oddity van David Bowie?

Als je je verstand ten volle gebruikt, dan valt de grond onder je voeten weg. Met als gevolg dat je wegzweeft in de ruimte, buiten het bereik van anderen. De gedachte dat we slechts materie zijn is tegelijk onverdraaglijk.

Wat is de grote puzzel van deze tijd in relatie tot het idee dat de materie zichzelf denkt?

De grote puzzel is te verklaren hoe de mens tot denken is gekomen, zonder hier een of ander heilig figuur bij te halen. Het antwoord van Dennett is: Doordat wij in de loop van de evolutie de abstracte taal hebben ontwikkeld.

Welke rol speelt de evolutie in het proces van de ontwikkeling van abstracte taal?

Organisatie van meerdere delen aan elkaar vraagt energie. Het is door toeval op toeval dat wij konden ontstaan. En alleen doordat de tijd aan onze zijde staat is het mogelijk dat door toeval dingen ontstaan. Het is geen doelgericht proces, ook al willen wij mensen dat er graag in zien. Zelfreflectie is handig voor een lichaam dat zich kan bewegen. Om die reden kon het beklijven.

Wat is het (on)nut van het vermogen tot verbeelden?

Denken, voelen, fantaseren kan nut hebben in de strijd om de leefruimte. Echter kan het zich ook tegen ons keren, namelijk dat wel lijden aan wat afwezig is. Marja Slob beschrijft de ervaring van een vrouw in de roman Total Eclips van Annie Dillard. Zij ervaart tijdens de zonsverduistering een wereld die kan komen en die niet bestaat zonder de zon.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

De lege hemel. Een kleine filosofie van eenzaamheid | 9789026345425 | Marjan Slob

Bekijk samenvatting