De psychologie van arbeid en gezondheid - Waarom Psychologie van Arbeid en Gezondheid - Veranderingen in en rondom de arbeid

25 belangrijke vragen over De psychologie van arbeid en gezondheid - Waarom Psychologie van Arbeid en Gezondheid - Veranderingen in en rondom de arbeid

Blijft het werktempo in Nederland nog steeds stijgen?

Nee, van 1977 tot 1979 vond er een jaarlijkse stijging van 1,5% plaats maar sinds 1997 is deze gestabiliseerd: er is een grens bereikt.

Er zijn een aantal sociale, culturele en inhoudelijke veranderingen gebeurd in de afgelopen eeuw, hieronder een aantal onderwerpen en tendensen:

  • Intensivering van arbeid.
  • Verandering van arbeidsinhoud.
  • Organisatieveranderingen.
  • Moderne bedrijfsvoering.
  • Aantasting van het psychologisch contract.
  • Arbeidsparticipatie.
  • Opkomst dienstsector.
  • Verruiming ziektebegrip.
  • Toegenomen verwachtingen.
  • Individualisering.
  • Uitholling professionele autoriteit.
  • Arbowetgeving.
  • Psychische arbeidsongeschiktheid.


De eerste ontwikkeling die een belangrijke rol speelde in het ontstaan van de A&G psychologie zijn de veranderingen rondom arbeid. Welke 5 veranderingen zijn hierin belangrijk?

  1. Intensivering van arbeid - stijging werktempo pj 1,5% 1977-1997 - belangrijke oorzaak van welzijn/gezondheidsproblemen.
  2. Verandering arbeidsinhoud (informatisering/automatisering/stijgend opleidingspijl. Meer hoofdwerk, mentale/emotionele belasting en psychische klachten.
  3. Organisatieveranderingen (globalisering, 24uurs werken, informatisering, flexibilisering - bron van psychische belasting) Denk aan downsizing, delayering, outsourcing en invoeren nieuwe werken)
  4. Moderne bedrijfsvoering (nieuwe productiemethoden, managementstrategieën) prestatiebeoordelingen.
  5. Aantasting psychologisch contract. (mate van inspanning en beloning. Investeringen en opbrengsten moeten in balans zijn anders psychische klachten/burn-out.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart


De eerste ontwikkeling die een belangrijke rol speelde in het ontstaan van de A&G psychologie zijn de veranderingen rondom arbeid. Welke 5 veranderingen zijn hierin belangrijk?

  1. Intensivering van arbeid - stijging werktempo pj 1,5% 1977-1997 - belangrijke oorzaak van welzijn/gezondheidsproblemen.
  2. Verandering arbeidsinhoud (informatisering/automatisering/stijgend opleidingspijl. Meer hoofdwerk, mentale/emotionele belasting en psychische klachten.
  3. Organisatieveranderingen (globalisering, 24uurs werken, informatisering, flexibilisering - bron van psychische belasting) Denk aan downsizing, delayering, outsourcing en invoeren nieuwe werken)
  4. Moderne bedrijfsvoering (nieuwe productiemethoden, managementstrategieën) prestatiebeoordelingen.
  5. Aantasting psychologisch contract. (mate van inspanning en beloning. Investeringen en opbrengsten moeten in balans zijn anders psychische klachten/burn-out.

Hoe heeft het werktempo / de werkintensiteit zich in Nederland ontwikkeld sinds 1977?

  • Van 1977 tot 1997 ieder jaar ongeveer 1,5% stijging
  • Sinds 1997 stabilisering
  • Anno 2010 geen koppositie meer in de EU

Wat wordt er met intensivering van arbeid bedoelt?

De toename van de werkdruk / werktempo.

Wat wordt bedoelt met intensivering van de arbeid?


Van 1977 tot 1997 is volgens het CBS is het werktempo in Nederland ieder jaar met 1,5% gestegen, hierna stabiel. Op 1. en 2.: Zweden en Finland. Nederland staat op 3.
Intensief moeten werken in een hoog tempo vormt een belangrijke oorzaak van welzijns- en gezondheidsproblemen

In welke mate heeft de verandering van arbeidsinhoud invloed op welzijn en gezondheid van werknemers?

Door automatisering maakt fysieke belasting plaats voor mentale en emotionele belasting zoals men deze kan ervaren bij de omgang met mensen en informatie.

De verandering van arbeidsinhoud (automatisering en informatisering) heeft invloed op het welzijn en de gezondheid van werknemers? Waarom?

Omdat door automatisering fysieke belasting plaats maakt voor mentale (werken met informatie) en emotionele (werken met mensen) belasting. Hierdoor is een verschuiving van lichamelijke klachten naar psychische klachten.

Wat wordt bedoeld met de veranderin van de arbeidsinhoud

Fysieke belasting (agrarische en industriële sector) heeft plaatsgemaakt voor mentale en emotionele belasting. Verschuiving van lichamelijke naar psychische klachten.

Op welk vlak is er verandering opgetreden van de arbeidsinhoud?

Tegenwoordig werken steeds minder mensen met hun handen en steeds meer met hun hoofd of met hun hart. Dat wil zeggen dat de fysieke belasting die kenmerkend is voor de agrarische en industriële sector heeft plaatsgemaakt voor mentale en emotionele belasting die kenmerkend zijn voor het werken met informatie of met mensen.

Op welke wijze hebben organisatieveranderingen invloed op het welzijn en gezondheid van werknemers?

Door bijv. het Nieuwe Werken ontstaat er stress en onzekerheid over de toekomst.

Op welke manier heeft moderne bedrijfsvoering invloed op het welzijn en gezondheid van werknemers?

Door nieuwe productiemethoden en managementstrategieën (prestatiebeoordeling) komen verantwoordelijkheden steeds lager in de organisatie te liggen. Dit heeft invloed op werknemers omdat zij meer op individuele verantwoordelijkheden worden aangesproken.

Wat wordt bedoelt met organisatie veranderingen.

Bedrijven maken allerlei ontwikkelingen door zoals: globalisering, informatisering, flexibilisering en de invoering van de 24-uurs economie.

Welke invloed heeft moderne bedrijfsvoering op het welzijn en gezondheid van werknemers?

Verantwoordelijkheden komen tegenwoordig steeds lager in de organisatie te liggen wat invloed kan hebben op werknemers = ervaren druk.

Wat wordt bedoeld met de intensivering van de arbeid?

  • Werktempo (1977-1997) 1,5% per jaar toegenomen
  • Sinds 1997 stabilisering
  • Eeuwwisseling kop positie, nu middenmoot
  • vormt een belangrijke oorzaak van welzijns- en gezondheidsproblemen

Organisatieveranderingen ontstaan door globalisering, informatisering, flexibilisering dwingen organisaties om voortdurend te schakelen. Leg de begrippen downsizing, delayering en outsourcing in dit verband uit.

Downsizing - saneren

Delayering - wegsnijden middenmanagement

Outsourcing - afstoten bedrijfsonderdelen


wat wordt bedoeld met moderne productie- en managemntconcepten


De verantwoordelijkheden worden door het management laag in de organisatie gelegd. Men wordt meer op individuele verantwoordelijkheden aangesproken zoals bij taakgroepen of bij het managementconcept management by objectives, waarbij voor iedereen in de organisatie bepaalde doelen (objectives) zijn geformuleerd die gehaald moeten worden. Nederlandse variant is het resultaatgericht management (RGM).
Ook de leidinggevenden dienen zich aan te passen aan een vaak totaal andere wijze van aansturing waarbij hun directe invloed afneemt. Deze moderne productie- en managementconcepten kunnen een zware mentale druk op werknemers leggen.

Welke invloed heeft een psychologisch contract op de welzijn en gezondheid van medewerkers?

Er wordt steeds meer van medewerkers verwacht (employability) maar daar staat steeds minder tegenover (minder vaste aanstellingen, minder mogelijkheden tot doorontwikkelen en processen/protocollen beperken autonomie). Ook kan men bijvoorbeeld niet meer vroeger met pensioen of kan er niets meer worden afgesproken over vroeger uittreden.

Wat wordt bedoeld met verandering van arbeidsinhoud?

Door technologische veranderingen en beroepsbevolking verandering, bijv opleidingspeil.

  • minder werk met handen en meer met hoofd en hart
  • fysieke belasting (agr. Ind. Sector) vervangen door mentale en emotionele belasting (werken met informatie of met mensen)
  • Arbeidsgebonden gezondheidsrisico's verschoven van lichamelijk naar psychische klachten.

Het psychologische contract is een ongeschreven verwachting over de verhouding van inspanning tot (materiële en immateriële) beloning. Waardoor staat deze onder druk?

Teleurstelling kan ontstaan als investering en opbrengst niet met elkaar in balans zijn. Dit kan leiden tot psychische klachten /burn-out.
  • meer gevraagd vanuit organisatie dan geboden aan beloning
  • Wisselende personen
  • Vaste aanstelling is schaars
  • platte organisatiecultuur (geen doorgroei)
  • fusies
  • Regelingen die ineens niet meer gelden (VUT)

Het psychologische contract is een ongeschreven verwachting over de verhouding van inspanning tot (materiële en immateriële) beloning. Waardoor staat deze onder druk?

Teleurstelling kan ontstaan als investering en opbrengst niet met elkaar in balans zijn. Dit kan leiden tot psychische klachten /burn-out.
  • meer gevraagd vanuit organisatie dan geboden aan beloning
  • Wisselende personen
  • Vaste aanstelling is schaars
  • platte organisatiecultuur (geen doorgroei)
  • fusies
  • Regelingen die ineens niet meer gelden (VUT)


wat wordt bedoeld met de aantasting van dhet psychologische contract


Dit betreft een ongeschreven verwachting van de werknemer m.b.t. de billijke verhouding tussen zijn inspanning voor de organisatie en de materiële en immateriële beloning hiervoor. Deze staat onder druk omdat er enerzijds meer van de werknemer wordt verwacht (employability ofwel inzetbaarheid), zelfstandigheid, flexibiliteit etc. terwijl er anderzijds steeds minder door de organisatie geboden wordt. Vaste aanstellingen zijn schaars, loopbaanmogelijkheden gering en autonomie wordt aan banden gelegd door protocollen. Door de voortdurende veranderingen worden er bij fusies verwachtingen beschaamd. Wanneer investeringen en opbrengsten niet meer in balans zijn, kan dit o.m leiden tot burn-out.

Wat wordt bedoeld met moderne bedrijfsvoering?

  • Nieuwe productiemethoden vergen de nodige aanpassing van werknemers
  • Verantwoordelijkheden worden laag in de organisatie gelegd
  • Werknemers in toenemende mate op individuele verantwoordelijkheden aangesproken
    • zoals bij 'management van objectieven' waarbij voor iedereen in een organisatie bepaalde doelen zijn geformuleerd
    • NL RGM (resultaatgericht management)
  • leidinggevenden dienen zich aan te passen vaan totaal ander wijze van aansturing
  • Moderne bedrijfsvoering zware mentale druk op werknemers en leidinggevenden

Wat wordt bedoeld met aantasting van het psychologisch contract?

  • Werknemers ook ongeschreven psychologisch contract
    • Verwachtingen koesteren over een billijke verhouding tussen hun inspanningen tbv de organisatie en de materiële en immateriële beloningen die daartegenover staan.
  • Psychologisch contract onder toenemende druk, meer van werknemers gevraagd, steeds minder door organisaties geboden.
  • Allerlei zaken die golden voor de generatie voor hen, voor henzelf niet opeens meer gelden (bijv. Carrierestappen, VUT)
  • Wanneer investeringen en opbrengsten niet in balans zijn, kan dit leiden tot psychische klachten.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo