Vrouwen, arbeid en gezondheid

18 belangrijke vragen over Vrouwen, arbeid en gezondheid

21.1 Waarom is er in dit boek een compleet hoofdstuk gewijd aan vrouwen met betrekking tot arbeid en gezondheid?

  • Vanwege de toegenomen arbeidsparticipatie van vrouwen
  • De gezondheidseffecten van specifiek vrouwenwerk is afwijkend
  • De werkkenmerken waarmee vooral vrouwen te maken krijgen zijn afwijkend.
  • En vrouwen moeten vaak werk combineren met de zorg voor anderen en het huishouden.

Wat houdt horizontale en verticale seksesegregatie in?

Horizontale seksesegregratie = In bep. beroepen zijn vrouwen over/ondervertegenwoordigd, bv onderwijs, diensten- en gezondheidssector. Verticale seksesegregratie= Mannen krijgen vaker functies met mogelijkheden tot opwaartse mobiliteit (carrièremogelijkheden).

Wat kun je vertellen over de gezondheidseffecten van bepaalde typen vrouwenwerk?

  • Schoonmaak: vrij onzichtbaar fysiek zwaar werk, lage status, slechte arbeidsvoorwaarden
  • Gezondheidszorg (één v/d meest verzuim- en arbeidsongeschiktheidsgevoelige sectoren): toenemende rationalisering, stressgerelateerde klachten zijn PTSS en burnout.
  • Onderwijs: devaluering beroep en achteruitgang opleidingsniveau
Zowel in onderwijs als gezondheidszorg hebben vrouwen 'n andere werkattitude (plichtsgetrouwer, werk slechter loslaten).
Kenmerken van ‘vrouwenberoepen’ zorgen voor gezondheidsrisico’s, bv rugklachten, infecties, stressgerelateerde en depressieve klachten. Gevolg = relatief veel verzuim en arbeidsongeschiktheid.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

21.3 Wat kan je vertellen over de gezondheidseffecten van bepaalde typen 'vrouwenwerk'?

(Zie ook aantekening 21.3)
Vrouwenberoepen brengen hun eigen specifieke gezondheidsrisico's met zich mee. Deels horen deze risico's bij het soort werk, maar ook andere beroepen waarin vrouwen werkzaam zijn hebben bepaalde gezondheidsrelevante kenmerken gemeen.

Noem 4 mogelijke oorzaken van hogere gezondheidsrisico's voor vrouwen?

Vrouwen zijn vaker & langer ziek, 1,7 maal zo hoge kans om in wao terecht te komen. Oorzaken gezondheidsrisico’s voor vrouwen:
  1. Werkkenmerken: geringe carrière mogelijkheden, gebrek aan regelmogelijkheden, hoge werkdruk.
  2. Werkomstandigheden  (meer bij vrouwen): slechte sfeer, gebrek aan arbeidssatisfactie, fysiek belastend werk.
  3. Oververtegenwoordiging van vrouwen in zorg & onderwijs.
  4. Gezondheidsrelevante werkkenmerken: seksedicriminatie en seksuele intimidatie.
  5. Seksegerelateerde werkkenmerken: omvang en flexibiliteit v/d arbeidstijd. Parttime werk is de oplossing voor soepele combi werk-thuis, maar draagt ook bij aan ‘glazen- plafond’.

Wat bleek uit onderzoek over het toetreden van de WAO tussen mannen en vrouwen?

Uit onderzoek bleek dat vrouwen zich vaker en langer ziekmelden dan mannen en ze  hebben een 1,7x grotere kans in de WAO in te stromen.
Het hogere WAO risico -naast de werkkenmerken en de werkomstandigheden- wordt verder verklaard doordat ze vaker oververtegenwoordigd zijn in de zorg en onderwijs: dit zijn net de twee sectoren met hoog arbeidsverzuim.

Het vervullen van verschillende rollen gaat in het algemeen gepaard met een gunstige gezondheid. Wat bepaald of de combi gunstig of schadelijk is?

Specifieke werk-, zorg- , relatie- en persoonsgebonden factoren zijn  doorslaggevend voor de mate waarin de combi gunstig of schadelijk is.

Hoe kan de gunstige invloed van de combinatie van verschillende rollen deels verklaard worden?

Door het ‘healthy worker effect’ (selectie-effecten; mensen alleen bij goede gezondheid in staat de genoemde rollen te combineren) en deels doordat werk in het algemeen gunstig is voor gezondheid.

Naast werkkenmerken zijn er ook werk-omstandigheden die een invloed op de gezondheid hebben. Welke zijn dit, en hoe komt het dat vrouwen hier meer last van lijken te hebben als mannen?

Naast werkkenmerken zijn er ook werk-omstandigheden die niet vaker voorkomen maar waar vrouwen meer last van hebben dan mannen:
  • slechte werksfeer,
  • lage arbeidstevredenheid
  • fysiek belastend werk


Reden waarom vrouwen hier meer last van hebben dan mannen:

Dit kan liggen in het feit dat (vanuit de lange geschiedenis van arbeidsverdeling) er een andere verwachting en houding is ten opzichte van werk, en wellicht speelt hun grotere rationele gerichtheid ook hierin mee.

Met welke hypothese komt het positieve verband tussen de combi van rollen en gezondheid overeen?

De Rolexpansiehypothese (Marks); houdt in dat het vervullen van verschillende rollen allerlei voordelen en privileges met zich mee brengt en dus gunstig is voor het welbevinden. Positieve ervaringen thuis beschermen bv tegen negatieve ervaringen op het werk.

21.5 Het combineren van werk en zorgtaken, is dat nu juist een dubbele belasting met nadelige gezondheids effecten of kan je dat niet zo stellen?

Over het algemeen kan werk en zorgtaken prima gecombineerd. Het gaat vaak gepaard met een relatief gunstige gezondheid en goed welbevinden, omdat uit beide inspanningen ook positieve vruchten ontstaan.
Het heeft dus meer te maken met de kwaliteit van de afzonderlijke rollen, en de persoonsgebonden factoren of de combinatie goed of slecht uitpakt.

21.5.1 Wat zijn de positieve kanten van de combinatie van werk en zorgtaken?

  • meer mogelijkheid voor herbeleving van positieve ervaringen door dit in verschillende sociale omgevingen te kunnen delen
  • meer sociale steun
  • mogelijkheid om vaardigheden in het ene domein opgedaan toe te passen in het andere domein
  • meer financiële onafhankelijkheid
  • meer psychische en sociale autonomie
  • meer individuele ontplooiing

21.5.1 a Wat is het 'gezonde-combineerderseffect'?

Studies hebben aangetoond dat het combineren van werk en zorgtaken van vrouwen gepaard gaat met een gunstig gezondheids profiel. (
Note hierbij:
  • In hoeverre dit beïnvloed is door het feit dat -enkel mensen die gezond zijn- dit ook kunnen doen?
  • Werk 'in het algemeen' heeft een gunstig effect heeft op de gezondheid.

Wat bleek uit Scandinavisch onderzoek mbt het combineren van rollen?

Vrouwelijke en mannelijke managers: op het werk gelijke fysiologische stressniveaus, thuis hadden vrouwen hoger noradrenalineniveau. Samenspel van thuis- en werkcondities, mannen reageren selectief op stresssituaties op het werk en ontspannen na het werk meer.

21.5.1 b Wat stelt de Rolexpansie-hypothese?

De Rolexpansie-theorie stelt:
Het vervullen van verschillende rollen brengt allerlei voordelen en privileges met zich mee, dit is gunstig voor het welbevinden.

Wat bleek uit Nederlands onderzoek mbt het combineren van rollen?

Combi van werk en zorg ging samen met goede, zelfgerapporteerde gezondheid maar vooral bij vrouwen toonde de combi haar keerzijde: gemoedstoestand en cognitief functioneren wezen op verhoogde belasting.

Van welke factoren hangt af of er gunstige of ongunstige gezondheidseffecten gevonden worden mbt het combineren van rollen?

Hangt af van werk-, zorg-, relatie- of persoonsgebonden factoren.
Vooral kwaliteit en mate van veeleisendheid van verschillende rollen wordt als belangrijke factor beschouwd.

21.5.2 a Wat stelt de Schaarste-hypothese? (tegenhanger van de expansie-hypothese)

Schaarste-hypothese:
Mensen hebben een beperkte hoeveelheid energie.
Wie méér sociale rollen vervult, wordt met méér conflicterende eisen geconfronteerd en dus met een zwaardere totale belasting, met als gevolg negatieve WTI* enTWI** en hogere kans op stress en gezondheidsrisico's.

*WTI= Werk-Thuis Interferentie
**TWI= Thuis-Werk Interferentie

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo