Vermogensrecht in het algemeen - Titel 2 Rechtshandelingen - Rechtshandelingen (32-38)

15 belangrijke vragen over Vermogensrecht in het algemeen - Titel 2 Rechtshandelingen - Rechtshandelingen (32-38)

Mark is zwaar depressief. Kan met zijn depressie sprake zijn van een geestesstoornis als bedoeld in art. 3:34 BW?

Ja, het gaat erom dat de heldere kijk op de dingen verhinderd wordt (GS). GS geeft verder de volgende voorbeelden:

'Art. 3:34 omvat alle vormen van geestesstoornis, zowel incidentele als duurzame stoornissen. Het betreft derhalve niet enkel de blijvende geestelijke stoornis als zwakzinnigheid, vergevorderde alzheimer of aangeboren handicap, maar ook tijdelijke geestelijke stoornis als dronkenschap, (abnormale) verstrooidheid, hypnose, depressie, hevige emoties zoals woede en verdriet, of heftige blijdschap, labiele psychische toestand, geestelijke zwakte of de gevolgen van een narcose. Het gaat erom dat de heldere kijk op de dingen verhinderd wordt.'  

Paul koopt na het drinken van een krat bier een scooter van Roeland. Paul wordt de volgende dag wakker en beseft zich dat hij helemaal geen scooter nodig heeft. Wat zou Paul kunnen doen?

Paul zou de koopovereenkomst van de scooter kunnen vernietigen, nu deze onder invloed van een geestelijke stoornis is verricht (art. 3:34 lid 2 BW). Art. 3:34 lid 2 BW bepaalt:


'Een zodanig ontbreken van wil maakt een rechtshandeling vernietigbaar. Een eenzijdige rechtshandeling die niet tot een of meer bepaalde personen gericht was, wordt door het ontbreken van wil echter nietig.'

Het maakt overigens niet uit of Paul zich doelbewust dronken heeft gedronken (GS).

Donnie heeft een meubelset gekocht bij Mores Meubel. Al snel blijkt dat de meubelset niet de kwaliteit heeft die Donnie had verwacht. Donnie besluit op een kwade dag dan ook langs te lopen bij Mores Meubel. Daarbij laat hij op niet mis te verstane wijze aan de klantmanager weten dat hij de overeenkomst ontbindt en Mores Meubel 'zijn rotzooi op kan komen halen.'

Heeft Donnie de overeenkomst met Mores Meubel rechtsgeldig ontbonden?

Verklaringen kunnen in beginsel vormvrij worden afgelegd. Uit de wet of rechtshandeling kan echter een vormvereiste voortvloeien. Bij ontbinding is bijvoorbeeld een schriftelijke verklaring vereist. Art. 6:267 lid 1 BW:

'1. De ontbinding vindt plaats door een schriftelijke verklaring van de daartoe gerechtigde.'
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Geef een omschrijving van het begrip handelingsbekwaamheid.

Nieuwenhuis geeft de volgende definitie:

'Handelingsbekwaamheid kan worden omschreven als de mogelijkheid rechtshandelingen te verrichten waaraan men zelf onaantastbaar wordt gehouden.'

Hoofdstukken Vermogensrecht, p. 18.

Arthur (17) koopt bij Boltjes een laptop voor € 4.000,-. De vader van Arthur meldt zich kort daarop bij Boltjes en geeft aan dat hij de overeenkomst vernietigt. Arthur was immers als minderjarige handelingsonbekwaam.

Boltjes beroept zich op gerechtvaardigd vertrouwen: hij dacht dat Arthur reeds meerderjarig was. Zal het beroep van Boltjes op gerechtvaardigd vertrouwen slagen?

In het kort: nee. Arthur is als minderjarige inderdaad handelingsonbekwaam. Zie art. 1:234 lid 1 BW:

'1. Een minderjarige is, mits hij met toestemming van zijn wettelijke vertegenwoordiger handelt, bekwaam rechtshandelingen te verrichten (...)'

Art. 3:32 lid 2 BW bepaalt dat de rechtshandeling van een onbekwame kan worden vernietigd:

'2. Een rechtshandeling van een onbekwame is vernietigbaar. (...)'

Het staat de vader van Arthur dan ook vrij de rechtshandeling te vernietigen (via art. 1:245 BW). Boltjes kan geen beroep op gerechtvaardigd vertrouwen ex art. 3:35 BW doen, omdat art. 3:35 BW niet beschermt tegen handelingsonbekwaamheid.

Een handelingsonbekwame, zoals een minderjarige of onder curatele gestelde, is onbekwaam tot het verrichten van rechtshandelingen.

Vader Robert machtigt zijn zoon Simon (17) om in zijn naam een personal computer te kopen bij Tau PC's.

Kan Robert de overeenkomst later vernietigen omdat Simon handelingsonbekwaam was?

Nee - handelingsonbekwaamheid sluit niet uit dat de handelingsonbekwame in naam van een ander rechtshandelingen verricht. Zie art. 3:63 lid 1 BW:

'1. De omstandigheid dat iemand onbekwaam is tot het verrichten van rechtshandelingen voor zichzelf, maakt hem niet onbekwaam tot het optreden als gevolmachtigde.'

Compendium, § 44.

De hoofdregel is dat een rechtshandeling in iedere gewenste vorm kan worden verricht (art. 3:37 lid 1 BW). Wat is de uitzondering op deze regel?

De wet kan voorschrijven dat rechtshandelingen in een voorgeschreven vorm worden verricht. Rechtshandelingen die niet in de voorgeschreven vorm worden verricht zijn in beginsel nietig! Art. 3:39 BW:

'Tenzij uit de wet anders voortvloeit, zijn rechtshandelingen die niet in de voorgeschreven vorm zijn verricht, nietig.'

NB. Waar het BW wet of wettelijke bepaling gebruikt, wordt gedoeld op formele wetgeving. Wanneer het BW wettelijk voorschrift gebruikt gaat het om alle materiële wetgeving, dus ook die wetgeving afkomstig van decentrale bestuursorganen. Zie bijv. art. 5:1 lid 2 BW.

Art. 3:35 BW bevat een subjectief en een objectief element. Wat wordt hiermee bedoeld?

De vereisten voor een beroep op gerechtvaardigd vertrouwen zijn:
1. een verklaring of gedraging van de ene partij;
2. welke verklaring of gedraging door de andere partij is opgevat als een tot hem gerichte verklaring van een bepaalde strekking (subjectief criterium);
3. en deze opvatting kwam overeen met de zin die hij in de gegeven omstandigheden redelijkerwijze aan die verklaring/gedraging mocht toekennen (objectiverend element).

Met andere woorden: de andere partij moet de verklaring op een bepaalde wijze hebben opgevat (subjectief) en mocht redelijkerwijze ook deze betekenis aan de verklaring/gedraging toekennen (GS).

Waarom wordt in het kader van art. 3:35 BW gesproken van de wilsvertrouwensleer?

Voor een geslaagd beroep op art. 3:35 BW - gerechtvaardigd vertrouwen - is vereist dat de andere partij bij de verklaring erop mocht vertrouwen dat de wil en de verklaring van de verklarende persoon overeen stemden.

Karel heeft twee auto's, een Porsche en een Ford Ka. Karel wil de Ford Ka verkopen en gaat langs bij Leo. Hij biedt Leo aan 'de auto' voor 'een zacht prijsje' te kopen. Leo heeft Karel recent nog in zijn Porsche zien langsrijden en heeft hier wel oren naar. De mannen schudden de hand.

Later blijkt dat Karel bij het sluiten van de overeenkomst de Ford Ka in gedachten had, en Leo de Porsche. Is een overeenkomst tot stand gekomen en zo ja, met betrekking tot welke auto?

De vraag is geschreven naar analogie van het arrest Bunde/Erckens (NJ 1977/241). Er komt in deze situatie geen overeenkomst tussen Karel en Leo tot stand.

Indien partijen over en weer iets anders hebben bedoeld dan de ander heeft begrepen, komt op grond van art. 3:33 BW geen overeenkomst tot stand. Indien partijen zich ook niet op gerechtvaardigd vertrouwen mogen beroepen, komt ook op grond van art. 3:35 BW geen overeenkomst tot stand. Wat overblijft: géén overeenkomst.

Leg de link tussen 'Haviltex' en art. 3:35 BW.

'Haviltex' is gebaseerd op de wilsvertrouwensleer van art. 3:35 BW.

Zowel de inhoud van een overeenkomst als een rechtshandeling dient te worden uitgelegd aan de hand van hetgeen partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten (Ermes cs./Haviltex).

De 'gouden standaard' voor de uitleg van overeenkomsten (of rechtshandelingen) is de Haviltex-norm. Wanneer dient in plaats van de Haviltex-norm de CAO-norm te worden toegepast? Noem het principale arrest.

Indien een overeenkomst (of rechtshandeling) de rechtspositie van derden beoogt te regelen, dan zijn de bewoordingen van die overeenkomst, gelezen in het licht van de tekst van de gehele overeenkomst, in beginsel van doorslaggevende betekenis.

Zie Pensioenfonds DSM/Fox (NJ 2005/493).

Wat is een entire agreement clausule en welke werking wordt daarmee beoogd? Wat is een vierhoekenbeding?

Heeft een dergelijk beding werking?

Met een entire agreement clausule of vierhoekenbeding wordt beoogd dat alleen het contract de rechtsverhouding tussen partijen bepaalt.

Naar Nederlands recht blijft de Haviltex-norm of CAO-norm toepasselijk. De entire agreement clausule is hierbij een subjectieve omstandigheid die kan worden meegenomen.

Een rechtshandeling kan onder tijdsbepaling of voorwaarde worden verricht. Wat is het verschil tussen een tijdsbepaling en een voorwaarde?

Noem het relevante artikel.

Zowel de tijdsbepaling als de voorwaarde zijn afhankelijk van een toekomstige gebeurtenis. Bij een tijdsbepaling is het zeker dat deze gebeurtenis zal plaatsvinden, bij een voorwaarde is er onzekerheid of de toekomstige gebeurtenis zal plaatsvinden.

Compendium § 40.

Paul verklaart op schertsende wijze dat hij de total loss gereden auto van Rob wel 'even op zal knappen'. Paul weet dat de auto niet meer te redden valt en is nooit van plan geweest om de auto op te knappen.

Kan tussen Paul en Rob een overeenkomst tot stand zijn gekomen?

Nee - bij Paul ontbrak de rechtswil om zich aan Rob te binden. Er is dan ook geen sprake geweest van een rechtshandeling als bedoeld in art. 3:33 BW.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo