Startpagina / Samenvattingen / De verbeelding van het denken / socrates-zintuiglijk-dingen

De oudheid - Socrates

4 belangrijke vragen over De oudheid - Socrates

De filosofie van Socrates wordt wel maieutisch genoemd. Wat houdt dat in?

Socrates gaat ervan uit dat de kennis al aanwezig is bij zijn gesprekspartners. Wat mensen weten, weten zij uit zichzelf. Socrates verleent assistentie bij de geboorte van een gedachte.

Socrates reflecteert in Plato's Apologia (verdegigingsrede) uitvoerig over het woord Sofos, naar aanleiding van een uitspraak van het orakel van Delphi, waarin werd gezegd dat Socrates de meest wijze van alle mensen was. Wat concludeert Socrates?

Dat Socrates in die zin wijs is dat hij als enige inziet niet echt wijs te zijn. Dat weten omtrent het niet-weten noemt hij dan een menselijke wijsheid.

Socrates gebruikt hierbij veel ironie. De vraag is of die ironie 'geveinsde onwetendheid was of dat Socrates echt niet wist maar bij anderen de indruk wekte wel te weten.

Aristoteles heeft een tekst geschreven over Socrates' zoeken naar definities en de invloed daarvan op Plato. Wat was de opvatting van Socrates over definities en Plato's reactie?

Volgens Socrates moet er voor een definitie, omgrenzing of horos een bepaald wezen of een blijvend substraat nodig zijn. Maar wat zintuiglijk waarneembaar is, verandert telkens en biedt geen vastheid. Daarom wordt er uitgeweken naar een gebied dat niet zintuiglijk waarneembaar is.

Plato, mede door de invloed van Heraclitus, onderschrijft dit. Hij noemt de dingen van die andere aard ideeen. De zintuiglijk waarneembare dingen zouden allemaal daarnaar en in verband daarmee hun naam krijgen. Want de veelheid van dingen die dezelfde naam hebben als de ideeen bestaat dankzij deelhebben.

*S: Welke overeenkomsten zijn er tussen Socrates en de sofisten?

- de methode (gebaseerd op de dialectiek)
- er is alleen belangstelling voor de mens (niet voor speculaties over de natuur)
- de conclusie ' ik weet dat ik niets weet' -> lijkt op scepsis

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

De verbeelding van het denken | 9789025439415 | J Bor, et al

Bekijk samenvatting