Startpagina / Samenvattingen / De wereld en Nederland. Een sociale en economische geschiedenis van de laatste duizend jaar. / klein-traditie-kennis

De spanning tussen gemeenschap en individu: sociaal-culturele ontwikkelingen - Veranderend wereldbeeld en privatisering

17 belangrijke vragen over De spanning tussen gemeenschap en individu: sociaal-culturele ontwikkelingen - Veranderend wereldbeeld en privatisering

Hoe kwam de scheiding tussen individu en gemeenschap tot stand in Europa?

nieuw wereldbeeld met:
nieuwe visies op sociale. politieke en morele orde
hierbij meer ruimte voor individueel denken en persoonlijke voorkeuren
meer gewicht toegerekend aan de rede ipv geloof
scheiding privé en openbare sfeer
scherpere europese/christelijke/nationale identiteit door groeiende kennis over de wereld

Wat zijn de Grote en Kleine Tradities?

De Grote Traditie is de geformaliseerde religieuze opvattingen van de kerk, met veel prestige. De leer en rituelen van de kerk hadden grote invloed op het dagelijks leven, van huwelijk tot economie.

De Kleine Traditie is het geloof in heksen/magie en andere 'animistische' (Muchembled) begrippen, het geloof dat alles een geest heeft.

Waarom verzette de kerk zich tegen deze kleine traditie?

De vele bijgeloven maakten het geloof onzuiver. Men geloofde in deze kleine magische middelen om ziekte en misoogst tegen te gaan. Dit terwijl de protestanten juist streefden naar een persoonlijke band met God, dit stond centraal, niet al de rituelen.

Wat is de decline of magic?

Een omslagpunt wat werd getypeerd door Keith Thomas. Het wereldbeeld ging van magisch naar meer rationeel. Het scharnierpunt van deze veranderingen waren de heksenvervolgingen tussen 140-1750. Zij werden gezien als bondgenoten van de duivel.

Wat zijn oorzaken van de heksenvervolgingen?

De commercialisering leidde tot sociale, economisch en religieuze onzekerheid.

sociaal: het collectieve belang werd vervangen met het individuele belang, zo kon men minder terugvallen op de gemeenschap. zo viel men buiten de boot.
economisch: bij slechte oogsten werden er zondebokken gezocht
religieus: door verzuivering van het geloof van de calvinisten wilden men alles wat een bedreiging was voor het geloof uitroeien.

Zo ging men zich afreageren tegen de meest marginale groepen in de samenleving: armen en vrouwen

Wat waren de gevolgen van de heksenprocessen?

Men is van mening dat zij eventueel juist hebben bijgedragen aan de verandering van het wereldbeeld omdat men een sceptische houding kreeg jegens de processen. Zo kwam er meer nadruk te liggen op rationele procesvoering, bewijsvoering en medische benadering.

Johan de Weyer en Balthasar Bekker waren van mening dat de processen nutteloos waren en dat men beter deze mensen kon helpen. Vaak waren zij enkel oplichters.

Hoe was de verandering van het wereldbeeld merkbaar?

Men werd niet meer beschuldigd van hekserij maar als oplichters en kwakzalvers.

Hoe zat het met kleine en grote tradities in China?

China kende 3 grote religieuze stromingen: conf., tao en boeddhisme. Deze hadden elk vertakkingen. Hiernaast bestond het volksgeloof. Er bestond geen strakke scheidslijn tussen deze twee tradities.

Wat was de wetenschappelijke revolutie 1500-1700?

Een rationalisering van het wereldbeeld en denkwezen. Men herondekte geschriften uit de oudheid en otnwikkelde wiskunde, astronomie, natuurkunde en op die manier 'on-christelijke' kennis over het universum.

De aarde werd niet langer als het centrum van het universum gezien. Natuur en lichaam werden op een realistische manier weergegeven.

Hoe vergaarde/verspreidde men kennis?

- via de nieuwe instituties zoals universiteiten en wetenschappelijke genootschappen

- het bestuderen van objecten/planten, dieren etc

- via de handelsconnecties ondekte men andere culturen

- via ontdekkingboeken

Het superioriteitsgevoel van Europa ontwikkelde zich tegenover deze nieuwe volkeren. China kende dit echter ook op hun plaats.

Wat was de Radicale verlichting?

Een radicalere versie van de 'gewone' verlichting. Hierin voerde kritiek op de morele en politieke orde de boventoon met de nadruk op de verantwoordelijkheid van het individu en de rechten van de mens.

Wat waren factoren in de verspreiding en groei van kennis?

boekdrukkunst met losse letters
al grote vraag naar boeken spoorde technologische innovatie aan
Gutenburg 1454 goedkope boekdrukkunst

Hoe werd de kennis verspreid binnen de bevolking?

adel en elite via boeken en onderwijs, later ook een intellectuele 'grand tour'
verbetering onderwijs voor lagere klassen zorgde voor daling analfabetisme

Hoe verging het in China?

Kennisverwerving was daar ooral gericht op consensus en documentatie van kennis en informatie. Klassieke kennis bleef het hoogst gewaardeerd.

Hoe typeert Peter Burke de kleine en grote traditie?

De kleine traditie is de cultuur die werd gedragen door brede lage van de bevolking.

De grote traditie is de cultuur die slechts de elite betrof: vorsten ,bestuurders, geleerden, juristen. Deze was ook beperkt beschikbaar.

Wat komt voort uit de kloof tussen deze twee tradities?

Het civiliseringsproces. Men gaat juist de kleine traditie beperken, dat was voor iedereen toegankelijk was en hier steeds meer controle op leggen.

Wat is de consumer revolution en wat houdt het in?

De consumer revolution is de toename van consumptie goederen met grote variatie en de afnamen hiervan. Kenmerken hiervan zijn:

1. grote omvang en verscheidenheid van consumptie

2. toename van de handel in consumptiegoederen

3. toename van de winkels waarin deze goederen werden verkocht en toenemende specialisatie in de detailhandel

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

De wereld en Nederland. Een sociale en economische geschiedenis van de laatste duizend jaar. | 9789461052698 | Karel Davids, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

De spanning tussen gemeenschap en individu: sociaal-culturele ontwikkelingen - Veranderend wereldbeeld en privatisering

17 belangrijke vragen over De spanning tussen gemeenschap en individu: sociaal-culturele ontwikkelingen - Veranderend wereldbeeld en privatisering

Hoe kwam de scheiding tussen individu en gemeenschap tot stand in Europa?

Wat zijn de Grote en Kleine Tradities?

Waarom verzette de kerk zich tegen deze kleine traditie?

Wat is de decline of magic?

Wat zijn oorzaken van de heksenvervolgingen?

Wat waren de gevolgen van de heksenprocessen?

Hoe was de verandering van het wereldbeeld merkbaar?

Hoe zat het met kleine en grote tradities in China?

Wat was de wetenschappelijke revolutie 1500-1700?

Hoe vergaarde/verspreidde men kennis?

Wat was de Radicale verlichting?

Wat waren factoren in de verspreiding en groei van kennis?

Hoe werd de kennis verspreid binnen de bevolking?

Hoe verging het in China?

Hoe typeert Peter Burke de kleine en grote traditie?

Wat komt voort uit de kloof tussen deze twee tradities?

Wat is de consumer revolution en wat houdt het in?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Groei en aanloop naar de Great Divergence : economische ontwikkelingen - Economische ontwikkeling in de wereld

De wereld en Nederland. Een sociale en econo…

Van de BV en de NV

Handboek van het Nederlandse staatsrecht

Corporate governance

Beknopte geschiedenis van het romeinse recht

Recht en efficiëntie : een inleiding in de e…

Formeel belastingrecht

Beginselen van het Nederlandse staatsrecht

Markten en overheid

Boekhouden geboekstaafd 2 : [theorieboek]

Kijk op bedrijfsprocessen

Strategie en management