Expansie, stagnatie en globalisering : economische ontwikkelingen - Industrialisatie en groei van de wereldhandel tot de Eerste

29 belangrijke vragen over Expansie, stagnatie en globalisering : economische ontwikkelingen - Industrialisatie en groei van de wereldhandel tot de Eerste

Wat hield moderne economische groei in? (Kuznets)

Een voortdurende stijging van het inkomen per hoofd van de bevolking.
In de pre-industriële samenleving ging dit vaak samen met bevolkingsgroei, in de IR veranderde dit.

Wat is een frontier state?

De gebieden die in snel tempo in gebruik werden genomen voor d landbouw

Welk land volgde na Engeland in de industrialisatie?

België industrialiseerde na Engeland. De economie was gebaseerd op steenkolen. In Vlaanderen ontstond de eerste moderne textielindustrie van het continent.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat was de Gilded Age?

De periode van 1865-1901 in de VS. Kenmerken hiervan zijn snelle expansie van de spoorwegen, moderne en productieve landbouw en de opkomst van grote en machtige ondernemingen. Naast een succesvolle industrieklasse ontstond een uitgebreide etnische arbeidersklasse. 

Wat is de Tweede Industriële revolutie?

Een fase waarin de elektrotechnische en  chemische industrie en machinebouw opkwam. Deze begon in industrialiserende landen rond 1865 en eindigde in de jaren '30. 

Wat ontstond in de tweede industriële revolutie dat Duitsland en de Vs een voordeel gaf?

Door de ontwikkeling van technologie steeg de arbeids- en kapitaal productiviteit en werd er zo meer geproduceerd voor minder geld. 

Wanneer versnelde de industrialisatie in de VS?

De industrialisatie begon in 1800 en versnelde na de beëindiging van de Civil War (1861-1865), waarin de noordelijke staten streden met de zuidelijke om het behoud van de unie en de afschaffing van de slavernij.

Wat was de Gilded Age? (1865-1901)

Een periode van snelle economische verandering in de  Verenigde Staten  (tussen ca. 1875 en 1900) waarbij sommige , politici en  ondernemers  door corruptiepraktijken of de vorming van trusts en kartels  ongekend  grote fortuinen vergaarden.

Wat waren 'robber barons'?

Dit waren succesvolle zakenlieden die enorme fortuinen vergaarden. Voorbeelden zijn Andrew Carnegie, JP Morgan, John D Rockefeller, Cornelius Vanderbilt.

Wat was de tweede Industriële Revolutie?

Nieuwe fase in  het industrialisatieproces aan het eind van de  negentiende eeuw, met name gebaseerd  op technische vernieuwingen in de  chemische, elektrotechnische en  staalindustrie, waarbij Duitsland en de  Verenigde Staten de toon aangaven.

Hoe verkregen de VS samen met Duitsland  tijdens de 2e IR een comparatief voordeel tov GB?

Naarmate de technologie voortschreed, steeg de arbeids- en kapitaalproductiviteit (= de hoeveelheid goederen die door een eenheid arbeid en een eenheid kapitaal worden voortgebracht), waardoor de productie goedkoper werd.

Wat was de Homestead Act? (1862)

Een wet die in 1862 werd getekend door Abraham Lincoln, waarin werd vastgelegd dat mensen die een aanvraag indienden voor een stuk land dat zij vijf jaar bewerkten dit land mochten hebben.

Wat was de Timber Culture Act? (1873)

Dit was een wet waarin werd vastgelegd dat iemand die in bepaalde droge gebieden een stuk land voor een kwart met bomen beplantte, het in zijn bezit kreeg.

Welke belangrijke ontwikkelingen deden zich voor in Duitsland aan het begin van de 19e eeuw?

-Door het Continentaal Stelsel van Napoleon viel Britse concurrentie tijdelijk weg -> prikkel voor Duitse nijverheid
-1834 Zollverein -> markeerde begin van het einde economische verbrokkeling Duitsland

Welke fasen zijn er te onderscheiden in de economische ontwikkeling van Duitsland?

-1850-1870: industrialisatie lijkt op die van GB: sterke expansie van zware industrie, steenkolenwinning en spoorwegen en in mindere mate textielindustrie.
-na 1870: omvangrijke chemische en elektrotechnische industrie en een moderne staalindustrie, kenmerkend voor de 2e IR.

Welk verschil bestond er tussen de Duitse en Britse industrialisatie?

De bijdrage van het bankwezen was anders:
- In GB werden kapitaalgoederen meestal betaald uit de spaartegoeden en winsten van de ondernemende industriële families. De Britse banken gaven kortetermijnleningen, maar waren terughoudend in grote investeringen. Britse ondernemers investeerden en herinvesteerden zelf.
- In Duitsland waren banken naamloze vennootschappen. Industriële investeringsbanken leenden grote bedragen uit aan grootschalige bedrijven in de zware industrie.Duitse ondernemers konden niet zelf investeren en leenden daarom geld.

Wat waren de ideeën van Alfred Chandler?

bracht belang van de rol van het management in grote bedrijven onder de aandacht. Hij stelde dat er zich in grote bedrijven een aparte organisatiestructuur ontwikkelde met topmanagers, managers op lager niveau en specifieke managementtechnieken waardoor zij effectiever gingen produceren.
Hij stelde dat bedrijven alleen succesvol konden zijn als ze managerial firms werden.

Wat waren managerial firms?

Bedrijven waarin professionele managers de leiding  hebben en waarin de  investeringen niet uit het familiekapitaal of persoonlijke  bankleningen  komen maar van de aandelenbeurs.

In welke periode maakte de wereldhandel een grote expansie door?

in de periode 1870-1914.
Belangrijk waren:
- het liberaal gedachtegoed
- het idee van de nachtwakerstaat (wat in werkelijkheid wel meeviel)
- men spreekt vaak van deze tijd als het laisez-faire tijdperk.

Wat was het liberal era?

tijd waarin het liberalisme erg belangrijk was. GB was trendsetter en stelde de markt  in de 2e helft van de 19e eeuw in opvallend hoge mate open voor producten uit het buitenland. (belangrijk was afschaffing Corn Laws)

In welke periode vond er een crisis in de landbouw plaats?

Dit vond plaats in de periode 1873-1895. Deze gaf aan dat er sprake was van globalisering en kwetsbare landbouw in de geïndustrialiseerde wereldeconomie van de 19e eeuw.
De crisis zorgde voor dalende landbouwprijzen, dalende inkomens boeren.

Wat was de oorzaak voor de landbouwcrisis?

-wereldwijde toename graanproductie, vooral in de VS, Canada en Rusland.
-sterke daling internationale transportprijzen
--> In Europa kwam veel goedkoop graan uit VS op de markt
wortels van de crisis lagen in technische vernieuwing: mechanisering in de landbouw, spoorwegen, stalen stoomschepen

Wat waren de reacties van Europese boeren op import goedkoop graan?

-overal drongen boeren aan op importtarieven, gebeurde niet overal.
-in FR en DU probeerde men boeren te beschermen dmv protectionistische maatregelen.
-in GB en NL wogen industriële en commerciële belangen zwaarder dan de agrarische.

Wat waren in NL de gevolgen van de agrarische depressie?

-armoede op het platteland
-herstructurering van de landbouw
-efficiëntie en specialisatie namen toe
-> efficientie te zien in nieuwe organisatievormen zoals allerlei coöperaties.

Hoe herstelde de landbouw zich?

De landbouw herstelde zich dankzij een stijgende levensstandaard, waardoor de vraag naar zuivelproducten en groente/fruit steeg. Toch bleef er door technologische vernieuwingen  en de afname van de bevolkingsgroei de dreiging van overschot bestaan.

Waardoor werd de Britse afname van de export op de betalingsbalans gemaskeerd?

De positie van Engeland werd langzaam overgenomen door de VS, maar de betalingsbalans bleef in GB nog gelijk doordat dit het financiële centrum bleef van de wereld en de voornaamste leverancier was van internationale diensten als transport en verzekeringen.

Hoe kwam het dat Nederland zo laat industrialiseerde?

Oude verklaringen:
- Jan Salie-geest
- Nederland zou in technologische fuik terecht zijn gekomen
Nieuwe verklaringen:
- NL liep niet achter maar had ander economisch profiel(dienstensector)
- NL was wel degelijk in staat tot technologische vernieuwingen, maar hadden voorkeur voor kleinschalige productiemethoden.

Waarom mislukten de aanzetten voor de opbouw van een moderne industrie in de eerste helft van de 19e eeuw in NL?

- institutionele erfenis uit de tijd van de Republiek
- het beleid van koning Willem I
- de specifieke reactie van NL als kleine open economie op de liberalisering van het handelsverkeer na 1842.

Hoe uitte zich het economisch belang van Nederlands-Indië?

- handel in koloniale grondstoffen
- stimulans voor de scheepsbouw
- afzetmarkt voor de textielindustrie
- rol van NL als internationaal transporteur
Na afschaffen van het cultuurstelsel bloeide particulier ondernemerschap op in NL's Indië.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo