Gewichtsverlies

21 belangrijke vragen over Gewichtsverlies

Wat wordt er bedoeld met de term gewichtsverlies?

In dit geval wordt met de term gewichtsverlies bedoeld: onbedoeld gewichtsverlies van meer dan
5% van het oorspronkelijke gewicht, ontstaan binnen een periode van zes maanden of minder.

Wat zijn risicofactoren die gewichtsverlies kunnen triggeren?

Onbedoeld gewichtsverlies wordt vaker dan gewichtsreductie (‘lijnen') geassocieerd met somatische
en psychische indicatoren van ziekte. Risicofactoren die gewichtsverlies kunnen triggeren, zijn:
· Hogere leeftijd;
· Roken;
· Slechtere gezondheidstoestand;
· Kanker;
· Zlekten van ademhalingsorganen;
· Depressie;
· Stress.

Welke verschillende definities heeft pathologisch gewichtsverlies?

Pathologisch gewichtsverlies kent verschillende definities:
· In kilogrammen (bijvoorbeeld 2-5 kg);
· In procenten (4-10%, vaak 5%).

Ook de periode die gehanteerd wordt om (pathologisch) gewichtsverlies te definiëren, verschilt van
drie maanden tot een jaar, waarbij meestal zes maanden wordt aangehouden. Vanaf 4% gewichtsverlies is een relatie aantoonbaar tussen het gewichtsverlies en een toegenomen mortaliteit (ook na correctie voor pre-existente aandoeningen).
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waar moet aan worden gedacht bij fluctuerend lichaamsgewicht?

  • het lichaamsgewicht fluctueert dagelijks ongeveer 1,5% (één kilogram).
  • Bij vrouwen fluctueert het gewicht ook nog rond de menstruatie.
  • Er kunnen bovendien altijd meetfouten optreden. Daarom is het belangrijk het gewichtsverlies te objectiveren en kwantificeren: hoeveel kilogram in hoeveel tijd? Gebruik steeds dezelfde weegschaal en houd steeds ongeveer evenveel kleding aan.

Waarom vallen ouderen vaak en snel af?

15-20% van de ouderen valt in een periode van vijf tot tien jaar duidelijk af. Gewichtsverlies gaat
vaak gepaard met deficiënties van nutriënten. De hinder van ongewenst gewichtsverlies zit met
name in de ongerustheid en het niet kunnen verklaren van het afvallen.

Wat is de pathofysiologie van gewichtsverlies normaal?

Volwassen worden tot het 55e levensjaar langzaam zwaarder. Vanaf 55 jaar neemt het
lichaamsgewicht met 1-2% per jaar af.

Wat voor subgroepen valt er onder de hoofdgroep 'onvoldoende opname van voedingsstoffen'?

· Pancreasinsufficiëntie;
· Coeliakie;
· Parasitaire darmziekten;
· Diarree;
· Colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn.

Wat voor subgroepen valt er onder de hoofdgroep 'verhoogd energieverbruik'?

· Hyperthyreoïdie
· Maligniteiten leiden vaak tot een verhoogd basaal metabolisme.
· Chronische infectieziekten;
· Ontstekingsprocessen;
· COPD;
· Extreme lichamelijke activiteit;
· Manische episoden;
· Gebruik van drugs in combinatie met feesten.

Wat voor subgroepen valt er onder de hoofdgroep 'verlies voedingsstoffen'?

· Diabetes mellitus;

· IBD.

Wat is een symptoomdiagnose bij gewichtsverlies (onverklaard)?

Bij 63% van de patiënten wordt uiteindelijk geen verklaring gevonden. Nog eens 4% blijkt
uiteindelijk geen pathologisch gewichtsverlies te hebben. Een aantal factoren maakt een organische
diagnose waarschijnlijker:
· Minimaal 20 pakjaren gerookt;
· Afname van activiteiten door moeheid, misselijkheid of braken;
· Recent toegenomen eetlust;
· Recent veranderde hoest.

Wat valt er onder 'verminderde eetlust'?

Onder andere bij:
  • gastro-intestinale aandoeningen,
  • levercirrose,
  • nierinsufficiëntie,
  • ernstig hart- of longfalen,
  • bijnier insufficiëntie,
  • hypercalciëmie,
  • depressie,
  • angststoornis,
  • maligniteiten
  • misbruik van alcohol, tabak of drugs:
  • Bijwerking van een medicament of door onttrekking van bepaalde psychofarmaca;
  • Anorexia Nervosa

Wat zijn typische symptomen van anorexia nervosa?

  • Weigering om een normaal gewicht te handhaven;
  • Sterke angst om in gewicht aan te komen, zelfs bij laag gewicht;
  • Gestoorde lichaamsbeleving: de overtuiging om dik te zijn of te worden;
  • Bij een vrouw: amenorroe, tenminste drie cycli;

Wat valt er onder 'problemen met eten, kauwen of slikken'?

  • Dementie,
  • gebitsproblemen, (slecht gebit, niet-passende gebitsprothese)
  • CVA
  • ALS;

Hoe wordt hyperthyreoïdie gekenmerkt?

Dit wordt gekenmerkt door
  • toegenomen eetlust,
  • gejaagdheid,
  • tremor,
  • diarree,
  • hartkloppingen en
  • warmte-intolerantie.
  • Bij lichamelijk onderzoek kan een tachycardie worden gevonden.
  • Soms is de schildklier gezwollen en bij M. Graves kan ook exophthalmus voorkomen; 

Hoe kunnen maligniteiten voor een verhoogd metabolisme zorgen?

  • Bij sommige tumoren, waaronder longkanker, gebeurt dit door productie van cytokinen en mogelijk nog andere stoffen;
  • een feochromocytoom (tumor van de bijnierschors) zorgt voor verhoogde adrenerge activiteit.
  • Verder hangen de klachten en bevindingen bij lichamelijk onderzoek af van de origine van de maligniteit;

Hoe zorgt diabetes mellitus voor het verlies van voedingsstoffen?

  • Dit wordt gekenmerkt door glucosurie, omdat de nierdrempel van glucose wordt overschreden.
  • Bij onvoldoende strikte regulatie is er toegenomen eetlust en zal iemand meer drinken (polydipsie) en meer plassen (polyurie); 

Waar vraag je naar bij het vermoeden op hiv/aids?

Bij vermoeden van hiv/aids wordt door middel van anamnesevragen de kans op het hiv-positief zijn
ingeschat door te vragen naar:
  • diarree,
  • hoesten,
  • recidiverende (long)infecties
  • lymfeklierzwelling.

Wat wordt er bij het lichamelijk onderzoek gedaan bij gewichtsverlies?

  • Het lichaamsgewicht wordt bepaald door steeds dezelfde weegschaal te gebruiken.
  • De lengte wordt bepaald om het BMI te meten.
  • Daarnaast wordt gekeken naar:
    • de algemene indruk,
    • polsfrequentie,
    • inspectie van het gebit,
    • het onderzoek van de nek en hals,
    • de mammae,
    • het hart,
    • de longen,
    • lever,
    • het abdomen
    • eventueel kan een rectaal toucher worden gedaan.
  • Ook wordt er gekeken naar oedeem en wordt een psychische beoordeling gedaan.

Wat kan er gedaan worden bij eenvoudig aanvullend onderzoek bij gewichtsverlies?

  • Bij gewichtsverlies kan een screenend bloed- en urineonderzoek worden aangevraagd.
  • Hierbij wordt bijvoorbeeld gekeken naar:
    • Hb,
    • leukocyten,
    • glucose,
    • leverenzymen,
    • creatinine, et cetera.
  • In de urine wordt gekeken naar glucose en ketonen (Diabetes Mellitus type 1) en tekenen van infectie (sediment, nitriettest).
  • Eventueel kan een X-thorax gemaakt worden om een longcarcinoom en tuberculose uit te sluiten.
  • Een echografie van het abdomen kan een maligniteit uitsluiten.

Wat kan er gedaan worden bij complex aanvullend onderzoek bij gewichtsverlies?

  • Een gastro-intestinale scopie wordt gedaan bij een anemie of bij een patiënt ouder dan 50 jaar.
  • Eventueel kan een CT-scan gedaan worden.

Wat is het beleid bij gewichtsverlies?

  • Als gewichtsverlies het enige symptoom is en er verder niets afwijkends wordt gevonden, wordt als beleid watchful waiting geadviseerd.
  • De kans dat allerlei onderzoeken in zo'n situatie iets opleveren, is heel klein.
  • Deze belasten de patiënt dan alleen maar onnodig.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo