Startpagina / Samenvattingen / Diagnostiek / ass-autisme-ouders

Specifieke : Autisme + literatuur

Q: Er wordt nu gesproken over het autisme spectrum, niet meer over losse autistische stoornissen. Welke vormen van autisme waren er voorheen?

je had eerst de autistische stoornis (vaak een laag IQ, prevalentie van 26/10.000, 25% heeft ook epilepsie), PDD-NOS (symptomen die net niet genoeg waren voor een officiële diagnose van ASD) + de stoornis van Asperger (een normale begaafdheid en 10% ook epilepsie).

Q: Waar moet je met ASS op letten

Je moet ook niet vergeten dat ASS kan komen door genetische aanleg en dat ouders dus mogelijk ook kampen met problemen. Het is dan ook belangrijk dat je de ouders voorzichtig op de hoogte brengt van je hypotheses -> afhankelijk van de leeftijd en het niveau van de kinderen, mogen zij het ook soms weten

40 belangrijke vragen over Specifieke : Autisme + literatuur

Waarom is ASS een spectrum

Je ziet vaak heel veel individuele verschillen in symptomen.

Waarom moet er gelet worden op cultuurverschillen bij diagnostiek van SS

Ook moet je op culturele verschillen letten -> in sommige culturen is het juist de bedoeling dat oogcontact vermeden wordt (terwijl dit in het Westen kan worden gezien als een indicatie van ASS) -> je moet hier erg goed op letten!

Wat zijn probleemgebieden bij ASS

- sociale interacties
- herhalende of persistente patronen van gedrag, interesse of activititeiten

Geef uitleg over repetitieve gedragspatronen, interesses en/of activiteit

stereotype of repetitieve motorische bewegingen, hardnekkig vasthouden aan hetzelfde en inflexibel gehecht zijn aan routines, zeer beperkte en gefixeerde interesses die abnormaal intens of gefocust zijn + hyperreactiviteit of hyporeactiviteit op zintuigelijke prikkels of ongewone belangstelling voor zintuigelijke ervaringen.
Bij ASS worden meestal niet de juiste prikkels geselecteerd om op te reageren -> hierdoor zie je gedrag dat niet passend is in de omgeving. Je ziet moeite met veranderingen of onverwachte gebeurtenissen, een sterke eigen wil, moeite met schakelen, wiegen of fladderen, speciale en vaak ook beperkte interesses + abnormale zintuigelijke verwerking.

Er wordt nu gesproken over het autisme spectrum, niet meer over losse autistische stoornissen. Welke vormen van autisme waren er voorheen?

je had eerst de autistische stoornis (vaak een laag IQ, prevalentie van 26/10.000, 25% heeft ook epilepsie), PDD-NOS (symptomen die net niet genoeg waren voor een officiële diagnose van ASD) + de stoornis van Asperger (een normale begaafdheid en 10% ook epilepsie).

Hoe zijn ASS kenmerken het best in kaart te brengen

Door observaties en door heteroanamnese

Om ASS kenmerken in kaart te brengen moet je letten op differentiaaldiagnose, wat wordt hiermee bedoeld?

De problemen kunnen ook komen door selectief mutisme, taalstoornissen, een verstandelijke handicap, ADHD, sociale angst, OCD, reactieve hechtingsstoornis en enkele persoonlijkheidsstoornissen

Waar maak je tijdens de observatie van ASS kenmerken gebruik van

Van anamnese van ouders, de ontwikkelingsanamnese, spelobservaties, soms ook informatie van derden (leerkracht) en screeningsinstrumenten

Waar moet je met ASS op letten

Je moet ook niet vergeten dat ASS kan komen door genetische aanleg en dat ouders dus mogelijk ook kampen met problemen. Het is dan ook belangrijk dat je de ouders voorzichtig op de hoogte brengt van je hypotheses -> afhankelijk van de leeftijd en het niveau van de kinderen, mogen zij het ook soms weten

Welke fases van acceptatie door ouders zijn er?

ouderlijke intuïtie -> diagnose -> acceptatie -> toekomstperspectief -> met een gerust hart jouw hulp accepteren bij de opvoeding.

Er zijn bepaalde bronnen die de ouders kunnen helpen in hun acceptatie van de ASS-diagnose, vooral bij culturele verschillen.

Ook kan het zijn dat ouders geen diagnostiek willen door zelf-stigma, wat wordt hiermee bedoeld

een persoon gelooft het vooroordeel dat de omgeving heeft over een (uiterlijk) kenmerk van zichzelf -> dit kan dan leiden tot een selffulfilling prophecy en ook gevoelens van waardeloosheid. Het stigma kan ook overschakelen naar ouders of broertjes en zusjes.

Als je akkoord hebt voor het doen van onderzoek vanuit ouders en je hebt een duidelijk beeld van onderkennende diagnostiek, dan kom je terecht in de fase van deductie Wat wordt hiermee bedoeld?

je gaat gericht onderzoek doen en de hypotheses operationaliseren. Hierbij is specificiteit heel belangrijk: geen onterechte ASS-diagnoses stellen

Wat houdt Autistic Diagnostic Interview in?

Het doen van een gestructureerd interview met ouders om gedragsbeschrijvingen te krijgen --> beoordeling door onderzoeker

Wat houdt autistic diagnostic observation schedule in

Een semigestructureerd observatie met gestandaardiseerde activiteiten, maar met flexibiliteit voor het volgen van het kind --> het is kwantificeerbaar, maar het gedrag wordt kwalitatief beschreven

Op basis van leeftijd en intellectueel niveau wordt een model gekozen. De beoordeling vindt plaats in een 1 op 1 setting > grondig!

Er zijn verschillende verklaringsmodellen voor autisme. Ze spelen allemaal een rol. Wat wordt er bedoeld met joint attention

Kinderen met ASS hebben moeite met gedeelde aandacht

Er zijn verschillende verklaringsmodellen voor autisme. Ze spelen allemaal een rol. Wat wordt er bedoeld met centrale coherentie

mensen met autisme hebben de neiging om de wereld in fragmenten te ervaren -> ze zien minder snel samenhang in visuele info + ze nemen de context in veel gevallen niet mee, ze interpreteren alle informatie heel letterlijk en ze focussen vaak op hele onbelangrijke details (veel fixaties). Dit kan je meten met Figuur van Rey (complexe tekening die ze 2x natekenen).

Er zijn verschillende verklaringsmodellen voor autisme. Ze spelen allemaal een rol. Wat wordt er bedoeld met informatieverwerking kijkend naar theory of mind

Theory of Mind: het kunnen toeschrijven van mentale staten (intenties, wensen, meningen en kennis) aan jezelf en aan anderen + snappen dat er een verschil is tussen jouw mentale staat en die van anderen. Dit is heel lang een enorm populair verklaringsmodel van ASS geweest (in combinatie met tekorten in het spiegelneuronen-systeem), maar er is recent veel kritiek op gekomen: veel individuele verschillen, de test komt niet overeen met dagelijks functioneren, ToM komt in sommige gevallen later nog tot ontwikkeling, verminderde ToM komt ook voor bij andere stoornissen + het is geen verklaring voor stereotiep gedrag.

Er zijn verschillende verklaringsmodellen voor autisme. Ze spelen allemaal een rol. Wat wordt er bedoeld met informatieverwerking kijkend naar executieve functies

- sturing van en controle over de cognitieve processen -> initiatief, planning en uitvoering (monitoren, controle, inhibitie + flexibiliteit). Ontwikkeling van EF vindt vooral plaats gedurende de adolescentie -> dit zou minder goed gaan bij kinderen en jongeren met autisme -> maar: dit is ook niet bij alle adolescenten zo.

Het is belangrijk dat je de mogelijke verklaringsmodellen van autisme en de info uit de ICF én de DSM-5 meeneemt tijdens je diagnostische onderzoek . Waarom?

op die manier kan je een sterkte- en zwakteprofiel van de individuele patiënt opstellen: je kijkt naar intelligentie, adaptieve vaardigheden, executieve functies, centrale coherentie + ToM. Doel: handelingsgerichte diagnostiek: wat gaat goed (sterke kanten) en wat kan beter? Hoe kunnen we de diagnose van ASS het beste begrijpen? Welke interventie heeft de grootste kans van slagen? Was de interventie effectief?

Wat houdt Fetal Alcohol Syndrome in

Spectrumstoornis, waarbij negatieve effecten van alcohol tijdens de zwangerschap kunnen vallen tussen slecht observeerbaar en overduidelijk.
Kenmerken: specifieke gezichtskenmerken, achterstand in groei, cognitieve en gedragsproblemen + vaak een intellectuele beperking

Waarom denkt men dat FAS onder-gediagnosticeerd is

omdat de vragen over alcoholconsumptie vaak pas erg laat na de zwangerschap gesteld worden (als de problemen ontstaan) én omdat het een gevoelig onderwerp is (sociale wenselijkheid). Ook kan er veel sprake zijn van stigma.

FAS staat nog niet in DSM-5 maar kan komende jaren veranderen. Wat zijn de criteria voor FAS

- te veel alcoholinname tijdens zwangerschap
- beperkte neuro-cognitief functioneren
- beperkte zelfregulatie
- beperkt adaptief functioneren
- onset kindertijd
- distress of beperkingen
- kenmerken zijn niet door andere stoornissen te verklaren

Hoe kan je een indicatie van FAS verkrijgen

Door het laten natekenen van de figuur van Rey (beperkt dieptezicht en moeite met centrale coherentie)

Bij FAS zie je dus tekorten in visueel ruimtelijk vaardigheden.
Kinderen met FAS hebben significante steun nodig tijdens ontwikkeling.

Wat is het verschil tussen FAS en ASS

Sociale interactie is vaak veel agressiever bij FAS in vergelijking met ASS

Geheugen is meestal slechter in FAS dan bij ASS

Hoeveel procent van de Nederlanders heeft ASS

Ongeveer 1%

Wat zien we bij ASS kinderen gedurende basisschoolleeftijd

Moeite met veranderingen en het maken van contact

Wat zien we bij ouderen van 60+ met ASS

Veel moeite met aanpassingen aan nieuwe situatie

geen of weinig vrienden hebben

Autisme kan niet worden voorkomen, maar preventie is onder andere gericht op..

Vergroten van veerkracht
voorkomen crisissituaties
aanpakken van stress/ angst/ trauma
perspectief creëren voor persoon met autisme

Wat zijn eerste stap interventies voor autisme

- psycho-educatie, versterken van de eigen regie, vergroten van coping vaardigheden. Je geeft handvatten aan de omgeving.

Wat zijn tweede stap interventies voor autisme

psychosociale en psychotherapeutische behandelingen. Dit is nodig bij matige tot ernstige ASS, dit kan gecombineerd worden met medicatie. ASS kan niet met alleen medicatie behandeld worden.

Wat zijn derde stap interventies voor ASS

opschalen naar sGGZ. Dit is alleen wanneer de tweede stap onvoldoende is, dan overweeg je ook Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE). Ze kunnen op een afdeling wonen of een langdurige zorg krijgen.

Naast diagnose van ASS uit DSM-5 kan clinicus ook enkele specifiers toevoegen. Wat zijn deze specifiers

- met of zonder verstandelijke beperking of taalstoornis
- eventuele genetische/ medische condities die kunnen worden geassocieerd met autisme

De problemen bij ASS komen voor in de biologische-, psychologische- en de sociale domeinen van het functioneren -> veel mogelijke functiebeperkingen. Waardoor ontstaan deze problemen

Deze problemen ontstaan door een combinatie van erg kleine chromosomale abnormaliteiten (50-60%), neurologische problemen (in de vroege kindertijd grotere hersenen, later verslechtering van connecties) + omgevingsfactoren.

Waar is het beloop van autisme afhankelijk van

afhankelijk van de persoon (temperament & intelligentie) + van de omgeving (goede steun krijgen & een accepterend sociaal netwerk hebben). Een warme en ondersteunende opvoeding is ook erg belangrijk voor kinderen met autisme -> structuur en voorspelbaarheid + coping-vaardigheden trainen. Ouders moeten ook goed worden ondersteund -> meer draagkracht! Hierbij moet je ook rekening houden met de erfelijkheid van autisme -> ouders hebben soms ook autistische kenmerken.

Autisme bij meisjes is vooral lastig te herkennen als intelligentieniveau hoog is. Waarom?

Bij hen wordt het autisme vaker verkeerd gediagnosticeerd als ADHD, angst, depressie of een persoonlijkheidsstoornis. Of er is sprake van comorbiditeit.
Er is veel individuele variatie in bijv. de leeftijd waarop de diagnose van ASS gesteld wordt, hoe ernstig de symptomen zijn, in welke levensfase je zit + de comorbiditeit. Ook is voor mensen met ASS en hun omgeving de diagnose en de opties voor behandeling soms te onduidelijk -> daardoor lopen ze dan passende zorg mis.

Vroege onderkenning van autistische kenmerken bestaat uit 4 fasen. Welke vier?

1) eerste signalen (sociale domein of thuis)

2) vroege onderkenning en preventie (arts, soms samen met de GGZ);

3) handelingsgerichte en classificerende diagnostiek (GGZ)

4) monitoring en follow-up diagnostiek (GGZ); hierbij is eigen regie en transparantie heel belangrijk! Er is kennis van autisme nodig om de signalen op tijd te herkennen -> ook kan het daarbij zijn dat de symptomen zo specifiek zijn, dat ze niet echt opvallen. Vaak hebben mensen een verkeerd en te algemeen beeld van autisme.

Wat moeten mensen met vermoedens van autisme krijgen

moeten worden ondersteund als ze meer info willen krijgen over wat er aan de hand is -> let goed op zorgmijding (problematisch). Ook moeten zorgprofessionals gevoeliger worden voor de indicaties van ASS, zodat ze een persoon zo snel mogelijk door kunnen verwijzen naar de GGZ. Vaak wordt dan ook al meteen laagdrempelige ondersteuning ingezet. Dit is een vorm van preventie -> verdere escalatie voorkomen. Sociale communicatie en sociale betrokkenheid worden gestimuleerd + er is ondersteuning bij grote transities.

Waarom wordt vaak laagdrempelige ondersteuning bij mensen met vermoeden van ASS al ingezet

Vorm van preventie --> om verdere escalatie te voorkomen. Sociale communicatie en sociale betrokkenheid worden gestimuleerd en er is ondersteuning bij grote transities

Waar kijkt diagnostiek naar bij diagnose ASS bij client

Diagnostiek kijkt naar de DSM-5 diagnose (classificerend) en ook naar het specifieke functioneren (handelingsgericht) -> vooral dit laatste is heel belangrijk voor de cliënt. Op basis hiervan kunnen de interventiemogelijkheden worden onderzocht. Alles in dit proces gebeurt in overleg met de cliënt of met de ouders. Regelmatige monitoring en evaluatie zijn belangrijk voor de kwaliteit van het proces.

Waarom dienst diagnose en behandeling van mensen met autisme maatwerk te zijn

er zijn veel individuele verschillen, dus er moet een individueel zorgplan worden opgesteld! Dit zorgplan wordt in samenwerking met de cliënt (en/of naasten) gemaakt -> in hoeverre de cliënt mee kan denken, is afhankelijk van het cognitieve niveau. Een passende interventie wordt dus gekozen o.b.v. de uitkomsten van de diagnostiek (classificerend en handelingsgericht), bijkomende problematiek, het sociale netwerk (mogelijkheid tot ondersteuning), ernst van de beperkingen en de ontwikkelingsfase. Als er sprake is van een crisissituatie, moet dit altijd eerst verholpen worden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Diagnostiek

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding