Wetgeving, ethiek en empowerment

59 belangrijke vragen over Wetgeving, ethiek en empowerment

De titel psycholoog of psychosociaal hulpverlener is in Nederland niet beschermd, psychotherapeut wel. Dat betekent niet dat je maar wat kan aanmodderen. Waarom eigenlijk niet? 2 redenen

  1. Omdat alles wat je doet onder het burgerlijk wetboek valt en dus ook onder civiele recht valt (gaat over conflicten tussen burgers onderling, tussen burgers en bedrijven, en tussen bedrijven onderling.)
  2. De meeste psychosociaal hulpverleners zijn aangesloten bij een beroepsvereniging omdat die er zijn om bepaalde belangen van beroepen te behartigen. Om aangesloten te zijn dien je een vooropleiding te hebben en je moet je steeds blijven bijscholen. Bovendien worden sommige interventies alleen vergoed als je bij zo'n beroepsvereniging bent aangesloten. Ook kan een client een klacht indienen bij deze vereniging over jou.

Empowerment vanuit sociologisch oogpunt gezien betekent...

Dat er een conflict is tussen mensen met middelen en mensen zonder middelen waardoor mensen met minder middelen weinig toegang kunnen krijgen tot mogelijkheden voor het nastreven van hun eigen autonome leven en geluk en daardoor sneller last van functioneringsproblemen hebben vooral vanwege uitsluiting van "gewone" mensen.
Daarom is het van belang om empowerment te gebruiken en de mensen in hun eigen kracht te zetten en de regie weer over hun eigen leven te laten nemen.

Wie is van Tine van Regenmortel?

Tine Van Regenmortel (1961) is psychologe en zowel in Nederland als in België een autoriteit op het terrein van empowerment
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat helpt bij een ethisch dilemma?

Beter dan een 6 stappenplan (wel waardevol maar geen logische volgorde) werkt het vierstappenplan om goed te overwegen hoe te handelen wanneer je met zo'n ethisch dilemma wordt geconfronteerd.

Tine Van Regenmortel (1961) vindt dat empowerment een Bottom-up benadering is, wat bedoeld ze hiermee?

Tine van renmortel legt de focus van empowerment meer op gezondheid, competentie en het durven van vragen om hulp (een bottom-up benadering, hulp van buitenaf, emotionele steun van buitenaf, feedback, veranderingen in de buitenwereld die een client helpen de eigenregie weer in handen te nemen).
Je kunt een ander empowerment niet opleggen, vooral als ze zich machteloos voelen door hoe ze in de maatschappij staan.

Wie juridisch het recht heeft om beslissingen over of voor de client te nemen noemt men...

Beslissingsbevoegd.

1 van de 4 beroepsethische waarden, van hoe je zou moeten handelen is "verantwoordelijkheid".
Leg uit.

Verantwoordelijkheid over jouw handelen ten opzicht van client en zijn omgeving, dat er geen misbruik van wordt gemaakt.

1 van de 4 beroepsethische waarden, van hoe je zou moeten handelen is "integriteit".
Leg uit.

Je handelt eerlijk, gelijkwaardig en open naar je client.
Je bent duidelijk en professioneel

  • Een integer persoon houdt vast aan normen en waarden, ook als deze van buitenaf onder druk staan. Een integer persoon is eerlijk en betrouwbaar en laat zich niet omkopen. Een integer persoon kan over eigen gedrag en keuzes verantwoording afleggen.

1 van de 4 beroepsethische waarden, van hoe je zou moeten handelen is "respect".
Leg uit en geef 3 kenmerken die hierbij horen

Respect hebben voor waarden en rechten van de client, zoals
  1. Privacy
  2. Zelfbeschikking
  3. Autonomie

1 van de 4 beroepsethische waarden, van hoe je zou moeten handelen is "deskundigheid".
Leg uit.

Probeer op een zo hoog mogelijk niveau te handelen waarvoor je bent opgeleid

De vaktermen: autonomie, Privacy en Zelfbeschikking (rechten en waarden) horen bij 1 van de 4 beroepsethische handelingen. Welke?

Respect.

Voor minderjarigen geldt dat de leeftijd bepaalt in hoeverre zij zelf beslissingsruimte hebben. Wat als kinderen jonger zijn dan 12 jaar?

Dan zijn ouders, verzorgers of gezinsvoogd verantwoordelijk.

Wanneer/hoe speelt het socialisatieproces vaak het eerst plaats

In de kinderjaren als je kijkt naar de interactie tussen ouder en opvoeder (ouders, leerkrachten)

De vaktermen: Eerlijkheid, gelijkwaardigheid, openheid en duidelijkheid horen bij 1 van de 4 beroepsethische handelingen. Welke?

Integriteit

Voor minderjarigen geldt dat de leeftijd bepaalt in hoeverre zij zelf beslissingsruimte hebben. Wat als kinderen russen de 12-16 jaar oud zijn?

Dan heeft het kind ook inspraak en moet naast dat de ouders/ verzorgers dat doen ook toestemming verlenen om mee te willen werken.

Er is een parallel te trekken tussen opvoeders en overheid. Leg uit.

Macht. Verantwoordelijkheid die er moet zijn als er knopen moeten worden doorgehakt bij zowel opvoeders als overheid.

Drie belangrijkste wetten met betrekking tot beroepsmatig functioneren als psychosociale hulpverlener

  1. Wet BIG: wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg
  2. WGBO: de wet op geneeskundige behandelingsovereenkomst
  3. AVG: algemene verordening gegevensbescherming

Noem in volgorde het 6 stappenplan bij een ethisch dilemma, door Rothfusz (2016)

  1. Situatie
  2. Moreel probleem/ dilemma vaststellen
  3. handelingsalternatieven
  4. Betrokkenen en hun belangen
  5. Waarden en normen
  6. Keuze van handelingsalternatief

Welke twee dimensies (versus-termen) vinden Baumrind (1978), en later ook Maccoby en Martin (1993) belangrijk bij de vier opvoedstijlen?

  • Veeleisend (macht) en niet eisend (weinig macht)
Versus
  • Toegankelijk en niet toegankelijk

Noem in volgorde het 4 stappenplan bij een ethisch dilemma van Van Alphen (2019)

  1. Situatie
  2. Moreel probleem/ dilemma met normen en waarden
  3. Belangenafweging Client
  4. Keuze van handelingsalternatief.

Kenmerken van een autoritatieve ouderschapsstijl

Overleg en duidelijke grenzen

Voor minderjarigen geldt dat de leeftijd bepaalt in hoeverre zij zelf beslissingsruimte hebben. Wat als kinderen onder toezicht van de raad van de kinderbescherming staan, wie worden dan geïnformeerd?

Dan zullen zowel ouders als gezinsvoogd worden geinformeerd.

Bij een autoritatieve ouderschapsstijl worden kinderen vaak....

Gelukkig en succesvol

"De situatie" in het 4 stappenplan bij een ethisch dilemma van Van Alphen (2019) betekent....

Dat je de situatie in kaart brengt inclusief de betrokkenen en wat hun belangen zijn.

Kenmerken van een autoritaire ouderschapsstijl, 4st

Gehoorzaamheid,
Vaste regels,
Beloning en straf
Geen emoties.

"Belangenafweging" in het 4 stappenplan bij een ethisch dilemma van Van Alphen (2019) betekent....

De 3e stap na het moreel probleem.
Je bedenkt welke mogelijke handelingsalternatieven er zijn en wat elk alternatief voor de client betekent.

Kenmerken van een permissieve ouderschapsstijl, 4st

Emoties belangrijk
onvoorwaardelijke positieve achting
inspanning wordt beloond
verwachtingen zijn minimaal

Verschil tussen ethisch en moraal of ethische of morele dilemma's

Ethiek gaat over wat juist of onjuist is volgens maatschappelijke normen, Moraal verwijst naar persoonlijke overtuigingen over goed en kwaad. Ethische/morele dilemma's zijn morele vraagstukken over waarden en normen over hoe je zou moeten handelen.

Wat gebeurd er bij een ethisch dilemma en het risico op letsel.
Noem 3 voorbeelden.

Dan mag jij je als hulpverlener in sommige gevallen je geheimhoudingsplicht verbreken en daarnaast kun je de client een contract je laten ondertekenen..

Bijv. bij
  • Anorexia wanneer jongeren zichzelf letterlijk doodhongeren terwijl ze wel willen leven, mag je je geheimhoudingsplicht verbreken en hen/haar doorverwijzen.
  • Of als iemand zichzelf of anderen letsel wil toebrengen, mag je je je geheimhoudingsplicht verbreken.
  • Of bij suïcide-gevaar. Dan kun je het beste een niet-suïcide-contract opstellen.

Kenmerken van een verwaarlozende ouderschapsstijl 4st

Geen emoties
Lage/geen verwachtingen
Geen communicatie
Ontbreken van sociale vaardigheden
Rebellen tegen autoritaire stijl
(niet-eisend en geen toegankelijkheid)

Ander woord voor permissieve opvoedstijl volgens Maccoby en Martin (1993)

Toegeeflijke opvoedstijl

Welke 2 dimensies (versus-termen) zijn bij hulpverleningsstijlen belangrijk?

Ondersteunend en niet ondersteunend
versus
Met info zonder info (Informatieoverdracht)

Waar gaan de belangrijkste Belgische wetten over die jouw psychosociaal handelen regelen?

Over titelbescherming en patiëntenrechten

Hoe kun je ouderschapsstijlen vertalen in agogische stijlen, hulpverleningsstijlen. Noem er 4 met korte uitleg over de dimensies

I.p.v. van te kijken naar negatieve dingen is het ook goed te kijken naar wat goed gaat. Noem de vakterm die hierbij hoort.

Empowerment; aandacht voor eigen krachten, mogelijkheden, welbevinden en persoonlijke groei. Dat je de client probeert in zijn/haar eigen kracht te staan.

Paternalistische stijl vanuit de client

De client toont vermijdingsgedrag wil niet naar de kwestie kijken want een ander lost zijn/haar problemen wel op. Door deze afhankelijkheid zal hij bij iedere hobbel in de weg weer om hulp vragen.

Ondersteunend en met informatieoverdracht noemen we een .... hulpverleningsstijl

Samenwerkend ( met Empowerment)

Wat betekent "het oude paradigma is loslaten" (in de hulpverlening)

Dat men niet meer kijkt hoe de hulpverlening het probleem kan oplossen maar dat men de client zelf leert een probleemoplossend vermogen te creëren en in zijn eigen kracht leert staan, vanuit empowerment gekeken.

Hoe is de zorg in Vlaanderen ingedeeld en wie financiert het?

Het is ingedeeld in 1e, 2e en derdelijnszorg en wordt gefinancierd door de federale overheid en de Vlaamse overheid.

Het begrip empowerment letterlijk uitgelegd.
Tegenovergestelde van...

Power = macht (terugkrijgen)
Tegenovergestelde van machteloosheid

Eerstelijnszorg in Vlaanderen is bedoeld voor... 3st

  1. Gemakkelijk op te lossen problemen
  2. Nauwe samenwerking tussen verschillende disciplines met een breed onthaal
  3. Doorverwijzingen na diagnostiek, intake of indicatie naar meer gespecialiseerde hulp oftewel tweede en derdelijnszorg

Breed onthaal in Vlaanderen betekent...

Dat de client met een zorgvraag binnenkomt, er verschillende instanties klaar staan om hulp te bieden. Niet dat een client eerst lang moet wachten en zoeken naar de juiste weg.
Verschillende disciplines zijn in zo'n situatie: gezinszorg, huisartsen, maatschappelijk werk, wooncentra en ziekenfondsen

Ondersteunend en zonder informatieoverdracht noemen we bij een hulpverleningsstijl ...

Doen voor (afhankelijk maken)

Verschil tussen "Blaming the victim" en "Blaming the system"

"Blaming the victim"
Meerderheidsgroeperingen die de neiging hebben minderheidsgroeperingen uit te sluiten omdat ze toch niet slagen in hun pogingen tot aansluiting.
"Blaming the system"
Minderheden die het systeem de schuld geven van hun pogingen tot aansluiting omdat zij door dit systeem worden uitgesloten.

Niet ondersteunend en zonder informatieoverdracht noemen we bij een hulpverleningsstijl ...

Niets doen (afstandelijk/ niet betrokken)

Niets doen (afstandelijk zijn en niet betrokken zijn) wordt vertaald bij hulpverleningsstijlen in een twee dimensies, te weten...

Niet ondersteunend en zonder informatieoverdracht

"Moreel probleem" in het 4 stappenplan bij een ethisch dilemma van Van Alphen (2019) betekent....

Het dilemma vaststellen: welke normen en waarden zijn met elkaar in tegenspraak?

"Keuze van het handelingsalternatief" in het 4 stappenplan bij een ethisch dilemma van Van Alphen (2019) betekent....

Een beredenerende keuze kunnen maken.

Samenwerkend (empowerment) wordt vertaald bij hulpverleningsstijlen in een twee dimensies, te weten...

Ondersteunend en met informatieoverdracht

Welke twee ingrediënten heeft een client nodig om in zichzelf te geloven?

Self-efficacy (geloof in eigen kunnen)
Intrinsieke beloningen

Hoe ontstaan intrinsieke beloningen?

Door te ervaren dat je iets kunt vooral als je daar moeite voor moet doen. En als je dat een goed gevoel oplevert dan beloon je jezelf intrinsiek. Het gedrag slijt dieper in en zal uiteindelijk ook veranderen.

Hoe ervaren de meeste mensen kwetsbaarheid?
Maar hoe kun je deze inzetten?

Mensen ervaren het vaak als zwakte, iets waartegen je moet vechten, datgene waar ze zelf niet tevreden over zijn of waar ze zich voor schamen.
Maar kwetsbaarheid is juist een kracht.

Je kunt kwetsbaarheid ook inzetten bij empowerment.
Als je ze kunt laten erkennen en accepteren waar hun kwetsbaarheid ligt, zou je het ook als een kracht kunnen zien omdat je kunt aangeven wat je wel/niet nodig hebt om te functioneren.

Met welke ingrediënten kun je, een client empoweren? 3st

  1. Client in zichzelf te laten geloven door intrinsieke beloningen en te ervaren dat hij/zij iets kan.
  2. Kwetsbaarheid laten ervaren als een kracht
  3. Veerkracht aanleren en macht/regie voelen over de situatie

Het ligt minder aan de strategieën die je toepast meer aan de houding die je aanneemt. Ligt toe, wat is jouw taak?

Wees bewust van het probleem dat de client heeft en weet dat de client zelf in staat is om het probleem op te lossen. Jouw taak is om die kracht aan te spreken en een client hierin te ondersteunen en vaardigheden aan te leren.
De client heeft hierin een leidende rol.

Het helpt niet te denken dat je een zielig vogeltje tegenover je hebt en te denken dat jij onmisbaar bent.
Andersom helpt het ook niet een probleem te bagatelliseren.

Hoe kun je je innerlijke empowermenthouding ondersteunen met simpele dingen als...? 4st (denk aan welke tips je geeft aan Sebas)

lichaamstaal,
glimlachen
open houding
stemgebruik

Vertel iets over hoe de wetgeving en psychosociale zorg in Vlaanderen is geregeld? (3st)

  • Wetten die in Vlaanderen van belang zijn gaan over titelbescherming en patiëntenrechten.
  • Ook in België geld: informed consent; de client gaat akkoord en heeft recht op privacy en inzag.
  • De hulpverlening is ingedeeld in 1e, 2e en 3e-lijns zorg en wordt bekostigd door de federale overheid en de Vlaamse overheid.

Vertel iets over hoe de wetgeving en psychosociale zorg in Vlaanderen is geregeld? (3st)

  • Wetten die in Vlaanderen van belang zijn gaan over titelbescherming en patiëntenrechten.
  • Ook in België geld: informed consent; de client gaat akkoord en heeft recht op privacy en inzag.
  • De hulpverlening is ingedeeld in 1e, 2e en 3e-lijns zorg en wordt bekostigd door de federale overheid en de Vlaamse overheid.

Vertel iets over Beroepsethiek, licht toe. 3st

  • Ethiek gaat over handelen naar waarden die je nastreeft.
  • De 4 gangbare waarden die je wilt nastreven gaan over respect, verantwoordelijkheid, integriteit en deskundigheid.
  • Soms druist een bepaalde waarden in tegen je gevoel of andere waarden en ontstaat er een ethisch dilemma. Dan is het handig om het 4-stappenplan te raadplegen over ethisch handelen. 

Wat is het verschil tussen Empowerment vanuit een sociologisch oogpunt en vanuit een psychologisch oogpunt

Vanuit een sociologisch oogpunt richt empowerment zich op het conflict tussen de bedeelden en de minderbedeelden en moet de client leren om hulp te vragen bij anderen of instanties terwijl het vanuit een psychologisch oogpunt zich richt op individuele groei en zelfvertrouwen en hem/haar leren op eigen benen te staan.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo