Tijd en ruime

4 belangrijke vragen over Tijd en ruime

Leerdoelen Tijd en Ruimte, na de bestudering van dit thema:

1. kent u de voornaamste wetenschappelijke vernieuwingen rond 1900
2. hebt u inzicht in de wijze waarop Europeanen deze vernieuwingen ervoeren
3. kunt u uitleggen welke invloed de wetenschap had op verschillende kunstvormen
4. weet u hoe Nederlandse intellectuelen, in het bijzonder Theo van Doesburg en Frederik van Eeden, zich door de wetenschap lieten inspireren
5. hebt u kennisgemaakt met de interdisciplinaire aanpak

Wie was Frederik van Eeden?

Relatie literatuur en wetenschap rond 1900. Van Eeden was zowel schrijver als wetenschapper. En meer: sociaal hervormer, politiek activist, spiritist en significus (betekenis zoeker). En als geneesheer interesseerde hij zich ook in psychiatrie en parapsychologie. En in wiskunde. Hij stelt: De mathematica is het zuiverste model van stelligheid en waarheid. Het is de waarheid zelf.

Net als Theo van Doesburg was ook Frederik van Eeden geïnteresseerd in de relatie tussen kunst en wetenschap. Het begrip vierde dimensie speelt een rol in de opvattingen van Van Eeden. Hij had een grote belangstelling en verwondering voor wiskunde: hij karakteriseerde deze als zuivere, ware en onveranderlijke kennis. Via de wiskunde dacht Van Eeden de betere, vergeestelijkte wereld naderbij te kunnen brengen. Toch meende hij dat poëzie en muziek nog hoger stonden in de zoektocht naar harmonie dan wiskunde. Waarom?

Ten eerste meende Van Eeden dat wiskunde alleen kan worden toegepast op abstracte en eenvoudige zaken. Om te spreken over concrete, levende en gevoelsmatige zaken is een andere vorm van expressie nodig, namelijk kunst (poëzie en muziek). De twee redenen waarom hij poëzie en muziek hoger achtte dan wiskunde was dat het bij wiskunde gaat om de weergave van de werkelijkheid, terwijl poëzie de werkelijkheid is. Muziek staat nog hoger omdat het de zuivere vormen van wiskunde en kunst verenigt.
Kortom, echte zekerheid kan de wiskunde niet leveren, dat kan alleen de kunst.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Van Eeden incorporeerde de bevindingen van de natuurwetenschappen in zijn eigen denkbeelden. Hij benadrukt het grote belang van de ontdekking van Lorentz met behulp van de term 'wetenschappelijke mystiek'.
Wat bedoelde Van Eeden hiermee en waarom vond hij deze ontdekking zo belangrijk?

Van Eeden legde een relatie vast tussen de ontdekking van Lorentz en zijn eigen theorie van het mystieke 'eeuwige Nu'. Net als in het eeuwige nu is er in de visie van Lorentz geen absolute grootte, geen absolute tijd. Er zijn alleen maar relaties tussen beiden, gemeten vanuit een verondersteld vast punt.
De intuïtie over 'wijder ruimten' van Van Eeden is hiermee gestaafd door de harde wetenschap, meende hij.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo