Startpagina / Samenvattingen / Duizelingwekkend: Europese cultuur rond 1900 / nietzsche-kennis-visie

Tijd en ruime - Het perspectivisme van Friedrich Nietzsche, Jeroen Vanheste

4 belangrijke vragen over Tijd en ruime - Het perspectivisme van Friedrich Nietzsche, Jeroen Vanheste

Wat is de tweede reden dat objectiviteit niet kan bestaan?

Er zijn oneindig veel perspectieven. Ons nieuwe oneindige. Hoe meer verschillende ogen we voor een bepaalde zaak gebruiken hoe vollediger zal ons begrip van deze zaak, ons objectiviteit zijn.

We hanteren een eigen perspectief (bewust of onbewust) omdat dit op de een of andere manier in ons eigen voordeel is. Dit vormt de tweede reden waarom objectiviteit niet kan bestaan en iedere waarheid relatief is.

De filosofie van Nietzsche blijft in debatten een inspiratiebron, vertel!

Tegenstanders van dit zelfkritische en cultuurrelativistische denken wijzen erop dat er volgens hen wel degelijk universele waarden en overkoepelende perspectieven bestaan zoals de mensenrechten.

Aforisme 12, wanneer krijg je volgens Nietzsche objectiviteit?

Pas op met begrippen als zuiver, willoos, pijnloos, tijdeloos, laten we oppassen voor de Zuivere rede? Absolute geest? Kennis op zichzelf? Het bestaat niet. Er is alleen maar een perspectivisch zien, alleen maar een perspectivisch kennen. Hoe meer ogen kijken, des te meer het objectief wordt.

In het fragment uit zijn boek Zur Genealogie der Moral. Eine Streitschrift (aforisme 12) op p. 381 van de reader plaatst Friedrich Nietzsche zijn eigen visie op kennis tegenover de oude visie, die hij ‘de gevaarlijke oude begripsfabel’ noemt.
Wat is het belangrijkste verschil tussen de oude visie en de nieuwe van Nietzsche?
Wat bedoelt Nietzsche wanneer hij schrijft dat in de oude begripsfabel ‘steeds een ongerijmdheid en domheid van het oog’ wordt verlangd?

De oude visie gaat uit van een leeg, ‘zuiver’ kensubject, dat wil zeggen: niet gekleurd door enig perspectief of enige interpretatie.
Nietzsches nieuwe visie op kennis houdt in dat kennis altijd gekleurd is: kennis is per definitie perspectivisch.
In de oude visie op kennis komt de denkactiviteit van iets dat waarneemt, Nietzsche noemt het een oog dat geen enkele actieve of interpreterende kracht heeft. Het is een volledig passief, ontvangend oog. Dit oog denkt niets, interpreteert niets en weet dus volgens Nietzsche ook niets. Daarom noemt hij het een dom oog.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Duizelingwekkend: Europese cultuur rond 1900

Bekijk samenvatting