Ongelijkheid in Nederland
34 belangrijke vragen over Ongelijkheid in Nederland
Geef een beschrijving van de wereldwijde ontwikkeling van de inkomens in de periode vanaf 1988 (B. Milanovic)
- de allerarmsten zijn uitgesloten van groei
- de middenklassen van opkomende economieën zijn er flink op vooruitgegaan (weg uit armoede)
- middenklassen Westerse (welvarende) economieën zijn er niet (veel) op vooruit gegaan
- de wereldwijde rijke elite heeft een enorme inkomensgroei gekend in deze periode
De drie verschillende concepten bij het meten van mondiale inkomensverdeling noemen en beschrijven
- Concept 1: drie landen; drie gemiddelde inkomens (BBP per capita)
- Concept 2: gemiddelde inkomens, maar nu rekening houdend met de grootte van de bevolking (gemiddelde inkomen van een groot land telt zwaarder mee)
- Concept 3: alle individuen met hun echte inkomen (dus geen gemiddelden) in een rij van arm naar rijk
Voordelen van meten met Gini-coëfficiënt
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Nadelen met het meten van de Gini-coëfficiënt
- Het is een samenvattend getal
- geeft het resultaat weer voor wat er in het midden van de verdeling gebeurt
- minder aandacht voor onder- en bovenkant
- ziet (belangrijke) verschuivingen binnen de verdeling over het hoofd
Wat is een nadeel van deze manier van meten met ratiomaten
De ontwikkeling van de inkomensongelijkheid in Nederland sinds de vorige eeuw beschrijven
- De ongelijkheid was tot de jaren '30 van de vorige eeuw zeer hoog
- Om vervolgens sterk te dalen tot in de jaren'70 (ongelijkheid was toen het kleinst)
- Vanaf dat moment is de inkomensongelijkheid
*op basis van de Gini-index redelijk gestabiliseerd rond de 30-33
Verklaring voor groeiende beloningsverschillen
1. Technologische ontwikkelingen
- Nieuwe productietechnieken doet vraag naar hoog opgeleide arbeidskrachten toenemen en de vraag naar laag opgeleiden afnemen
- Grotere vraag hoger opgeleiden (dus relatief schaars) lonen omhoog. Kleinere vraag naar lager opgeleiden (minder banen beschikbaar) lonen onder druk
Verklaring voor groeiende beloningsverschillen zijn niet afdoende
1. Technologische ontwikkelingen
- Uit onderzoek blijkt dat nieuwe technologieën juist meer banen van middelbaar opgeleide vernietigen dan banen van de laagst opgeleiden
- 1950-1975: flinke technologische ontwikkelingen en toenemende internationale handel, terwijl in deze periode de ongelijkheid juist afnam
Verklaring voor groeiende beloningsverschillen zijn niet afdoende
2. Globalisering
Andere verklaringen geven voor de groeiende beloningsverschillen
- Groei aantal deeltijd- en flexibele banen
- Opmars van vrouwen op de arbeidsmarkt
- Sterk gestegen beloningen financiële sector
Andere verklaringen geven voor de groeiende beloningsverschillen.
institutionele veranderingen zoals:
- De (relatieve) verlaging van het minimumloon en de uitkeringsniveaus
- Verzwakking van de vakbonden
- Overheidsbeleid van liberalisering en marktwerking
Sociale gevolgen van inkomensongelijkheid beschrijven
Sociale 'problemen'
Sociale gevolgen van inkomensongelijkheid beschrijven
Statuszucht
Economische gevolgen inkomensongelijkheid benoemen
- Onderconsumptie
- Private schulden
- Politieke lobby's
- Onderinvenstering in menselijk kapitaal
Economische gevolgen inkomensongelijkheid beschrijven
Onderconsumptie
Economische gevolgen van inkomensongelijkheid beschrijven
Private schulden
Economische gevolgen van inkomensongelijkheid beschrijven
Politieke lobby's
Twee kanttekeningen geven van de definitie van vermogen in het kader van vermogensongelijkheid
- Niet meegenomen is collectief opgebouwde pensioenvermogen
- Een groot deel van het vermogen is onzichtbaar voor alle registraties
De ontwikkeling van de vermogensongelijkheid in Nederland beschrijven
Vermogensongelijkheid in Nederland is hoger dan in de meeste Europese landen
Meerdere oorzaken van vermogensongelijkheid in Nederland benoemen
- Opbouw naoorlogse verzorgingsstaat, incl, pensioenstelsel
- De enorme groei van de prijzen van huizen en aandelen
- Toegenomen mobiliteit van kapitaal
- Verlagen belasting op vermogen en vermogenswinst, verlagen VpB, lage erfbelasting
Meerdere oorzaken van vermogensongelijkheid in Nederland beschrijven
Opbouw naoorlogse verzorgingsstaat, inclusief Pensioenstelsel
Meerdere oorzaken van vermogensongelijkheid in Nederland beschrijven
De enorme groei van de prijzen van huizen en aandelen
Meerdere oorzaken van vermogensongelijkheid in Nederland beschrijven
Toegenomen mobiliteit van kapitaal
belastingheffing ontlopen aanzienlijk toegenomen
Meerdere oorzaken van vermogensongelijkheid in Nederland beschrijven
Verlagen belasting op vermogen en vermogenswinst, verlaging VpB, lage erfbelasting
Meerdere gevolgen van vermogensongelijkheid in Nederland benoemen
- Onderinvestering in menselijk kapitaal
- Erfelijk ongelijkheid
- Concentratie van economische kracht en macht
- Onevenredige politieke invloed
Meerdere gevolgen van vermogensongelijkheid in Nederland beschrijven
Onderinvestering in menselijk kapitaal
Meerdere gevolgen van vermogensongelijkheid in Nederland beschrijven
Erfelijke ongelijkheid
Meerdere gevolgen van vermogensongelijkheid in Nederland beschrijven
Onevenredige politieke invloed
Meerdere mogelijke maatregelen tegen vermogensongelijkheid in Nederland benoemen
Predistributieve maatregelen
- Ingrijpen in de organisatie en het functioneren van markten
- Bevorderen bezitsopbouw 'gewone' mensen
(bijv. álle werknemers delen mee in de winst)
Meerdere mogelijke maatregelen tegen vermogensongelijkheid in Nederland benoemen
Redistributieve maatregelen
- Verhoging belasting op vermogen, op winst uit vermogen en op overdacht van vermogen
- Doelgerichter opsporen en belasten van verborgen vermogens
- Verhogen erfbelasting
(en bijv. Tegelijkertijd belasting arbeidsinkomen verlagen)
Hoe zou de inkomensongelijkheid verkleind kunnen worden
Onderkant
(vaak huishouden met maar 1 verdiener)
- Goedkopere kinderopvang en scholingsvoorzieningen voor nuggers
- inkomensafhankelijke arbeidskorting uitbreiden/verhogen
Hoe zou de inkomensongelijkheid verkleind kunnen worden
Onderkant
rol van sociale partners:
- Jaarlijkse loonsverhoging niet in procenten maar in euros vaststellen
- beloning topfunctionarissen niet meer uitzonderen en binnen cao afspraken maken
6 redenen waarom volgens Thomas M. Scanlon ongelijkheid een probleem kan zijn
- Als het leidt tot vernederende statusverschillen
- als het onacceptabele macht geeft aan de rijken
- als het gelijke economische kansen ondermijnt
- als het de eerlijkheid van politieke instituties ondergraaft
- als de overheid zicht niet om iedereen bekommert
- als het een gevolg is van oneerlijke economische instituties
Voorbeelden geven van hoe, volgens Angus Deaton, economische ongelijkheid kan worden aangepakt
-fusies en overnames van bedrijven
-enorme toename van 'flexibel werk'
-zwakke positie van de vakbeweging
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden