Frequentie - Experimenteel onderzoek

Het effect van het (niet) verbinden van een open wond op wondinfectie.

Voordelen:

- design heeft hoge interne validiteit omdat er weinig kans is op bias (selectie- en informatiebias) en confounding factors.

- geeft implicaties voor voorspellingen

Nadelen:

- sommige variabelen kunnen niet gemanipuleerd worden (sekse, intelligentie, weersomstandigheden)

- sommige variabelen zijn ethisch gezien niet manipuleerbaar

- kunstmatigheid kan een kunstmatige situatie veroorzaken

- Hawthrone-effect 

- uit de basispopulatie wordt een onderzoekspopulatie gevormd (aan de hand van toelatingscriteria en instemmingsverklaringen).

- er vindt een voormeting plaats, waarna wordt gerandomiseerd.

- de ene groep ondergaat de experimentele interventie, de andere de controleinterventie (standaard, placebo, geen).

- het effect wordt gemeten door middel van een nameting.    

De onderzoeker is geïnteresseerd in het specifieke effect (SE), dat onderdeel is van het waargenomen effect (WE).

Het heeft de voorkeur de voormeting vóór randomisatie af te nemen. Als je de meting erna doet, kan het zijn dat deelnemers niet mee willen doen aan het onderzoek omdat ze weten dat ze in de controlegroep zitten. Als je het ervoor doet, doen ze al mee aan het onderzoek en ligt de drempel om te stoppen hoger.

Een Randomized Controlled Trial (RTC). Dit is wel erg veel werk! De dataverzameling kan al drie jaar in beslag nemen. Haalbaarder is een quasi-experimenteel design.  

Nee, dit hangt van de onderzoeksvraag af.

- Als je puur het effect van de behandeling wil meten: placebo ernaast

- Als je het wil vergelijken met het natuurlijk beloop: geen interventie

- Als je de nieuwe interventie wil vergelijken met gangbare interventies: gangbare behandeling.

Ontlopen selectie bias:

- stel selectiecriteria op (in- en exclusiecriteria)

- maak een afweging tussen homogeen (interne validiteit) en representatief (externe validiteit).

Omvang:

- te bepalen middels power-analyse

- schatting maken van effect-size

Van text-decorationalle patiënten die gerandomiseerd zijn worden de gegevens in de analyse meegenomen (ongeacht of de patiënt behandeld is of niet).

Voordelen:

- beschermt tegen vertekende resultaten wanneer de uitkomst van de behandeling gerelateerd is aan evt. uitval van patiënten.

- zorgt ervoor dat beide behandelgroepen gelijk zijn in samenstelling en dus volledig vergelijkbaar blijven.

- weerspiegelt een reëler beeld van het effect van de behandeling in een gewone groep patiënten (in de praktijk vallen patiënten vaak ook uit). Patiënten houden zich niet aan behandelingen en wisselen van behandelingen.

Nadeel:

- kans op onderschatting van het effect.

Experiment:            O1 X O2

                                   O1     O2

Quasi-experiment: O1 X O2 (one group pretest-posttest design)

                                   O1 O2 O3 X O4 O5 O6  (tijdreeksonderzoek (met controlegroep))

                                   O1 O2 X O3 O4 X O5 O6 (tijdreeksonderzoek)

                                   O1 O2 O3     O4 O5 O6 (tijdreeksonderzoek met controlegroep)

                                   X O2 (wel controle, geen voormeting)

                                       O2 (wel controle, geen voormeting)

                                   O1 X O2 (wel controle en voormeting, maar geen gelijke groepen bij voormeting)

                                   O1 O2 (wel controle en voormeting, maar geen gelijke groepen bij voormeting)

Voordelen:

- praktisch

- haalbaar

- tot op zekere hoogte generaliseerbaar

- te doen in de 'echte wereld' met natuurlijke groepen

Nadelen:

- zwak in het leggen van causale verbanden

- bewijskracht oorzaak-gevolgrelatie is sterker bij experimenteel onderzoek.

Voordelen:

- efficiënt

- neemt twijfels over vergelijkbaarheid van patiëntgroepen weg

Nadelen:

- carry-over effect: de ene interventie kan effect hebben op de volgende interventie.

Zie hiervoor powerpoint experimentele onderzoeksdesigns, dia 34.