Startpagina / Samenvattingen / Europees Recht Algemeen Deel 2020 / unie-lidstaten-gedacht

Gedeeld gezag - Gedeeld gezag in een coöperatief federaal systeem

4 belangrijke vragen over Gedeeld gezag - Gedeeld gezag in een coöperatief federaal systeem

Waarom heeft de EU een 'grondwet' nodig?

Zodra een entiteit openbaar gezag uitoefent, moet dit gezag worden beperkt en beheersbaar worden gemaakt. Daarvoor is een grondwet nodig die dit gezag beteugelt; dat geldt net zo goed voor een staat als voor een 'niet-staat' als de Europese Unie.

Wat is een voorbeeld van een arrest waarin de Unie wetgevend optrad?

De Tabaksreclame-zaak waar het Hof van Justitie aangaf dat de harmonisatiebevoegdheid voor de interne markt wel degelijk grondslag kon bieden voor wetgevend optreden op het terrein van de volksgezondheidsbescherming, een van de beleidsgebieden die in artikel 6 VWEU zijn genoemd.

Welke gedachte achter federale constructies is onjuist?

De er wordt gedacht dat daar een hierarchische gedachte achter zit. De EU is de baas, de lidstaten zijn daaraan onderhorig. Dat is zeker in het geval van de EU, onjuist. Federalisme, zeker cooperatief federalisme, berust op samenwerking tussen de verschillende niveaus. Daaruit spreekt een zekere gelijkwaardigheid. Bovendien is de macht ook institutioneel met elkaar vervlochten. Bedenk daarbij dat de lidstaten niet alleen het beleid van de EU uitvoeren, maar ook midden in de uitvoerende en wetgevende macht in Brussel opereren, via hun regeringsleiders en hun ministers in het kader van de Europese raad.

Welke gedachte sluit nauw aan bij het coöperatief federalisme?

Dat de Unie functioneert op basis van gedeelde soevereiniteit. Binnen de constructie van de Europese Unie worden afzonderlijke soevereiniteiten van lidstaten tegelijkertijd beperkt en versterkt, zonder deze op te heffen. De Unie combineert dan ook regels die de soevereiniteit van lidstaten uitdrukken zoals het attributiebeginsel met regels waarin die soevereiniteit juist wordt gerelativeerd, zoals hun onderworpenheid aan autonoom Unierecht. Het gevolg hiervan is dat de vraag naar waar de soevereiniteit ligt (bij de Unie of bij de lidstaten) onbeantwoord blijft, hetgeen in federale systemen perfect mogelijk is, wellicht zelfs de essentie ervan.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Europees Recht Algemeen Deel 2020 | 9789462512221 | Eijsbouts

Bekijk samenvatting