Europese Rechtsgeschiedenis - ERG - Codificatie in Frankrijk - Codificatie in Nederland Nederlandse school

15 belangrijke vragen over Europese Rechtsgeschiedenis - ERG - Codificatie in Frankrijk - Codificatie in Nederland Nederlandse school

Maximiliaan van Habsburg was sinds 1493 keizer van het Heilige Roomse Rijk. Hij trouwde met Maria van Bourgondië. Zij heeft toen iets goeds gedaan voor de staatkundige positie van de Nederlanden. Wat was dit?

Het 'Groot Privilege': een akte met een reeks gunsten door Maria aan de Staten-Generaal van de Nederlanden verleend. Een van de belangrijkste gunsten was de gewestelijke autonomie.

Wat is het Bourgondisch Kreits, door wie werd dit in het leven geroepen en wat betekende dit voor de Nederlanden?

Het was een rijksbesluit dat alle bezittingen in de Nederlanden werden samengevoegd als bijzondere administratieve eenheid binnen het Heilig Roomse Rijk, maar met een feitelijk daarvan onafhankelijk statuut.
Er werd hier dus bepaald dat het nieuwe territoriale geheel werd onttrokken aan de jurisdictie van het Heilig Roomse Rijk. Zodoende werd in 1548 de Nederlanden geboren.

Wat hield het homologatiebevel van Karel V in en waarom voerde hij dit uit?

Karel V streefde naar centralisatie van de Nederlanden. Het homologatiebevel hield in dat alle gebieden hun gewoonterecht op schrift moesten stellen en naar Brussel 'de hoofdstad' moesten sturen ter goedkeuring en eventueel voor verandering, om zo meer overeenstemming te brengen in het onderlinge recht.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Noem drie oorzaken voor de Opstand in de Nederlanden:

1) Het homologatiebevel van Karel V. De gewesten en gebieden voelden dat het Karel een te grote macht zou geven als hij zelf alle regels mocht aanpassen, dan zou er niets meer van hun gewoonterecht overblijven.
2) Ongenoegen over het feit dat bestuurders niet inheems waren (en dit was tegen het Groot Privilege).
3) De keizer (Karel) voerde een nieuwe en zeer strenge wetgeving tegen de ketterij.

Kortom: de Nederlandse Opstand kwam voort uit het feit dat de voormalige Bourgondische gewesten zich bedreigd voelden in hun autonomie, constumen en privileges, door het steeds meer centralistische beleid van de Brusselse regering

Bij wie berustte de soevereiniteit in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden?

Bij de Staten, de standenvergadering van iedere afzonderlijke provincie. Dit werd betoogd door Francois Francken en werd door de Staten van Holland bij besluit tot enige juiste leer verklaard.

Hoewel de Republiek uit zeven verschillende soevereine staten bestond, trad zij toch naar buiten als eenheid. Hoe kwam dit?

Omdat er twee gemeenschappelijke organen waren:
1) De Staten-Generaal
2) De Raad van State

Zijn de op schrift gestelde landrechten (door de homologatie) aan te merken als codificatie?

Nee. Ondanks dat zij op schrift gesteld zijn, missen zij een belangrijk bestanddeel voor codificatie: exclusiviteit.
De rechtsbron bleef de gewoonte, niet de optekening (de optekening was slechts voor wat duidelijkheid).

Het bestaan van een regel van gewoonterecht was volgens rechtbanken een feitelijke vraag. Wat betekende dit voor de rechtsgang? Wat hierop ook een uitzondering?

Dit betekende dat degene die zich op de regel beriep, moest bewijzen dat dit gewoonterecht was.
De uitzondering was voor 'notoire costumen': algemeen bekende feiten.

Werd er in de Republiek nog gekeken naar het Romeinse recht? Zo ja, hoe?

Ja. Het Romeins recht was subsidiair recht. Er moest eerst worden nagegaan of het plaatselijke recht een bijzondere regeling kende. Pas als dit niet het geval was, werd er teruggegrepen op Romeins recht.

Vanaf 1798 begon de Nederlandse codificatiegeschiedenis. Hoe begon dit? Slaagde deze codificatiepoging?

De Commissie van Twaalf moest zich bezighouden met codificatie van de Bataafse Republiek. Ze waren verdeeld in drie subcommissies: strafrecht, procesrecht en burgerlijk recht.
De codificatiepoging is niet geslaagd. In 1800 had het af moeten zijn, maar de Commissie had geen vooruitgang geboekt. 

Welke rol heeft koning Lodewijk voor Nederland gespeeld?

Het jongere broertje van Napoleon was een welwillend en ondernemend man. We hebben aan hem onze eerste civielrechtelijke codificatie te danken. Hij vond codificatie van het recht zeer belangrijk. Hij wilde dat er een Nederlands Burgerlijk Wetboek zou komen, tegen de wil van zijn broer Napoleon in. Uiteindelijk werd het Wetboek van Napoleon aangepast op Nederlandse omstandigheden en zo werd er een eind gemaakt aan eeuwenlange gebruik van het Romeins recht als gemeenschappelijke rechtsbron.

Waarom besloot koning Lodewijk in 1810 af te treden?

Omdat hij een nieuw wetboek had gemaakt, wat niet helemaal overeen kwam met de wil van zijn broer Napoleon. Napoleon dreigde Nederland binnen te vallen.
Het wetboek van Lodewijk heeft niet lang gegolden. De Code Civil (Code Napoleon) kwam hiervoor in de plaats.

In 1813 twijfelde niemand in Nederland meer aan de codificatiegedachte, hoe kwam dit?

De Code Civil van Napoleon was perfect georganiseerd en de administratie was goed, daardoor was er sprake van een goed functionerende rechterlijke macht. Dit heeft grote indruk gemaakt.

Welk wetboek volgde de Code Civil op in Nederland en in welk jaar?

Het Wetboek 1830, in 1838.

Welk wetboek volgde het Wetboek 1830 op?

Een ontwerp van Meijers in 1992 (45 jaar nadat hier opdracht tot was gegeven).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo