Kwaliteit en bruikbaarheid van literatuur beoordelen - Peer review

18 belangrijke vragen over Kwaliteit en bruikbaarheid van literatuur beoordelen - Peer review

Wat wordt bedoeld met de peer-reviewprocedure bij de selectie van artikelen voor publicatie in databanken?

  • Een geanonimiseerd manuscript wordt naar 1 tot 3 experts gestuurd ter beoordeling
  • Acceptatiekans van een manuscript ligt tussen de 10-40%
  • Tijdschriften met hoge kwaliteit (vaak ook hoge citation) hebben de strengste peer reviewprocedure

Het niveau van onderzoek (experimenteel of observationeel) wordt meestal in 6 categorieën ingedeeld, welke?

  • A1: Systematische review
  • A2: Gerandomiseerd placebogecontroleerd dubbelblind onderzoek
  • B: Ander vergelijkend onderzoek
  • C: Niet- vergelijkend onderzoek
  • D: Opinie van een expert
  • E: Overige publicaties


--> De categorieën zijn een afspiegeling van de wijze waarop de evidence tot stand is gekomen
--> máár geen garantie voor kwaliteit (de mening van een expert kan ver boven een slecht uitgevoerd onderzoek uitstekend)

Wat houdt een systematische review (A1) in?

  • Gestructureerde analyse van vergelijkbare onderzoeken
  • Resultaten van vergelijkbare meta-analyses worden gepooled (samengevoegd) en dit samengestelde resultaat wordt opnieuw geanalyseerd
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat houdt gerandomiseerd placebogecontroleerd dubbelblind onderzoek (A2) in?

  • Gerandomiseerd --> willekeurig ingedeeld in behandelgroepen
  • Placebo --> geneesmiddel zonder werkzame stoffen
  • Dubbelblind --> zowel proefpersonen als onderzoekers weten niet welk behandelingsalternatief aan wie wordt aangeboden 
  • Meest gebruikte bron van evidence based handelen
  • Bij uiteindelijke analyse wordt 'sleutel' pas vebroken

Wat wordt bedoeld met 'cross-overdesign' bij gerandomiseerd placebogecontroleerd dubbelblind onderzoek?

  • Elke patiënt of proefpersoon krijgt zowel de ware (verum) als de placebo interventie
  • Met een tussenliggende periode (wash-out periode) om cross over effecten te minimaliseren
  • Voordeel --> elke patiënt is zijn eigen controle
  • Alternatief: 2 geheel vergelijkbare groepen die of ware of placebo krijgen

Wat houdt 'ander vergelijkend onderzoek' (B) in?

  • Soms is afdoende blindering niet mogelijk omdat bijvoorbeeld lichamelijke inspanning moet worden gemeten
  • Minder betrouwbaar omdat proefpersonen bijvoorbeeld niet gerandomiseerd of blind worden geselecteerd

Wat is een uitkomstmaat of eindparameter?

  • Meetresultaat waarop een interventie wordt beoordeeld
  • Meestal zijn effecten moeilijk te meten, bijvoorbeeld omdat er veel tijd zit tussen interventie en uiteindelijke effect (vooral bij voeding)
  • Daarom vaak 'surrogate markers' --> voorspellen van effecten

Waarom is terughoudendheid bij het implementeren van resultaten uit dierproeven gewenst?

  • Proefdieren zijn geen mensen ondanks grote overeenkomsten. Een stof die uitgetest is op een dier, kan een heel andere werking vertonen bij een mens.
  • Een ander probleem is dat een groep proefdieren meestal uit dieren bestaat die erg op elkaar lijken (ze zijn allemaal van hetzelfde geslacht en hebben dezelfde leeftijd, ze krijgen allemaal hetzelfde voer en ze zijn allemaal op eenzelfde manier gehuisvest). Mensen daarentegen zijn nooit allemaal hetzelfde, wat het extrapoleren nog moeilijker maakt.
  • Proefdieronderzoek wordt vaak uitgevoerd in gestandaardiseerde omstandgheden
  • Qua voeding: diëten van proefdieren hebben vaak weinig gemeen met de menselijke omstandigheden

Wat zijn statistische valkuilen bij onderzoek

  • Analyse per protocol versus 'invention to treat'
  • Vals-negatieve resultaten en 'power'
  • Significant versus relevant
  • Correlatie hoeft geen causaal verband te zijn
  • Multipele metingen

Wat wordt bedoeld met een zogenaamd 'proof of concept'?

  • Als men de potentiële effecten van een interventie wil meten
  • Bij zo'n analyse worden eventuele uitvallers niet meegenomen in de analyse

Wat wordt bedoeld met een analyse per protocol versus 'intention to treat'?

  • Bij analyse per protocol worden uitvallers niet meegenomen in de analyse van de resultaten van een onderzoek.
  • Bij 'intention to treat' wel
  • Bij 'intention to treat' is het moeilijker om significante verschillen te behalen

Wanneer spreken we van een vals-negatief resultaat bij uitkomsten van een onderzoek?

  • Als er geen significant verschil is tussen twee uitkomsten, wil dat nog niet zeggen dat er géén verschil is
  • Hoe kleiner de onderzoekspopulatie, hoe groter de kans hierop is

Wat wordt bij de berekening van de onderzoekspopulatie bedoeld met 'powercalculatie'?

  • De berekening van de omvang van de onderzoekspopulatie die nodig is om er bij een positieve uitkomst vrijwel zeker van te zijn dat die niet bij toeval is opgetreden (95% zekerheid) en er bij een negatief resultaat vanuit kunnen gaan dat dit in werkelijkheid ook zo is (bijv 80%)
  • Een onderzoek geeft nooit 100% duidelijkheid of iets waar is of niet, het gaat om waarschijnlijkheden.
  • Bij een goed wetenschappelijk artikel wordt dit vermeld!

Waarom is significantie een absoluut statisch gegeven?

  • Het is maar de vraag of een significant effect in een bepaald onderzoek ook relevant is voor de praktijk
  • Als een significant effect van een bepaald onderzoek effect kan hebben op alle Nederlanders dan is het relevant. Gaat het maar om twee drie mensen dan is het een statisch gegeven

Wat wordt bedoeld met het begrip correlatie en in dit verband met correlatiecoëfficiënten?

  • Correlatie is de statistische samenhang tussen twee grootheden. Dit kunnen twee reeksen metingen zijn, of mogelijke waarden van twee toevalsvariabelen zijn. De sterkte van deze samenhang wordt uitgedrukt in een correlatiecoëfficiënt.
  • Zo is er sprake van correlatie tussen de grootheden lengte en gewicht --> met toenemende lengte neemt ook het gewicht toe

Wat wordt verstaan onder de Bonferroni-correctie en in dit verband met kanskapitalisatie?

  • De Bonferroni-correctie --> een statistische methode ter bestrijding van het probleem van kanskapitalisatie.
  • Kanskapitalisatie is een statistisch verschijnsel dat zich voordoet wanneer een onderzoeker een reeks achtereenvolgende inferentiële toetsen uitvoert. Het probleem bij kanskapitalisatie is dat het significantieniveau α (alfa) stijgt bij het uitvoeren van reeksen toetsen --> Naarmate er meer variabelen worden gebruikt, stijgt de kans dat er een significant verband tussen twee van die variabelen wordt gevonden terwijl dat verband op toeval berust.

Wat wordt bedoeld met het begrip variatieanalyse of ANOVA in de statistiek?

Variantieanalyse, een begrip uit de statistiek, vaak aangeduid als ANOVA, is een toetsingsprocedure om na te gaan of de populatiegemiddelden van meer dan 2 groepen van elkaar verschillen.

Wat wordt in de statistiek bedoeld met het begrip ANCOVA?

ANCOVA wordt gebruikt wanneer je groepen vergelijkt op een afhankelijke variabele en verwacht dat er een andere variabele is (de covariaat), naast de onafhankelijke variabele, ook invloed heeft op de afhankelijke variabele.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo