Startpagina / Samenvattingen / Exploring humans an introduction to the philosophy of the social sciences / dilthey-mensen-verstehen

Verstehen: een methode voor de sociale wetenschappen

Q: Hoe verschilt ervaringen van Dilthey van het positivisme en het empirisme?

Ervaringen zijn bij het positivisme en het empirisme : objectief, toetsbaar en theorie-onafhankelijk ervaring zijn volgens Dilthey : om andere te begrijpen moet je de specifieke en subjectieve standpunt van een ander kunnen innemen (jezelf helemaal inleven in de ander)

Q: Wat wordt bedoeld met 'hermeneutische cirkel'?

Om iemands bewustzijn te begrijpen zullen we het 'over and over again' moeten 'verstehen'. We schuiven constant heen en weer tussen de individu, zijn ervaringen en de context waarin die ervaring plaats vond.

30 belangrijke vragen over Verstehen: een methode voor de sociale wetenschappen

Wat bedoelde Windelband met nomothetisch en ideografisch?

Wetten opstellen en het beschrijven van het bijzondere

Leg uit hoe we volgens de Hermeneutisten het menselijke leven wel kunnen begrijpen en onderzoeken.

Mensen worden niet slechts aangestuurd door objectieve beschrijfbare krachten van buitenaf, maar mensen hebben ook een binnenkant ‘Innerlijk’. In essentie zijn het subjecten en geen objecten.
Mensen hebben wensen, emoties, gedachten, gevoelens en bedoelingen. Deze, en niet de krachten van buitenaf, bepalen vaak hun handelen.

Wat was de kritiek van Habermas en Gadamer op Dilthey?

- Dilthey was beïnvloed door het voorbeeld van de natuurwetenschappen. Dilthey faalde om te zien dat interpretatie nooit in staat was zijn eigen vooroordelen, vooronderstellingen en de eigen plaats in de geschiedenis kon afschudden.
- Dilthey zag over het hoofd dat de observator zelf onderdeel is van een historische context.

Waarin onderscheidde Dilthey's 'experience' zich van de positivistische en empiristische opvatting?

In het empirisme en positivisme is 'ervaring' een objectieve, toetsbare en theorie-onafhankelijk. Voor Dilthey was dit het niet bij het bestuderen van mensen. Volgens hem moesten we 'deel worden' van de menselijke wereld, om deze te kunnen begrijpen.

Hoe verschilt ervaringen van Dilthey van het positivisme en het empirisme?

Ervaringen zijn bij het positivisme en het empirisme: objectief, toetsbaar en theorie-onafhankelijk
ervaring zijn volgens Dilthey: om andere te begrijpen moet je de specifieke en subjectieve standpunt van een ander kunnen innemen (jezelf helemaal inleven in de ander)

Wat wordt bedoeld met "hermeneutische cirkel"?

Om iemands bewustzijn te begrijpen zullen we het "over and over again" moeten "verstehen". We schuiven constant heen en weer tussen de individu, zijn ervaringen en de context waarin die ervaring plaats vond.

Hoe kan men 'toetreden' tot de geest van iemand anders, volgens Dilthey?

Via manifestaties van de scheppers (wetten, mythen, literatuur, kunst en spraaktechnieken)
Via ervaringen (hoe ik dit bedoelen? Misschien bedoelt John het dan ook zo)

Volgens Dilthey moet je niet erklären, maar verstehen. Wat verstaat hij onder verstehen?

Het vermogen om je denkbeeldig in anderen te verplaatsen en diens ervaringen te herbeleven

Wat is Erklären en waarvoor wordt het gebruikt?

Erklären is de procedure die wordt gevolgd in de natuurlijke wetenschappen, om uitleg te zoeken door middel van algemene wetten.

Wat houdt de hermeneutische cirkel in?

Iemands innerlijk kan worden vergeleken met het interpreteren van een tekst, volgens een bepaald proces: de hermeneutische cirkel

Wat is voor Dilthey de belangrijkste reden om te beweren dat mensenwetenschap een onafhankelijk systeem vormt?

Omdat de innerlijke wereld van mens tot mens verschilt en deze essentiële subjectiviteit ons maakt wie we zijn.

Wat is Verstehen en waarvoor wordt het gebruikt?

Verstehen is het interpretatieve begrip, een fantasierijke of dramatische vaardigheid, om ons in andermans schoenen te verplaatsen en om eigen ervaringen te herleven. Het is een methode die wordt gebruikt in de sociale wetenschappen.

Bij welke stroming hoort de volgende uitspraak? ‘In essentie zijn mensen subjecten en geen objecten’.

Hermeneutiek.

Wat is de 'hermeneutische cirkel'?

De hermeneutische cirkel is een proces waarin men het innerlijke leven van anderen probeert te begrijpen door keer op keer te verplaatsen tussen het individu, zijn/haar uitingen en het deel van de geschiedenis waar deze onderdeel van uit maken.

Hermeneutiek vindt zijn oorsprong al in de antieke tijd. Waar komt het woord Hermeneutiek vandaan?

Het komt van hermeneuien, wat interpreteren betekent! Dat woord slaat op Hermes, de boodschapper van Zeus in de Griekse mythologie. Hermes bracht boodschappen over van de goden en interpreteerde deze.

Waar werd de Hermeneutiek als methode oorspronkelijk voor gebruikt?

Om de verborgen betekenis van mythologische werken en later heilige teksten als de bijbel, te ontdekken. Het ging hier om het begrijpen van de teksten

Van welke filosoof komt de volgende uitspraak en tot welke stroming behoort deze? Elke menselijke actie krijgt v pas de juiste betekenis als we deze in de historische en sociale context plaatsen.

Wilhelm Dilthey (1833-1911) en behoorde tot de Hermeunatiek.

Wat is het verschil tussen het standpunt van Dilthey en Comte ? en tot welke stromingen behoren de filosofen?

Dilthey behoort tot de Hermeunastiek en Comte bij het Positivisme.
Het positivisme (Comte en aanhangers) benadert de mens als een contextloos mechanisme en mist daardoor, volgende de Hermeneutiek (Dilthey), de betekenisvolle, culturele wereld van het individu. Om het menselijk leven te begrijpen moet men, volgens de Hermeneutiek, dus het menselijk subject binnendringen en daarvoor zijn de natuurwetenschappelijke methoden niet toereikend.

Welk kritiek heeft Dilthey in zijn Lebensphilosophie op de positivisten?

Dat zij in de psychologie en sociologie de historische realiteit verminken om zo concepten en methoden van de natuurwetenschappen op te nemen. Door historische en spirituele dimensie buiten beschouwing te laten, is de analyse van de samenleving armoedig en oppervlakkig. De menswetenschap moet gaan over mensen van vlees en bloed stevig ingebed in de geschiedenis.

Waarom had Dilthey, beïnvloed door het romanticisme, kritiek op de zogenaamde ‘verminking’ door de Positivisten?

Omdat hij beweerde dat individuen geworteld zijn in historische tradities en dat de mensen alleen begrepen kunnen worden als deze tradities serieus genomen worden. De menselijke wereld is in tegenstelling tot de natuurlijke wereld mentaal (geistig) en historisch (geschichtlich) en beide aspecten moeten gewaardeerd worden in de wetenschap van de mensheid.

Zijn mensen, net als planeten en stenen, doelloos. Dus zijn mensen niet doelgericht volgens Dilthey?

Stenen en planeten hebben geen doelen, maar mensen zijn juist wel doelgericht. Weer een argument om te zeggen dat de theorieën van de natuurwetenschappen niet toepasbaar is op de mensenwetenschap.

Leg uit hoe motieven en doelen van mensen de maatschappij op onvoorspelbare wijze beïnvloeden.

Mensen doen dingen met een bepaald doel. Motieven en doelen verschillen per mens. De effecten van bedoelingen zijn onvoorspelbaar, omdat ze producten zijn van het innerlijke leven, waarvan de werking lastig te doorgronden is.

Handelingen van mensen worden blijkbaar niet bepaald door blinde, causale wetten. Betekent dit dat er volgens Dilthey geen sociale wetenschap kan bestaan?

Sociale wetenschap kan wel bestaan. We hebben geen causale wetten nodig om het gedrag van andere mensen te kunnen begrijpen en voorspellen. We zijn er vrij goed in om te achterhalen wat anderen denken en willen en wat hun volgende acties zullen zijn.Dit doen we door Verstehen! Dus sociale wetenschap kan wel bestaan!

Dilthey stelt dat ook het vertrekpunt van mensenwetenschap de observatie was en niet de interpretatie. De invloed van Comte is hier duidelijke zichtbaar, maar waarin verschilt Dilthey zich van het empirisme (en positivisme)?

Dilthey vindt dat ervaringen niet objectief, testbaar en theorieafhankelijk moet zijn, maar om de mensenwereld te begrijpen moet je er juist deel van uitmaken. Om te begrijpen waarom je dingen doet, moet ik jouw specifieke en subjectieve standpunt innemen.
Volgens Dilthey valt de kennis van de principes van de menselijke wereld binnen deze wereld zelf.

Maar hoe kunnen we toegang krijgen tot de geest/ gedachten van de ander? Wat is Dilthey zijn antwoord hierop?

Men kan niet letterlijk het mentale leven van een ander binnengaan, maar volgens Dilthey hebben we wel directe toegang tot gewoonten, vastgelegde wetten, mythen, literatuur, kunst en spraak. Allemaal uitingen van het mentale leven van hun bedenkers. Vanuit je eigen subjectiviteit kun je, met behulp van je verbeelding, de mentale staat van anderen nagaan.

Wat wordt bedoelt met: de sociale wetenschap doet niets met ‘erklaren’ (verklaren), maar wel met ‘Verstehen’?

Erklaren wordt gebruikt in de natuurwetenschap, waarin men een verklaring zoekt via algemene wetten. Verstehen betekent begrijpen of interpreteren en dat is wat we in de sociale wetenschappen moeten doen.

Hoe kan je de vaardigheid Verstehen het beste omschrijven?

Verstehen is een vaardigheid om jezelf in de schoenen van een andere te plaatsen (sich hineinversetzen) en diens ervaringen te herbeleven (nacherleben). Het is het begrijpen van het innerlijke van anderen.

Wat wordt bedoelt met de Hermeneutische cirkel?

Het begrijpen van het innerlijke van een andere is te vergelijken met het vertalen van een tekst: om het te begrijpen moet je het steeds opnieuw lezen. Dit proces staat bekend als de hermeneutische cirkel. Als je een zin begrijp, begrijp je de paragraaf en uiteindelijk zelfs het hele boek en de historische omstandigheden.
Om een mens te begrijpen moet je dus steeds heen en weer bewegen tussen het individu, zijn uitingen en de geschiedenis waarvan ze een deel zijn.

Hoe kunnen we in de sociale wetenschap onze vaardigheid tot gedachten lezen gebruiken?

Om bijvoorbeeld de geschiedenis te reconstrueren door het mentaal na te spelen.

Wat zei Max Weber hier ooit over Verstehen?

Je hoeft niet Ceaser geweest te zijn om Ceasar te begrijpen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Exploring humans an introduction to the philosophy of the social sciences | 9789085062264 | Hans Dooremalen, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Verstehen: een methode voor de sociale wetenschappen

Positivism and Hermenuetics