Voorbij de pilaren van hercules: een nieuwe wetenschap(s filosofie) - David Hume and the Science of Man

75 belangrijke vragen over Voorbij de pilaren van hercules: een nieuwe wetenschap(s filosofie) - David Hume and the Science of Man

Op welke gebieden van t dagelijks leven was de RK kerk de baas in de middeleeuwen?

sociaal, politiek, intellectueel + religieus

Wat is Hume's 'Science of Man'?

Science of Man is het streven van Hume om de oude, onbevredigende filosofie te vervangen met een nieuw systeem.

Wat was het doel van Descartes en Locke?

Een nieuwe grondslag voor kennis te vinden en te bepalen welke kennis binnen het menselijk bereik ligt
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hume concludeert dat redeneren niet het meeste krachtige is in de mensheid, wat is volgens hem krachtiger?

De passie is krachtiger, de passie die bestuurt het redeneren. Het redeneren is een slaaf van de passie. De passie regelt het redeneren.

Hoe werden voor de moderne WS (natuurlijk filosofie) vragen mbt realiteit over t algemeen beantwoord?

  1. Mbv Quotes van Ari, de Bijbel of beide.

Welke filosofen wilden een nieuwe fundering voor kennis hebben en bepalen welke kennis binnen bereik van de mens ligt?

  • René Descartes
  • John Locke

Hoe wordt volgens Hume ons gedrag veroorzaakt?

De wetenschap is voornamelijk gebaseerd op redenatie. Volgens Hume komt de redenatie voort uit passie (instincten). Die passies geven ons een doel in het leven. Zij bepalen waar ons gedrag op gericht is.

Bij wie ligt het hoogtepunt van de filosofische beweging van het toetsen van de rede aan de rede?

Kant

Leg uit wat Hume bedoelt met: ‘Als we niet de zintuigelijke impressie kunnen vinden, waarvan we het idee ontlenen, is het idee alleen een product van de verbeelding’.

Dat we alles moeten kunnen waarnemen. Complexe ideeën bestaan uit ‘sets’ zintuigelijke impressies, simpele impressies of sensaties, zoals we ze gezien hebben (waargenomen)


Hume zijn belangrijkste empirische analyse van drogredenen en illusies, is zijn analyse van causale verbanden. Welke 3 dingen neemt men in werkelijkheid waar?


Naar welk probleem verwijst Hume hier?


1. Contiguïteit, ofwel de ene gebeurtenis valt samen met de andere gebeurtenis zonder interval.
2. Voorrang, de ene gebeurtenis gat steeds vooraf aan de andere gebeurtenis.

3. Constante samenloop, in gelijke omstandigheden gedragen de objecten (ballen) zich op dezelfde manier.


Hume verwijst hiermee naar het inductie probleem, een wetmatigheid is nooit vast te stellen aan de hand van een beperkt aantal gebeurtenissen.

Waaruit was volgens Ari de kosmos opgebouwd?

concentrische sferen waaraan de sterren + planeten vast zaten.

Leg in het kort uit wat Hume bedoelt met de wet van oorzaak-gevolg?

Hume brengt de noodzaak van deze wet terug tot een gefundeerd verwachtingspatroon, op grond van herhaling. Bijvoorbeeld we hebben gezien dat de biljardbal verschoof na botsing met de andere. Op grond van herhaalde ervaring leggen we de relatie van oorzaak en gevolg.
Het begrip oorzakelijkheid verondersteld een noodzakelijke relatie.

Waar werd de verlichting door gekarakteriseerd en welke figuren speelden daarbij een belangrijke rol?

De verlichting werd gekarakteriseerd door een streven naar positieve kennis binnen alle domeinen van onderzoek. Vooral een groep van Franse filosofen hebben daarbij een grote rol gespeeld. Dit zijn: Voltaire, Rousseau, Montesquieu, Diderot en d'Alembert. Later ook Hume en Adam Smith (Britse verlichting).

Uit welke 2 rijken bestond Ari's universum?

Superlunary  (hemelse rijk) + Sublunary (aardse rijk)

Wat bedoelt hij met ‘we denken er deze wet van oorzaak en gevolg bij’?

Dat we het bedenken, maar de wet niet zeker is. We zien twee toestanden, maar de relatie tussen die twee, causaliteit ervaren we niet, die verzinnen we.

Wat waren de drie doelen van de Verlichting?

  • Men moet voor zichzelf denken
  • Men moet autoriteit verwerpen
  • Men moet gebruik maken van 'redeneren' om redenatie te kunnen bekritiseren en de beperkingen en mogelijkheden van wetenschap bepalen

Hume stelt dat de mens denk causaliteit waar te nemen, terwijl dit in realiteit niet het geval is. Waarom is de illusie van causaliteit echter toch een gunst?

Dankzij ons gevoel van causaliteit hebben wij een basis voor ons handelen en denken.

Op welke manier kon Europa verlost worden van de negatieve gevolgen van de politieke onrust?

als wetenschappers erin slaagden een wetenschappelijk antwoord te bieden op de vraag hoe we een samenleving zouden moeten vormgeven

Welke Franse filosofen publiceerde Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts en des metiers (overzicht van de stand van zaken m.b.t. Kennis)

  • Voltaire
  • Rousseau
  • Montesquieu
  • Diderot
  • d'Alembert

Waarom sluit Hume niet volledig aan bij de 'verlichtende filosofen'?

Hume sluit niet volledig aan bij de 'verlichtingsfilosofen omdat het 'passie' is die redenatie overheerst.

Gedrag wordt volgens Hume dus geleid enerzijds door passies die onze doelen bepalen, en anderzijds door gewoontevorming die maakt dat we leren hoe we die doelen kunnen bereiken. Waar is dan de rede gebleven in dit hele verhaal van Hume?

De rede is een slaaf van onze passies. Wat zich in onze rede bevindt, is niet anders dan het resultaat van gewoontevorming. Op basis van de rede zegt Hume zouden we er alleen maar achter komen dat we niets weten. Denken is volgens Hume niet meer dan een eindproduct.

Hume vraagt zich af wat we dus eigenlijk zien als we concluderen dat een de veroorzaker is van de ander. Wat is zijn antwoord op deze vraag?

Wat we zien is: contiquity (samenloop), priority (volgorde) en constant conjunction (herhaling).

We zien de oorzaak niet duidelijk!

We zien bij Hume een psychologische theorie verschijnen hoe de mens in de wereld staat. Waarom psychologisch?

Hume beschrijft hoe de mens de wereld waarneemt en hoe men tot handelen komt. Dit is dus niet vanuit de rede maar vanuit passies met als gevolg gewoontevorming.

4 elementen (in combinatiess) waaruit alle objecten in de Sublunary wereld zijn gemaakt:

aarde + water   -> zware objecten, vallen naar beneden; middelpunt van de aarde
vuur                   -> licht, uiteinde van de sublunaire bol
Lucht
 

  

Op basis van de conclusie die Humes trekt is de rede slaafs aan...

  • Passie
  • gewoonten en passies sturen de geest aan

Hume's probleem van inductie

we kunnen niet op basis van resultaten uit het verleden concluderen dat de wereld zich uniform zal gedragen.
Het idee dat wij hebben dat de toekomst gelijk zal zijn aan het verleden noemt Hume "his very curious discovery". Hume moest erkennen, dat dáár waar onze rede faalt (en het faalt váák), dat onze gewoonten onze gids in het leven zijn.

Van welk materiaal zijn volgens Ari de Hemelse lichamen gemaakt?

Quinta essentia -> perfect, puur, onzichtbaar, glas-achtige substantie.

Welke kwesties uit het verlichtingsideaal inspireerde Hume?

Kennis in plaats van geloof, zelfstandigheid in plaats van autoriteit en vrijheid in plaats van dwang

Met welk doel van de verlichting was Hume het eens?

Voor jezelf denken, autoriteit verwerpen en rede gebruiken om de ratio te bepalen en de grenzen van de wetenschap te bepalen.

Was Hume ook een voorvechter van de verlichting? Waarom?

Ja, hij stemt in zijn werk in met:
  • voor jezelf denken
  • autoriteiten te verwerpen
  • de rede te bekritiseren door de rede en de grenzen en mogelijkheden van de wetenschap vast te stellen 

Wat was Hume's belangrijkste empirische analyse van "sofisterij (drogredenering) en illusie"?

Bij zekere fenomenen concluderen we dat er een causale relatie bestaat tussen 2 gebeurtenissen. Bv. Biljartballen.

Hoe komen we volgens Hume tot het vaststellen van oorzakelijkheid (3 punten)?

Wat we volgens Hume telkens weer zien is het optreden van 3 zaken:
  1. Contiguïteit: we zien samenloop, de botsing en het in beweging komen vallen telkens onmiddellijk samen.
  2. Prioriteit: we zien volgorde, de beweging van de witte bal gaat telkens vooraf aan de beweging van de rode.
  3. Constante conjunctie: we zien herhaling, in gelijke omstandigheden, gedragen vergelijkbare ballen zich op gelijke wijze.

Waarom was Hume geen zuivere voorvechter van de verlichting?

  • Vanuit de kritische blik op de rede komt hij tot de conclusie dat de rede niet het krachtigste instrument is van het menselijke vermogen.
  • Hij stelt zelfs dat de rede slaaf van de passie (instinct) zou moeten zijn.
  • elk idee moet afkomstig zijn van een zintuigelijke impressie, anders is het slechts een verbeelding

Wie was Ptolemy en wat deed hij?

wiskundige (100-170 AD) die Ari's geocentrisch, aarde gerichte visie van t universum bevestigde + uitbreidde:

Volgens Hume doen mensen een uitspraak op basis van 3 punten wat betreft deze causale relatie. Welke?

- Contiguity (aanraking, nabijheid): de 2 ballen raken elkaar voordat de beweging werd gecommuniceerden er was geen interval tussen de schok en de beweging.
- Prioriteit: de beweging die werd veroorzaakt is prior aan de beweging die het effect had
- Constante conjunction (samenwerking): we zien dat de impulse van de ene altijd de beweging van de ander veroorzaakt.

Dus eerst observeren we, dan geloven we dat de rode bal zal bewegen na aanraking met de witte bal en uiteindelijk concluderen we de effectieve oorzaak.

Wat bedoelt Hume met "very curious discovery"?

Het idee dat de toekomst zal zijn zoals het verleden. De interactie tussen onszelf en de wereld waardoor we anticiperen op de toekomst en geloven dat het één de oorzaak is van het ander.

Wat is zo revolutionair in Hume's denken?

Hetgeen revolutionair is in Hume's denken is het idee dat onze overtuigingen het resultaat zijn van het vormen van gewoonten. Wat we geloven, maar wat we niet kunnen afleiden van sensorische impressies en waarbij ons redenatievermogen niet goed werkt.

Zowel de Griekse filosofen als de verlichtingsfilosofen spreken zich uit over de mens in moralistische termen: zij beschrijven wat een mens zou moeten doen om tot het goede te komen. Daarom werden dergelijke filosofieën vroeger ook wel de 'moral sciences' genoemd.

  • 3. Wat is er zo anders aan de opvattingen van Hume dat zijn opvattingen gezien kunnen worden als het begin van een nieuw soort wetenschap?

Volgens Hume (1711-1776) waren in zijn tijd de ‘moral sciences’ veel te speculatief en veel te prescriptief. Het doel moest niet zijn om mensen te vertellen hoe zij zich dienden te gedragen, maar om te verklaren waarom zij bepaald gedrag vertonen. Hij probeerde dus, in tegenstelling tot eerder genoemde filosofen, de menswetenschappen van een voorschrijvende wetenschap om te vormen tot een verklarende wetenschap, naar het voorbeeld van de natuurwetenschappen. Daartoe construeerde hij ‘wetten van de menselijke geest’.

Welke drie concepten m.b.t. Oorzaak en gevolg beschrijft Humes aan de hand van biljartballen?

  • contiguïteit: samenloop: botsing en beweging vallen samen
  • prioriteit: volgorde: de oorzakelijke beweging gaat vooraf aan de gevolgbeweging
  • constante conjunctie: herhaling: met andere ballen zou het effect hetzelfde zijn

Wat deed men in de Middeleeuwen met de visie van Ari + Ptolemy?

Sterk vervlechten met de Christelijke theologie van Aguinas (1225-1274). Deze visie zou tot de 1500s de dominante zijn.

Wat is een beroemde analyse van hume?

De analyse van het woord 'oorzaak'

Waarom staat Hume kritisch tegenover de rede?

Bij gedrag (handelen) en verwerven van kennis gebruiken we volgens Hume onze rede niet. We worden eigenlijk geleid door onze passie, instincten. Op basis van rede komen we alleen maar tot de conclusie dat we niets weten, denk maar aan de rationalist Descartes. De rede biedt geen richting, zoals passie doet en geen strategie voor ons gedrag zoals gewoonten wel doen. Wat er in onze rede bevindt is eigenlijk het resultaat van gewoontevorming.

In het empirisme ligt de nadruk op de relatie tussen kennis en impressies of sensaties. Hoe staat Humes dit?

  • Hij wilde een nieuwe filosofie, onafhankelijk van louter speculatieve metafysica.
  • Hij gebruikte daarvoor steeds dezelfde regel: van elk belangrijk idee of concept moeten we ons afvragen van welke zintuiglijke impressie dit afkomstig is.
  • Als we deze impressie niet kunnen vinden, gaat het om een product van de verbeelding 

Hume beweerde dat er 2 verschillende soorten handelingen zijn om te voorkomen dat het idee van de vrije wil wordt verworpen. Welke?

We moeten een onderscheid maken tussen acties die we hadden uitgevoerd als we dit hadden gewild en acties die we niet hebben uitgevoerd zelfs al wilden we dit.

Wat herkent men bij associeren/gewoontevorming, volgens Hume?

Bij association of 'habit formation' herkent men gelijkenis, continguïteit en oorzakelijkverband.

Wat verstaan we onder het inductieprobleem van Hume?

op basis van eerdere ervaringen kunnen we niet concluderen dat de wereld zich universeel gedraagt

Wat zijn de consequenties van Hume's filosofie voor de wetenschap?

- Onze overtuigingen en geloof zijn alleen dat. Vermoedens en gissingen ontstaan door het toepassen van gewoonte en passie. Causaliteit is het gevolg van de werking van de geest en deze is succesvol in het leven.
We kunnen dit succes alleen begrijpen als we:
  - aannemen dat de wereld uniform en constant is
  - het observeren van de menselijke natuur laat zien dat het associeert en       gewoonten vormt.

- We verwachten dat de wereld zich op een bepaalde manier gedraagt maar er is geen reden om te denken dat het zich ook zo zal gedragen.

Waar draagt 'associëren/gewoontevorming' volgens Hume aan bij?

Associëren en gewoontevorming helpt de mens om het universum voor ons te categoriseren. De associërende relaties dienen als het cement voor het universum.

Leg uit welke ‘eerste’ psychologische theorie we in Hume zijn werk zien verschijnen.

De psychologische theorie over de manier waarop de mens in de wereld staat, waarop hij de wereld waarneemt en hoe hij tot handelen komt.
De gewoonte vormen als het ware een werkhypothese over de wereld waar ons handelen en denken op gebaseerd is.

Wat zijn de twee punten die ons anticiperend succes kunnen verklaren?

  1. De wereld zien we als uniform en constant
  2. De menselijke natuur is dat het associeert en gewoontes vormt

Wat was het gevolg van de aanval op de oude denkwijzen?

strijd tussen de oude klassieke theologische wereld visie + de nieuwe WS'lijke visie.

Waarom zijn de associatie of gewoontevorming van groot belang in ons dagelijks leven?

Het maakt ons mogelijk om te anticiperen op wat er om ons heen gebeurt.

Wat schreef osiander in zijn voorwoord van de Revolutionibus?

Dat Copernicus niet de bedoeling had gehad om de letterlijke waarheid van de Schriften in twijfel te trekken. et boek moest daarom gelezen worden als een handig wiskundig middel om de berekeningen van de posities van de planeten te vereenvoudigen.

Met welk begrip geeft Hume de verhouding tussen passie, gewoonte en verstand aan?

Oorzakelijkheid. Dit gebruikt hij om zijn algemene opvatting over het kenvermogen duidelijk te maken.

Zag Copernicus het zelf ook als een wiskundig middel?

Hell no!!!!

Wat had Martin Luther over Copernicus te zeggen?

Die dwaas zal de hele Astronomische WS op zijn kop zetten, maar het was de zon en niet aarde die Joshua tot stilstand gebood.

Hoe is ons begrip van oorzakelijkheid het beste te typeren, volgens Hume? Benoem dit in relatie tot de passie, gewoonten en ons verstand.

Het begrip oorzakelijkheid kunnen we het beste typeren als een verstandelijke gewoonte: een associatie van oorzaak en gevolg.
Oorzakelijkheid noemt Hume de gewoonte van de geest. Omdat we telkens de opeenvolging van botsing en beweging in een vaste volgorde waarnemen, ontstaat in onze geest een associatie van oorzaak en gevolg. Het oorzakelijkheid is dus een verstandelijke gewoonte, die we vormen onder druk van onze passies, op basis van beperkte impressies uit de buitenwereld.

Welk meningsverschil had betrekking op de WSR?

autoriteit + observatie welke van deze methodes zou leiden tot de waarheid over het universum?

De associatie van oorzaak en gevolg die in onze geest ontstaat die wij verheffen tot noodzakelijkheid is. Leg uit waarom dit volgens Hume niet meer dan een geloof is.

Het zien van oorzakelijkheid is een verstandelijke gewoonte dat voortkomt uit onze drang om de wereld voorspelbaar te maken.

Kerkelijke autoriteiten hielden vast aan de visie dat .......

de waarheid enkel te vinden was in de Bijbel

WS benadrukte  noodzaak voor ......... , ondersteund door ........... ipv ........

theorieën/waarneembare feiten/t gedrukte woord/kerkelijke dogma's

Leg uit waarom empirisch gezien oorzakelijkheid niet echt bestaat.

Omdat het een verstandelijke gewoonte is van onze geest. Het begrip oorzakelijkheid kunnen we niet waarnemen.

Bacon zei: een boek moet WS volgen, en niet WS het boek. waar wijst dit op?

Een duidelijke noodzaak voor een nieuwe wetenschappelijke methode.

Wat bedoelt Hume met ‘noodzakelijke’ relatie hier boven en waarom zien wij die noodzakelijkheid niet?

Hiermee bedoelt hij dat de beweging van de rode bal altijd volgt op het contact met de witte en dat is onmogelijke. Hume wijst hierop het inductieprobleem: wetmatigheid is nooit vast te stellen op basis van beperkte impressies uit de buitenwereld.

Welk boek publiceerde hij later 1748, waar zijn onopgemerkte werk uit Treatise nog een keer gepubliceerd werd? En waarom was dit werk voor een breder publiek?

Enquiry Concerning Human Understanding, begrijpelijke taal.
“Hume wilde het zelfde doen voor de ‘Science of man’ (Or moral philosophy) wat Newton deed voor de ‘Science of nature’.

Is er in het systeem van oorzakelijkheid van Hume plaats voor een vrije wil?

Nee er is geen ruimte voor de vrije wil: dus een mens kan niet zelf bepalen wat hij doet en wanneer hij dat doet. Je wordt immers geleid door je passies en gewoonten. De wens van de vrije wil heeft wel ieder levend organisme.

Wat voor implicatie (iets wat waar is als het andere waar is) hebben deze opvattingen van Hume voor de sociale wetenschappen?

Het heeft geen zin om mensen te vragen naar hun motivaties, daarmee bevraag je namelijk hun illusoire vrije wil en niet hun echte motivaties. Alleen als je de mensen observeert, dus kijkt naar hun gedrag, kunnen we gedrag voorspellen en ook de sociale wereld beheersbaar maken.

Waarom zouden we Hume kunnen omschrijven als de eerste psycholoog?

Hij deed namelijk een serieuze poging om de beginselen te formuleren van een gedragswetenschap, waarin hij verband legde tussen omgeving, interne drijfveren en actie. Hij trok de zeggenschap van onze verstandelijke vermogens en onze vrije wil in twijfel.  Met zijn ideeën liep hij ver vooruit op de opvattingen van uiteenlopende gedragswetenschappers: bijv. Darwin en Skinner

We hebben, volgens Hume, de gewoonte om overal oorzakelijkheid in te zien. Als we deze kritiek generaliseren naar het gebruik van onze rede in het algemeen, dan heeft dit behoorlijke gevolgen voor de wetenschap. Welke gevolgen zijn dit?

Hume zijn kritiek draait om het klassieke inductieprobleem. We bouwen gewoonten op op basis van onze ervaringen, dit zijn aannames of beliefs. Je zou dit geloofsprincipes kunnen noemen. Deze vormen geen basis voor zekere kennis, maar werken goed in het dagelijks leven.
Een wetenschapper ontkomt er niet aan om dit ook tijdens zijn werk te doen. Ook hij vormt associaties op basis van zijn ervaringen.  En volgens Hume moeten we ons beseffen dat hij hiermee nooit zekere kennis zal vergaren.

Is Hume dus eigenlijk sceptisch wat zegt hij daarmee?

Dat het menselijk onvermogen om de werkelijkheid te doorgronden ook de handicap is van de wetenschapper.

Hier en daar zegt het boek dat wetenschap volgens Hume onmogelijk is, maar dat is niet helemaal waar. Welke standpunten van Hume geven aan dat we nog wel over wetenschap kunnen spreken?

Wat we zeggen uit de naam van wetenschap moet volgens Hume te herleiden zijn tot enkelvoudige impressies (wat we ook in hfst 3 zagen). Wat we niet kunnen herleiden is dus geen wetenschappelijke kennis, maar ons geloof in uniformiteit. Geloof is dan ook wel degelijk te testen in ons handelen en de acties succesvol blijven (als het niet waarneembaar is blijft het nog steeds geen wetenschappelijke kennis!).

Hoe zit dat met wiskunde, is dat volgen Hume ook geen wetenschap?

Daarvoor maakt hij een uitzondering. Dit is niet te herleiden in impressies maar wel logisch en inzichzelf te controleren.

Is wetenschap dus onmogelijke volgen Hume?

Nee, maar het is wel mensenwerk!

Met wie onderhield Smith een vriendschap?

Hume

In Hoofdstuk 3 hebben we de visie van Hume op perceptie besproken. Wat is zijn visie over oorzaak en gevolg?

  • Hume gaat uit van causale relaties tussen gebeurtenissen en dingen
  • causaliteit bestaat uit drie concepten m.b.t. Oorzaak en gevolg

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo