Het neo-expressionisme (Adi Martis)

48 belangrijke vragen over Het neo-expressionisme (Adi Martis)

Hoe formuleerde in 1981 B.Buchloh zijn reactie op het neo-expressionisme

als een autoritaire en gevaarlijke reactie op de idealen van de avant-garde van de jaren 60 en 70

Het schilderij De schreeuw van Rob Scholte, 1985 is exemplarisch voor welke stroming?

het postmodernisme, het refereert aan het schilderij van Munch, de schreeuw uit 1893 een voorbode van het expressionisme

Welk schilderij kan exemplarisch staan voor recente ontwikkelingen in de schilderkunst die worden samengevat onder het begrip 'postmodernisme'?

De schreeuw van Rob Scholte.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarom is de schreeuw van Scholte exemplarisch voor het postmoderisme?

waarden als originaliteit, authenticiteit en individuele expressie worden onderuitgehaald. Expressieve gebaren zijn uitgehold tot mechanische handelingen die loze, lege tekens reproduceren, waarover de schilder naar believen kan beschikken.

Welke waarden worden in het schilderij onderuitgehaald?

Originaliteit, authenticiteit en individuele expressie. De schilder hoeft slechts letterlijk opgewonden te worden om opnieuw een 'expressieve' Munch te produceren; expressieve gebaren zijn uitgehold tot mechanische handelingen die loze, lege tekens (re)produceren waarover de schilder naar believen kan beschikken.

Hoe/ welk commentaar leverde Rauschenberg op het abstract expressionisme?

Hij maakte kopieën van zijn eigen werk of dat van anderen, en hiermee ondergraaft hij de spontaneiteit van de abstract-expressionisten. bijv Factum I en II, twee bijna identieke collageschilderijen.

Hoe/ welk commentaar leverde Jasper Johns op het abstract expressionisme?

hij schilderde van 1954 onderwerpen, die doordat ze overbekend zijn, nauwelijks tot goed kijken uitnodigen en die door hun tweedimensionaliteit samenvallen met het oppervlak van de drager, bijv vlaggen, schietschijven, cijfers, letters en woorden.

Waar leidde de ironie van Johns en Rauschenberg toe?

Tot een speelse houding.

Minimal art bracht de beeldende kunstproductie terug tot kunstwerken die louter naar zichzelf of naar het eigen maakproces verwezen. De conceptuele kunstenaars sloopten de grenzen tussen de kunstdisciplines, lieten de traditionele media los en bedienden zich van taal, fotografie, film, video en performance; media waarin zij veelal kritiek leverden op de traditionele kunstinstituties en de betekenis en het functioneren van kunst ter discussie stelden.

De idee werd van groter belang geacht dan de vorm of materialisatie van het kunstwerk.

Juist of onjuist?

juist

Wat leken de minimalistische en conceptuele tendensen van de jaren zestig en zeventig de schilderkunst te hebben gegeven?

De definitieve genadeslag, nadat ze al herhaaldelijk dood was verklaart.

Wanneer keert de figuratie in de schilderkunst terug?

eind jaren 70 net als oude, ambachtelijke technieken en (nationale) stijlen.

Waar staat Nieuwe Schilderkunst voor?

dit is een overkoepelend begrip voor een aantal ontwikkelingen waarvan het neo-expressionisme deel uit maakt.

Wat sloopten de conceptuele kunstenaar?

De grenzen tussen de kunstdisciplines, lieten de traditionele media los en bedienden zich bij voorkeur van taal, fotografie, film, video en performance; media waarin zij veelal kritiek leverden op de traditionele kunstinstituties en de betekenis en het functioneren van kunst ter discussie stelden, maar waaruit de registratie van materiële sporen van het maakproces totaal was verdwenen.

Waarom was het etiket Neo-expressionisme niet als compliment bedoeld?

Teruggrijpen werd als reactionaire daad beschouwd ( in een tijd dat de geschiedenis van de moderne kunst).

vooral in de VS riep de introductie van herkenbare  motieven in traditionele, oud-ambachtelijke technieken veel reactie op. Het werd beschouwd als verraad aan de avant garde en het realisme dreigde de verworvenheden van het modernisme teniet te doen.

Met dit soort conceptuele werken leek het modernisme zijn hoogtepunt bereikt te hebben. Hoe ziet het kunstwerk eruit?

Het kunstwerk is volkomen gezuiverd van alle oneigenlijke elementen, gedematerialiseerd en uitgekleed tot een conceptueel skelet, gereduceerd tot een idee die niet eens gerealiseerd hoeft te worden.

Wat is een kenmerk van baselitz

Het op de kop schilderen

Wat was de reactie van Buchloh op de nieuwe schilderkunst?

In zijn artikel Figures of authoritiy, ciphers of regression, Notes on the return of representation, interpreteerde hij de Nieuwe Schilderkunst als een autoritaire en gevaarlijke reactie op de idealen van de avant-garde van de jaren 60/ 70.

In de recente stijlbreuk en in de herleving van de figuratie zag hij parallelen met de situatie ronde WO I.

Maar wat deed de generatie van schilders die zich eind jaren zeventig, begin jaren tachtig manifesteerde?

Zij rehabiliteerde tot veler verrassing de figuratie en greep zelfs terug op oude ambachtelijke technieken en (nationale) stijlen. En dat zorgde voor de nodige commotie in de kunstwereld, te meer omdat met deze ontwikkeling voor het eerst sinds de jaren zestig de hegemonie van de Amerikaanse moderne-kustwereld bedreigd leek.

Wat vond Buchloh van de het ontwikkelen van een nationale of regionale stijl in de Nieuwe Schilderkunst?

Het benadrukken van de nationaliteit en het regionalisme kon bij hem geen genade vinden. De leden van de avant-garde hadden zich als ware internationale universalisten gedragen, terwijl er rond 1980 plotseling sprake was van Duitse en Italiaanse kunst, die zich bediende van historische, nationale motieven en regionale mythen.

Wat was de uitkomst van de vergelijking tussen Amerikaanse en Europese neo-avant-gardes die Oliva maakte (1976)

De amerikaanse cultuur was te pragmatisch, geneigd de artistieke problemen in het kunstwerk zelf op te lossen (vb Andy Warhol). De europese kunstenaar 'starts out from the awareness of the specific nature of art languages' (joseph Beuys).

Wat was de kritiek op de tentoonstelling A new spirit in painting, 1981 in Londen?

Samengesteld door een comite, waarmee de samenstelling enigszins ondoorzichtig word. De duitse neo-expressionisten waren volop aanwezig: Baselitz, Kiefer, Lupertz en Penck.

De Amerikanen waren grotendeels afwezig. De nieuwe schilderkunst werd in een europese, noordelijke, expressionistische traditie geplaatst.

Wat wordt verstaan onder het begrip Altersstil?

De kunstenaar zou op latere leeftijd door zijn levenswijsheid en beheersing een grote geestelijke en ambachtelijke vrijheid bereiken, die zich manifesteert in het spontane en expressieve karakter van het latere werk; enerzijds persoonlijk, anderzijds juist universeel en niet tijdgebonden.

Welke tentoonstelling volgde a new spirit in painting op en welke schilders waren daar nu wel te zien?

Zeitgeist, 1983 in Berlijn. Nu waren er wel Amerikanen te zien: schnabel, David Salle, Susan Rothenberg, en de nederlander Rene Daniels.

Wat vonden Robert rosenblum en Hilton Kramer van Zeitgeist (bijdragen aan de catalogus)?

Bij beiden speelt te verhouding tot de amerikaanse kunst een belangrijke rol. De Europese ontwikkelingen na 1945 worden in een Noord-Europese traditie geplaatst.

Kramer ziet het herstel van de waarden figuratie, emotie het metafysische en het mysterieuze als een belangrijke verdienste van het neo-expressionisme.  

Wat kun je zeggen van het begrip neo-expressionisme?

De term suggereert te veel een eenvoudig teruggrijpen naar het expressionisme van voor WO I. De breuk met het modernisme is minder dramatisch dan Kramer doet voorkomen. De term is ook ongelukkig omdat het verre van duidelijk is wie er toe gerekend moeten worden. zowel ontwikkelingen in Europa als in Amerika worden er onder gerangschikt.

Sandro Chia, Francesco Clemente, Enzo Cucchi

Eric fishl, Susan Rothenberg, David Salle en Schnabel,

Berlijnse Heftige Malerei: Rainer Fetting,helmut middendorf en Bernd Zimmer

Mullheimer Freiheit (Keulen) Walter Dahn en Jiri Georg dokoupil

Baselitz, Immendorff, Lupertz Penck

rene Daniels, Marlene Dumas

 

Het is opvallen dat vrouwen in de neo-expressionistische beweging nauwelijks een rol hebben gespeeld. welke reden had dat volgens Griselda Pollock?

Het neo-expressionisme ging gepaard met een heropleving van de particuliere moderne kunstmarkt en de nieuwe verzamelaars zouden liever investeren in mannen dan in vrouwen.

De oorsprong van deze ontwikkeling ligt in Europa, waar de kunstwereld door mannen gedomineerd werd.

Wat weet je van vrouwen en primitivisme bij de neo-expressionisten?

Vrouwen worden soms tot de primitieven gerekend, omdat zij dichter bij de natuur zouden staan. (Lucy Lippard)

Veel vrouwelijke kunstenaars hebben dan ook in de jaren 70 en 80 gebruik gemaakt van zowel hun eigen lichaam als van materialen, technieken en een iconografie, die enerzijds in dienst konden staan van de harde, actuele emancipatiestrijd, maar anderzijds tevens als tekens van een zacht primitivisme refereerden aan een mythisch matriachaal prehistorisch verleden, waarin de band met de natuur nog niet verbroken was.

VB: Ana Mendieta

Wat is kenmerkend voor het neo-expressionisme/

- herleefde belangstelling voor het ezelschilderij

- het beeld, de voorstelling is weer herkenbaar

- de voorstelling is niet eenduidig en aan de beschouwer wordt in de betekenisgeving een grotere rol toegekend. De beschouwer maakt deel uit van een schouwspel waaraan hij door zijn interpretatie ook zelf een bijdrage mag leveren.

Wat weet je van de schilderijen van Gerhard Richter?

Conform de modernistische traditie blijft het schilderproces het eigenlijke onderwerp.

VB Serie Verkundigung nach Tizian en Gelbgrun

Wat weet je van de schilderijen van Susan Rothenberg?

Het geschilderd motief wordt tegen een monochrome achtergrond geplaatst waardoor de drager als muur of projectiescherm lijkt te functioneren. hierdoor ontstaat een mistige, optische ruimte, waaruit de objecten op de voorgrond zich met moeite lijken los te weken. Het geeft een coulisseachtige optische gelaagdheid.

Wat weet je van de schilderijen van Baselitz?

de kleurvlakken werken eerder als willekeurige vlekken dan als compositorische accenten. dit wordt versterkt door een drietal factoren: de randen van het doek blijven vaak onbeschilderd, de figuratie op de voorgrond komt tot stand door verfstreken die ergens tussen lijn en vlak blijven hangen, het motief wordt op zijn kop geschilderd.

Wat weet je van de schilderijen van Anselm kiefer?

hij schept beelden die op meerdere betekenisniveaus opereren, verschillende interpretatieniveaus bevatten. Hij gebruikt diverse materialen: verf, papier, stro en schellak

Wat weet je van de schilderijen van Julian Schnabel?

hij gebruikt onorthodoxe materialen (aardewerk), zeer verschillende dragers en symbolen uit uiteenlopende tijdperken en culturen.

Wat weet je van de schilderijen van David Salle?

hij eigent zich beelden en beeldfragmenten toe uit verschillende periodes van de beeldende kunst. hij gebruikt materialen, technieken en stijlen uit zeer uiteenlopende sferen van de kunst en het dagelijks leven. Er ontstaat een structurele gelaagdheid die tot interpretatie uitnodigt, zonder dat de beschouwer tot een duiding kan komen; de fragmenten blijven elkaar op verschillende niveaus tegenwerken.

VB landschape with two nudes en three eyes - met kopie van 17e eeuws Hobbema.

in neo expressionisme gaat het om kunst over kunst. Wat zegt dat over beeldmiddelen en over beeldmotieven?

bij de beeldmiddelen gaat het met name over de formele werking van de middelen (Richter, Rothenberg, Baselitz, Kiefer, salle en Schnabel)

Bij de beeldmotieven gaat het om het proces van betekenisgeving. in series ontstaan binnen het hoofdthema motieven die een eigen leven gaan leiden als autonome kunstwerken of die in een metamorfose van betekenis veranderen. (Cafe Deutschland serie van Immendorff, mooie tentoonstellingen-reeks van Rene Daniels, waarin tonen van kunst het hoofdthema is).

Wat zijn typische expressionistische kenmerken? (wat wordt geassocieerd met expressionisme?)

Pasteus verfgebruik, uitbundige, bewogen penseelstreken, en verhevigde kleurcontrasten, houtsneden en direkt hakken in hout - wijzen naar authentieke expressie, gebaseerd op innerlijke noodzaak,

waarom wilde oa Baselitz geen sterk verband leggen tussen zijn werk, expressionisme en expressie?

expressionisten gingen volgens hem nog altijd uit van de omgeving waarin zij leefden en werkten, Baselitz deed dit niet. Hij betwijfeld of er überhaupt iets emotioneels is wat men kan afbeelden.

Hij verzamelde echter wel werk van outsiders en Afrikaanse sculpturen.

Hoe manifesteerde het primitivisme zich voorafgaand aan het neo-expressionisme?

met name in het mytisch denken en ritueel handelen van kunstenaars en in hun gebruik van natuurlijke processen en materialen met sterk archetypische connotaties zoals aarde, huiden, veren en bloed. kunstenaars konden zelf trekken krijgen van de sjamaan (Beuys).

Hoe manifesteerde het primitivisme zich in het neo expressionisme?

dan doen ook de primitieve beeldmotieven weer hun intrede. Ze maken deel uit van de voorraad beelden waarover de kunstenaar dan vrijelijk kan beschikken.

Wat is verband tussen AR Penck en primitivisme?

Penck was pseudoniem en gebaseerd op Albrecht Penck, geoloog en onderzoeker van de ijstijd.

terug vallen op de archeologie heeft zijn schilderijen wezenlijk verrijkt en beinvloed.

Wat hoopte Penck met zijn schilderijen te bereiken?

met zijn streep poppetjes wilde hij een universele beeldtaal ontwerpen die de menselijke communicatie inzichtelijk zou maken en daardoor zou bijdragen tot verandering van de samenleving.

Wat zei Keith Haring over de rol van spontaneiteit in zijn werkproces?

geen planning vooraf -> afzetten tegen conceptuele voorgangers; met benadrukken van gesture en eigen performance grijpt hij terug op de abstract expressionisten, met herstel van de figuratie.

Wat weet je van jean-michel Basquiat?

geen professionele kunstopleiding, imago van Haitiaanse gettoneger werd zorgvuldig gecultiveerd. Hij combineert graffiti-achtige tekstfragmenten met schilderachtige fragmenten. thema's zijn autobiografisch van aard en worden zowel aan de eliticultuur als aan de massacultuur ontleend.

VB charles the first, 1983

Claude Levi Strauss noemde postmoderne primitivisten ook wel bricoleurs (knutselaars), waarom?

ze maakten gebruik van een verzameling middelen, waarvan de samenstelling heterogeen is en hoe omvangrijk ook, toch beperkt. De knutselaar is in staat een groot aantal uiteenlopende taken uit te voeren, (itt de ingenieur die bij alles wat hij doet ervan afhankelijk is of hij grondstoffen of instrumenten kan krijgen). de middelen van de knutselaar worden alleen bepaald door hun bruikbaarheid als instrument

Postmoderne primitivist is een bricoleur, maar een die ook beschikt op de grondstoffen en het instrumentarium van de ingenieur.

Noem een bekende nederlandse postmoderne primitivist?

charly van Rest - de prinses (foto met tribal op gezicht geschilderd)

- zwart brood

Achille Bonito Oliva vergeleek in 1976 de Amerikaanse en de Europese neo-avant-gardes. Hoe was zijn oordeel?

Hij vond de Amerikaanse cultuur pragmatisch en de Europese ideologisch. Hij veroordeelde de modernistische gezindheid van de Amerikaanse kunstenaar (met Andy Warhol als prototype).

In Nederland is een deels vergelijkbare ontwikkeling te volgen. Bij wie?

Bij Rudi Fuchs. Fuchs, die sinds het einde van de jaren zestig een grote liefhebber was geweest van de Amerikaanse modernistische kunst, temper onder invloed van de ideeën van de Zwitserse architect en directeur van de Kunsthalle in Bern, Johannes Gachnang, na 1975 zijn grote belangstelling voor des conceptuele kunst, verliet langzaam maar zeker het Amerikaanse modernistische pad en betrad de 'nordisch Raum', de Noord-Europese belevingswereld.

Wat zijn neo-expressionistische kunstwerken niet?

Geen geïntensiveerde afbeeldingen van een uiterlijke realiteit of expressieve sporen van de innerlijke roerselen van de maker, maar 'metabeelden': beelden over het maken van beelden. Het doek is al lang geen arena meer, maar een schouwburg en de 'primitivistische' en 'expressionistische' beeldelementen maken deel uit van de rekwisieten van de 'neo-expressionist'.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo