Depressie en angststoornissen in de late volwassenheid (10/09/2024)
28 belangrijke vragen over Depressie en angststoornissen in de late volwassenheid (10/09/2024)
Wat zijn enkele geestelijke gezondheidsproblemen die vaak voorkomen bij ouderen?
- Neurocognitieve stoornissen (bijv. dementie)
- Lichamelijke comorbiditeit
- Functionele veranderingen (bijv. mobiliteitsproblematiek)
- Levensfaseproblematiek
- Variabiliteit in symptomen (early vs. late onset)
Wat is de relatie tussen depressie en leeftijd bij ouderen?
Wat zijn de prevalentie percentages van depressie bij ouderen?
- 2 tot 3 procent heeft MDD
- 10 tot 15 procent heeft subklinische klachten
- In verpleeghuizen: 15 procent MDD en 25 procent subklinische klachten
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
In welke mate signaleert de huisarts depressie en angststoornissen bij ouderen?
Wat zijn de risicofactoren voor mevrouw Dijkstra?
- Leeftijd (83 jaar)
- Gevolgen van CVA (afasie, geheugenstoornissen, beperkte mobiliteit)
- Medicatie (zes verschillende medicijnen, waaronder bètablokkers)
- Moeizame jeugd en verlies van familie (overlijden van zoon en dochter)
- Sociale isolatie (voelt zich regelmatig eenzaam)
Welke gevolgen heeft het CVA voor mevrouw Dijkstra?
- Afasie (communicatieproblemen)
- Geheugenstoornissen (verstoord geheugen)
- Beperkte mobiliteit (moeite met bewegen)
- Beperkingen in activiteiten (kunnen geen hobby's meer uitoefenen)
Welke sociale factoren beïnvloeden mevrouw Dijkstra's welzijn?
- Weduwe (echtgenoot overleden)
- Verlies van kinderen (zoon en dochter zijn overleden)
- Eenzaamheid (voelt zich regelmatig alleen)
- Vriendschappen (enkele vriendinnen, maar weinig sociale interactie)
Wat zijn de biologische risico- en beschermende factoren voor oudere depressie?
1. Risicofactoren:
- Eerdere depressie
- - Somatische aandoeningen (bijv. CVA, Parkinson)
- - Slechte visie/gehoor
- - Cognitieve stoornissen
- - Depressogene medicatie
2. Beschermende factoren:
- Vrouwelijk geslacht
- - Goede gezondheid/leefstijl
- - Mannelijk geslacht
Welke psychologische factoren zijn er die als risico- of beschermende factoren fungeren?
1. Risicofactoren:
- Jeugdtrauma's
- - Persoonlijkheidstrekken (afhankelijk of vermijdend)
- - Negatief ervaren life events
- - Verlies van zelfstandigheid en zingevingsgevoel
- - Negatieve subjectieve gezondheidsbeleving
- - Beperkte copingsstrategie
- - Eenzaamheid
2. Beschermende factoren:
- Adequate copingstrategieën
- - Religie
- - Zingeving/nuttig voelen
- - Positieve persoonlijkheidskenmerken
Wat zijn de sociale risico- en beschermende factoren voor ouderen?
1. Risicofactoren:
- Sociale isolatie
- - Gebrek aan sociale steun
- - Armoede
- - Mantelzorger zijn
- - Recente ingrijpende gebeurtenissen
- - Verlies van betekenisvolle rol
- - Verblijf in zorginstelling
2. Beschermende factoren:
- Sociaal netwerk
- - Adequate sociale steun
Welke rol speelt AGEISM bij huisarts en andere hulpverleners?
- Lichamelijke interpretatie van klachten.
- Vaak snelle toeschrijving aan dementie.
- Onzekerheid bij hulpverleners over de juiste aanpak, verminderd door specialist ouderengeneeskunde.
Wat is het belang van de omgeving bij de diagnostiek van geheugen- en stemmingsklachten?
- Hetero-anamnese aanvullende inzichten biedt.
- De zelfrapportage van de cliënt kan discrepanties vertonen.
- Informatie over stemmingsgerelateerde klachten ontstaat door externe observaties.
Wat zijn enkele unieke kenmerken van depressie in vergelijking met dementie?
- Veranderde stemming, soms niet duidelijk.
- Leegte in omgeving en verdriet om iets/iemand.
- Gevoel van waardeloosheid en schuldgevoelens.
- Somberheid over alles, vaak geen huilen.
Wat zijn de drie A’s die betrekking hebben op cognitieve stoornissen?
- Afasie - taalgebruik niet goed.
- Apraxie - handelen niet doelmatig.
- Agnosie - niet kunnen herkennen, maar zintuigen functioneren.
Wat zijn de gevolgen van behandeling voor depressie bij ouderen?
- Levenskwaliteit van ouderen.
- Vermindering van recidieven en chronische problemen.
- Verlaging van sterftekans.
- Minder gebruik van gezondheidsvoorzieningen.
Wat zijn enkele redenen waarom angststoornissen bij ouderen vaak worden ondergediagnosticeerd?
- Focus op lichamelijke klachten.
- Terughoudendheid in communicatie over angst.
- Comorbiditeit met andere aandoeningen.
- Ageism - idee dat het hoort bij ouder worden.
Waarom is het belangrijk om ook in te zetten op preventie bij depressie?
- Voorkomen van verergering van symptomen.
- Bevordering van geestelijke gezondheid.
- Vroegtijdige interventie kan noodzakelijk zijn.
Welke kenmerken onderscheiden rouw van depressie?
- Gevoel van vooruitgang.
- Invoelbaar en begrijpelijk.
- Verdriet om iets/iemand.
- Geen patroon in emoties.
Waarom is vermijdingsgedrag een probleem bij angststoornissen in de ouderdom?
- Het wordt bevestigd in plaats van herkend.
- Omgeving stimuleert dit gedrag.
- Het kan verergeren door niet zelf actie te ondernemen.
Wat zijn de thema's van een gegeneraliseerde-angststoornis bij ouderen?
- Gezondheid.
- Welzijn van dierbaren.
- Verschil met jongeren: werk, geld en sociale relaties.
Wat is de prevalentie van PTSS bij dementie?
- 1 tot 2 procent.
- Ten minste 8 procent bij dementie.
- Mogelijke oorzaa
Wat zijn risico- en beschermende factoren voor angst bij ouderen?
- Chronische stress.
- Lichamelijke aandoeningen.
- Langdurig geneesmiddelgebruik.
- Beschermende factoren: sociale steun en gezondheid.
Wat zijn de percentages van comorbiditeit met depressie en angst uit de NESDO-studie?
- ANGSTSTOORNIS: 41%
- SOCIALE-ANGSTSTOORNIS: 19.6%
- PANIEKSTOORNIS ZONDER AGORAFOBIE: 7.7%
- PANIEKSTOORNIS MET AGORAFOBIE: 10.8%
- GEGENERALISEERDE-ANGSTSTOORNIS: 10.6%
Hoe moet de inhoud van bezorgdheid bij angst en depressie worden onderscheiden?
- DEPRESSIE: Negatieve denkbeelden over zichzelf en verleden.
- GAS: Angstige bezorgdheid over toekomstige rampen en gebeurtenissen in het dagelijks leven.
Wat zijn de belangrijke meetinstrumenten voor de diagnostiek van angst en depressie?
- SCID-V: Gouden standaard, niet voor ouderen aangepast.
- GAI: Bepaalt wel/geen angststoornis, wel/geen GAS.
- Penn State Worry Questionnaire: Specifiek voor GAS.
- Worry Scale (De Zorgen Schaal-R): Voor GAS.
- HADS-A: Snelle screening op angststoornis.
- ZBV: Zelfbeoordelingsvragenlijst.
Wat zijn effectieve behandelingsmethoden voor comorbide angst bij ouderen?
- Cognitieve gedragstherapie: Meest effectief, vooral bij GAS.
- EMDR: Effectief bij dementie.
- Gedragstherapie met exposure.
- Mindfulness en ontspanningstechnieken.
- Omgevingsaanpassingen: Bij angst om alleen te zijn.
- Medicatie: Let op valrisico, interacties en verslaving.
Welke diagnostische bias wordt opgemerkt in de relatie tussen depressie en angst?
- Depressie: Wordt vaak overgediagnosticeerd.
- Angststoornissen: Krijgen te weinig aandacht.
- GAS: Wordt vaak aangezien voor depressie, vooral bij ouderen.
Welke punten zijn belangrijk om te onthouden over depressie en angst bij oudere volwassenen?
- De terminologie die oudere volwassenen gebruiken.
- Signaleren van verborgen depressie en angst.
- Het onderscheid maken met andere stoornissen zoals dementie.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden