WERKING EN DOSERING VAN GENEESMIDDELEN
15 belangrijke vragen over WERKING EN DOSERING VAN GENEESMIDDELEN
WAT IS DE WERKING VAN DE GENEESMIDDELEN EN HET DOEL?
- Geneesmiddelen toedienen
doel: één of ander effect in een orgaan te bewerken - ● Kan voor het orgaan wordt bereikt reeds een grote (om)weg afgelegd hebben
- ● Andere organen beïnvloeden
- ● Inboeten in kracht
WAT ZIJN GENEESMIDDELEN VIA HET BLOED?
- Weefsel bereiken → doorgaans bloedstroom gebruikt
○ Rechtstreeks: inspuiting
○ Onrechtstreeks: via de mond en absorberen in de darm - ● Via een ander stelsel (huid, luchtwegen)
- ● Naargelang toedieningswijze → verschillende manier en tijd om in het bloed
terechtkomen
WAT WORDT BEDOELT BLOED ALS TRANSPORTMIDDEL?
- Bloed transporteert: zuurstof en voedingsmiddelen Én ook geneesmiddelen door het hele lichaam
- ● Weefsels en organen nemen geneesmiddel zo op
- ● Gunstig effect: wanneer geneesmiddel het bedoelde orgaan in voldoende mate bereikt
- ● Geneesmiddelen binden zich hoofdzakelijk aan eiwitten: veel aangrijpingspunten
- ● Verschillende weefsels → eigen unieke eiwitten → geneesmiddelen grijpen in op die eiwitten → effect uitoefenen op specifieke weefsels
- ● = Sleutel-slot
- ● Geneesmiddel op verkeerde punt aangrijpen →
ongewenste bijwerkingen
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
WAARVAN IS DE CONCENTRATIE STOF AFHANKELIJK VAN?
Concentratie werkzame stof afhankelijk van:
○ Ingenomen dosis
○ Hoeveelheid werkzame stof die vanuit de darm
wordt opgenomen
○ Afbraaksnelheid (in het lichaam)
Concentratie te laag → onvoldoende werking Concentratie juist → effect voor bepaalde tijd Concentratie te hoog → overdosering
OP WELKE MANIER WORDEN GENEESMIDDELEN UITGESCHEIDEN?
- Via nieren, lever, darm, longen en de huid
○ Lever en nieren staan centraal
○ Lever → intense antitoxische functie en excretie mogelijkheid via de gal ○ Nieren → urine-excretie - ● Ook via speeksel, tranen en moedermelk
WAT VERSTA JE ONDER DE WISSELWERKING TUSSEN DIVERSE MIDDELEN?
WISSELWERKING MET VOEDSEL
- Voor of na de maaltijd
- Sommige niet samen met melk en melkproducten
- Maagirritatie → geen lege maag
INTERACTIES TUSSEN GENEESMIDDELEN
• •
• • • • •
Kunnen ongunstig beïnvloeden (verzwakken of versterken) Geen zelfmedicatie
WISSELWERKING MET ALCOHOL
Alcohol → directe werking centrale zenuwstelsel (versuffend, duizeligheid,...) Versterkt medicatie met dezelfde werking en bijwerking versterken
vb: Slaap- en kalmeermiddelen, antidepressiva, pijnstillers
Alcohol irriteert maagslijmvlies → maagbloedingen !
Leverbeschadiging → omzetting geneesmiddelen minder vlot → vergiftiging
WAT ZIJN BIJWERKINGEN TOV GENEESMIDDELEN?
OPTREDEN VAN BIJWERKINGEN
Afhankelijk van het geneesmiddel
- geneesmiddel meer dan 1 werking
- soms nuttig: pijn en koortswerend
- soms niet zo nuttig: Valium (kalmeermiddel maar ook slaapverwekkend)
Afhankelijk van de zorgvrager
- Leeftijd
- Geslacht
- Aandoeningen van organen
- Individuele gevoeligheid
VASTSTELLEN BIJWERKINGEN ERNST BIJWERKINGEN PREVENTIE
WAT ZIJN DE MOGELIJKE SYMPTOMEN BIJ HET OPTREDEN VAN BIJWERKINGEN?
netelroos
jeuk
sterke bloeddrukdaling
schock
HOE GAAT MEN BIJWERKINGEN VASTSTELLEN AAN WELKE CRITERIA VOLDOEN?
andere factoren die het optreden van de klachten kunnen verklaren zoals ziekte zelf
het verdwijnen van de klachten bij herstarten
WAT WORDT BEDOELT DAT ER BIJWERKINGEN ERNSTIGERE GEVOLGEN HEBBEN?
BESPREEK DE PREVENTIE VAN BIJWERKINGEN, DOOR MEDICATIE?
volg het voorschrift nauwgezet op
lees de bijsluiter voro gebruik van het geneesmiddel ook bijzondere voorzorgen
vraag bijkomende info aan uw arts of apotheker over werking en nevenwerkingen
raadpleeg onmiddelijk de arts of apothekerr als er ernstige of onverwachte bijwerkingen optreden, ook als ze niet vermeld worden in de bijsluiter.
WELKE FACTOREN BIJ DOSERING VAN MEDICATIE SPELEN EEN ROL?
- Leeftijd van de zorgvrager
- Gewicht of lichaamsoppervlak van de zorgvrager
- Algemene toestand van de zorgvrager, lever- en
nierfunctie
WELKE BEREIDINGSVORMEN VLOEIBAAR BESTAAN ER IN MEDICATIE?
VLOEIBAAR
BEREIDINGSVORMEN
- Inwendig gebruik: drank, druppels, lavement, vloeistof in ampulles/flacons, perfusie-oplossing=baxter, suspensie vaste stof en poeder, emulsie, bevat onoplosbare deeltjes
- Uitwendig gebruik: gorgeldrank, mondspoeling, oogdruppels, neusspray, lotion of vloeistof
WELKE BEREIDINGSVORMEN VASTE EN HALFVASTE VORMEN BESTAAN ER?
- Inwending gebruik: GEWONE comprimés, bruistabletten, kauwtabletten, sublinguaal=onder de tong, tabletten met vertraagde afgifte maar verlengde werking vb tradenol retard
maagzuurresitente tabletten enteric coated
vaginaal tabletten zuigtabletten
- Uitwendig gebruik: crèmes, zalven, pasta’s, pleisters, poeders
WELKE BEREIDINGSVORMENVZIJN ER ALS GASVORMIGE GENEESMIDDELEN?
andere dampen: druppels op heet water druppelen vinden hun toepassing bij verstopping van de bovenste luchtwegen.
via inhalatie-apparatuur aerosol kan de oplossing van geneesmiddel zeer fijn verstoven worden tijdens het inademen tot diep in de longen. er zijn elektrische vernevelaars en dosis aerosols.
bij de vaste stof in halotren wordt de poederstof geinhaleerd via capsule die in de inhalator is gebracht.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden