Samenvatting: Feniks

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van FENIKS

• 1 Steden en Burgers in de Lage Landen

• 1.1 Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen

  Dit is een preview. Er zijn 3 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.1
  Laat hier meer flashcards zien

• Waar en waardoor versnelde de bevolkingsgroei in de Nederlanden in de 11de eeuw?

  In (Noord)- Vlaanderen in de omgeving van Brugge en Gent, daarna in Brabant, Zeeland en Holland
  GROTERE VOEDSELPRODUCTIE:
  
  Door de groei in agrarische productie in ontginningen (grond geschikt maken voor landbouw), inpolderingen (drooglegging voor meer land door dijken) en het intensiever gebruik van landbouwgrond door het nieuwe drieslagstelsel

• Hoe leidde de bevolkingsgroei tot specialisatie in beroepen, handel en de groei, stichting van steden?

  Door de toename van de voedselproductie kon een deel van de bevolking zich richten op nijverheid (bijv. In Aardewerk of textiel).
  Ambachtslieden vestigden zich in nederzetting met marktfunctie: waar boeren met hun landbouwoverschotten verhandelden tegen nijverheidsproducten
  Monetaire economie: De munt kwam weer op en er werd met geldbedragen betaald.
  Door handel en nijverheid neemt verstedelijking toe
  Van landbouw/ agrarische samenleving naar landbouwstedelijke/ agrarisch-urbane samenleving

• Hoe kwamen door het organiseren van gilden kooplieden en ambachtslieden op voor hun belangen?

  - beroepsorganisatie met sterke religieuze en sociale inslag (zorgden voor mensen)
  - ze bevorderden nijverheid en handel door hoge kwaliteit en betere productiewijze vanwege samenwerking en import van bijv. Wol uit Engeland
  - zorgden voor bonum commune

• Wat is het belang van Hanzen?

  Onderling verbond tussen een aantal koopliedengilden in steden uit Vlaanderen om elkaar te steunen bij de interregionale handel
  ZORGDE VOOR: 
  gewapende bescherming bij het vervoer van handelswaren, verdedigde belangen van de handelaren, gaf juridische hulp bij rechtszaken

• Waardoor en hoe gingen de steden een rol spelen in het krachtenspel tussen adel en koning?

  - Gulden sporenslag (oorlog tegen franse koning/ Filips IV)
  - Filips IV wil macht van adel verminderen
  - strijd om Engelse gebieden in FR
  - Filips eiste dat Vlaanderen FR kant kiest
  - Vlaanderens textielnijverheid  afhankelijk van Engelse wol import, daarom weigert graaf van Vlaanderen (Graaf Gwijde)
  - spanning tussen het gemeen en patriciaat
  RESULTAAT:
  - de adel  staat aan de kant van het gemeen vanwege nijverheid/ handel met Engeland
  - koning kiest voor patriciaat (rijke burgers)
  - Fransen verliezen strijd (bijv. In Brugge en Gent) daardoor krijgt het gemeen meer macht, alleen van korte duur

• 1.1.1 Leidende vraag

• Wat maakte de opkomst van een stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk?

  Paragraaf 1.1 uitleg

• 1.2 Van Brugge naar Antwerpen

  Dit is een preview. Er zijn 3 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.2
  Laat hier meer flashcards zien

• Welke instellingen hielden zich bezig met de sociale zorg en wat zijn verklaringen voor de veranderingen in de sociale zorg?

  -Vooral de geestelijkheid:  Aan de hoofdwerk was een hospitaal verbonden
  - Kloosters deden aan ziekenzorg en onderwijs
  - stadsbesturen en gilden namen  zorgtaken op zich met armenzorg of collecten
  - INSTELLINGEN zoals Begijnhof: voor alleenstaande vrouwen en mannen, in ruil voor goed gedrag kregen ze woningen
  - luiheid en dronken lui werden niet geholpen
  
  WAAROM: 
  omdat het bij de gedachte van de bonum commune paste, dus het belang van de stedelijke gemeenschap 

• Hoe versterkten de economische en politieke ontwikkelingen de positie van Antwerpen te koste van die van Brugge?

  BRUGGE:
  Afbrokkeling van het belang van Brugge als handelsstad
  - Verzanding van het Zwin (aanvaart voor schepen)
  - Oostzee- Hanze (handelspartner Brugge) minder belangrijk vanwege Hollanders
  - Venetianen stopten directe Handel op Brugge
  - Handelstransacties moesten door Brugse Burger begeleid worden, wat buitenlanders niet wouden
  - Politieke en sociale onrust in Vlaamse Steden vanwege opstand tegen landheer (bijv. Maximiliaan)
  
  ANTWERPEN:
  - goede land en zeebereikbaarheid
  - trouw met landheer (Bourg of Habs) leverde handelsprivileges op
  - goede faciliteiten (bijv. Beurs, aanlegkaden)
  centrale handelsrol:
  - Wol uit EN via Antwerpen

• Hoe leidde de drang naar godsdienstvrijheid en naar bestuurlijke vrijheid tot de Opstand?

  Verzet tegen kerk door lutheranisme en calvinisme: protestantisme
  - vervolging en wetgeving tegen protestanten totdat landvoogdes Margaretha van Parma toegaf aan verzoek voor matiging van vervolging
  - Beeldenstorm ontstaat 
  - Filips II stuurt leger van Alva en vermoordt veel opstandelingen
  - Willem van Oranje (protestant) vlucht, vanuit daar probeert hij opstand te steunen
  - Mensen hebben angst voor Alva, veel Massamoord, plundering door Spaanse troepen
  - Na Spaanse Furie ook katholieke aan opstandskant
  _ calvinisten zijn radicaal en proberen macht te krijgen

• Hoe leidde de Opstand tot de neergang van Antwerpen als belangrijkste handelsstad in NL?

  -De Unie van Atrecht (zuidelijke gewesten en Spaanse langvoogd) 1579
  - De Unie van Utrecht (noordelijke gewesten en calvinisten) 
  - Filips II wordt afgezet in 1588
  - Ontstaan van De Republiek van de 7 verenigde Nederlanden als confederatie
  - particularisme in de republiek
  - gewetensvrijheid en vrijheden, privileges per gewest 
  
  SPANJE EN NL:
  - Spaanse Furie door onder andere geldgebrek
  - Krijgen zilver uit Amerika wat voor machtsuitbreiding zorgde 
  - Veroverden Vlaamse Steden zoals Antwerpen
  - Calvinisten vertrokken
  
  ANTWERPEN:
  (- 1585 na beleg van 14 maanden veroverd Spanje Antwerpen)
  - Opstandige gewesten sloten Schelde af (rivier) daardoor zakt handel en nijverheid in A. In
  - Helft van de bevolking vertrekt