Inleiding - studieboek - Humanisme humanistische mensopvatting

10 belangrijke vragen over Inleiding - studieboek - Humanisme humanistische mensopvatting

Waarom stelt de auteur dat de mimetische literatuuropvatting ook een humanistische genoemd kan worden?

Omdat de mimetische literatuuropvatting samenhangt met de humanistische mensopvatting.

Hoe ziet het humanistische mensbeeld eruit (2)?

Optimistisch:
Het karakter van de mens is 'open', onvoltooid: het kan alle kanten uit (goed én slecht)
De mens is in staat om
  • Zelf vorm te geven aan het leven
  • Zich levenslang te blijven ontwikkelen (in intellectuele, sociale en morele zin)

Volgens het humanistisch denken onderscheidt de mens zich van de dieren door zijn vermogen om zich levenslang te blijven ontwikkelen. Welk gereedschap heeft hij daarvoor tot zijn beschikking (2)?

  1. Taal
  2. Rede:
  • rationaliteit
  • phronesis (Aristoteles: praktisch, gezond verstand en levenservaring)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Het humanisme benadrukt de vrijheid en autonomie van de mens. In hoeverre wordt de mens in dit denkbeeld bepaald (gedetermineerd) door de vele factoren waarop hij géén invloed kan uitoefenen (biologische, genetische, sociale, culturele factoren etc.)?

Gedeeltelijk: het humanisme wijst een volledige determinatie van de hand; er blijft speelruimte over waarin de mens zijn leven vorm kan geven.

Wat betekent het dat in het humanistisch denken de mens zowel een object is als een zichzelf interpreterend subject (2)?

  • Interpretatie: de identiteit (persoonlijkheid) van de mens komt ten dele voort uit de manier waarop hij zichzelf (her)interpreteert.
  • Weergave en vormgeving: de mens schrijft tot op zekere hoogte zijn eigen verhaal, dat het eigen leven weergeeft maar ook vormgeeft.

Hoe ziet filosoof Paul Ricoeur de menselijke identiteit?

  • Identiteit heeft te maken met dat wat hetzelfde blijft (wat/idem) en met de zich ontwikkelende persoonlijkheid (wie/ipse).
    • Het 'zelf' wordt gekenmerkt door een zekere plasticiteit, het ligt niet onveranderlijk vast.

Het humanisme is een archetype dat  in de Europese geschiedenis op verschillende manieren tot uitdrukking is gekomen. Noem enkel vormen die het humanisme door de eeuwen heen heeft aangenomen. Wat hebben deze vormen gemeen?

  • het humanisme van de Griekse stadstaten;
  • het christelijk humanisme (Erasmus);
  • het verlichtingshumanisme (Franse philosophes);
  • het humanisme van de Donaumonarchie (sterk bepaald door de joodse cultuur)
  • ......
Deze vormen van humanisme delen bepaalde basisovertuigingen over mens en cultuur waarbij speelruimte voor de menselijke eigen regie een belangrijke rol speelt.

Hoewel er altijd een zekere spanning zit tussen humanistische en religieuze waarden, is over het algemeen een samengaan goed mogelijk. Hoe zit dat met het naturalistische wetenschappelijke humanisme en het christelijk denken?

Het naturalistische humanisme (Lamont 1949 The philosophy of Humanism) staat maar ten dele in de humanistische traditie zoals in de cursus besproken wordt.
Dit is het gevolg van:
  • de eenzijdig cartesiaanse opvatting van de rede;
  • de relativering van de menselijke vrijheid;
  • de verwerping van religie

Wat is 'transhumanisme' en hoe verhoudt dit modieuze idee zich tot de traditionele vormen van humanisme?

  • Transhumanisme streeft naar menselijke (cognitieve en fysieke) veredeling, zij roept daarbij de hulp in van wetenschap en technologie;
  • Doel is te komen tot een verbeterd 'postmenselijk' wezen;
Transhumanisme staat ver verwijderd van de traditionele vormen van humanisme en lijkt slecht verenigbaar.

Wat staat  voor de humanist centraal in de argumentatie van zijn mensbeeld?

Op onze gedeelde menselijke ervaring.
De argumentatie wordt ondersteund door:
  • de inzichten over de mens uit de wetenschap en de theoretische filosofie
  • de praktische wijsheid uit ervaring, o.a. weerspiegeld in de 'wijsheid van de roman'

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo