Onstatelijkte samenleving

14 belangrijke vragen over Onstatelijkte samenleving

Wat is de onstatelijkte samenleving?

Er is als het ware een terugtocht te observeren van de centrale overheid als dé plek waar maatschappelijke vraagstukken worden opgelost -> de onstatelijkte samenleving. Waarbij de nationale overheid veel van zijn gezag in de samenleving is verloren en niet meer kan worden gezien als hét episch centrum van het sturend, probleemoplossend vermogen van de samenleving.
Andere bestuurskundigen spreken niet van een onstatelijke samenleving, maar van een the hollowing out the state; de uitholling van de staat of ze spreken over shifst in governance; verschuiving in governance.

Wat is de horizontale verschuiving? (2/2)

Je ziet ook een horizontale verschuiving, dus een verschuiving van macht op horizontaal niveau bij bedrijven en ngo’s.
Een aantal overheidsorganisaties zijn geprivatiseerd. Hierdoor speelt de markt een belangrijke rol, waarbij het marktmechanisme dmv van vraag en aanbod semicollectieve voorzieningen proberen te realiseren: thuiszorg, energie, kinderopvang.
Door technologische ontwikkelen gaan grote techbedrijven zoals Facebook en Google een steeds belangrijke rol spelen in de samenleving. Deze techbedrijven spelen ook een belangrijke rol in democratie en in de toebedeling van maatschappelijke waarden.

Wat is de verticale, neerwaartste verschuiving?

Het gaat niet om een horizontale verschuiving, maar een verticale verschuiving naar beneden. Een deel van de macht zijn de laatste jaren verschoven naar lokale overheidsinstanties. In het sociale domein krijgen gemeentes door decentralisatie meer taken en verantwoordelijkheden. Bijv. de participatiewet, jeugdwet, wmo, omgevingswet. Gemeentes hebben hier een veel grotere rol gekregen op het gebied van ouderen- jeugdzorg etc.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Het uitgangspunt van de Eu is, soevereine staten: wat wordt hiermee bedoelt?

Het uitgangspunt, nu nog steeds is: er zijn soevereine staten: staat heeft het geweldsmonopolie, de wetten kan maken, de rechters kan instellen om die wet te toetsen. De staat heeft de macht over zijn burgers, en staten onderling moeten elkaar met rust laten.
Dus eigenlijk als een staat gaat samenwerken bepaalt de staat zelf hoe ver ze gaan in die samenwerking.



Wat is de verticale, opwaartse verschuiving?

De laatste verschuiving is de verticale opwaartse verschuiving ten gunste van supranationale, internationale en intergouvernementele organisaties*. Denk aan: Europese Unie, Wereldgezondheidsorganisatie, Internationaal Strafhof etc. 
beleid kent steeds een Europese oorsprong kent en door de toeneming van Europese wet- en regelgeving verschuift de macht van de nationale politiek naar het internationale domein. Logischerwijs heeft dit consequenties voor de nationale staat en het gevoel van verbondenheid daarmee. 
*In een intergouvernementele organisatie zijn de lidstaten gebonden aan het verdrag van de internationale organisatie als zij er uitdrukkelijk mee hebben ingestemd.

Welke vormen van internationaal samenwerken bestaan er?

Intergouvernementeel = staten blijven zelfstandig en soeverein, maar maken wel afspraken met elkaar.
Supranationaal = staten hevelen bevoegdheden over naar een boven-nationaal niveau.
Non-gouvernementeel = gesproken met een aantal actoren over internationale vraagstukken.

Wat is de EU, VEU?

EU (VEU) ~ soort Grondwet

De belangrijkste punten in het verdrag zijn:
•de beginselen en de waarden van de EU,
•de belangrijkste doelen van de EU,
•de rol van de belangrijkste instellingen in de EU,
•de regels voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid

Wat is hollowing out of the state?

Deze verschuivingen in governance hebben ertoe geleid dat de rol van de overheid, steeds verder wordt uitgehold. Steeds meer taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden worden overgeheveld naar andere organisaties dan de centrale organisaties van de nationale staat.
Het is niet zo dat de staat geen enkele rol meer speelt. De staat speelt wel degelijk nog een belangrijke rol in onze samenleving. Er ontstaan namelijk steeds meer nieuwe samenwerkingsvormen tussen de centrale staat, de markt en de maatschappelijk middenveld, maar ook tussen

Artikel 28 VwEU VRIJ VERKEER VAN GOEDEREN

Het verbod houdt in dat producten en goederen uit de EU-lidstaten niet bezwaart mogen worden met allerlei heffing: vrij verkeer van goederen.

Artikel 45 VwEU VRIJ VERKEER VAN PERSONEN


Dit verdrag is gesloten tussen alle lidstaten en hierbij is de soevereiniteit van de nationale lidstaat naar Europees niveau: dus het verbod in artikel 28 en het recht in artikel 45.

Wat is primair en secundair recht?

•Primair recht
Rechten, plichten en bevoegdheden die rechtstreeks uit de verdragen voortvloeien

•Secundair recht
Rechten en plichten die voortkomen uit wetgeving die tot stand komt op grond van toegekende wetgevende bevoegdheid uit VwEU.

Europees recht dat rechten en plichten formuleert voor lidstaten, burgers en ondernemingen heeft voorrang boven nationaal recht (jurisprudentie Hof van Justitie)
Europees recht gaat altijd boven nationaal recht.

Waarom heeft technologisering aanleiding gegeven tot de onstakelijkheid van de samenleving?

►Globalisering is vooral gestimuleerd door technologische ontwikkelingen.
►Internet is de snelst groeiende communicatietool ooit gebaseerd op goedkope input van informatie.
►Technologiseringsprocessen hebben grote invloed op de samenleving en de overheid.
►De overheid wordt steeds meer een elektronische overheid: belastingaangifte


Er zijn ook beleidsterreinen waar instellingen minder macht hebben er worden geen wetten, rechten of verordeningen gemaakt, maar wel samenwerkingen gemaakt. Zoals welk artikel?

Artikel 195 VwEU toerisme
1. De unie zorgt voor aanvulling van het optreden van de lidstaten in de toerismesector, met name door bevordering van het concurrentievermogen van de ondernemingen van de unie in die sector
2. het Europees Parlement en de Raad stellen, volgens de gewone wetgevingsprocedure, de bijzondere maatregelen vast ter aanvulling van de acties die in de lidstaten worden ondernomen om de in dit artikel genoemde doelstellingen te verwezenlijken, met uitsluiting van enige harmonisatie van de wettelijke of bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten.

Wat als de EU niets heeft geregeld?

Dan ontstaat er een machtsvacuüm, want het verdrag regelt niets, er zijn geen richtlijnen/verordeningen, maar er moet wel wat geregeld worden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo