Habermas
17 belangrijke vragen over Habermas
Hoe reageert Habermas op “de moderniteit is dood, leve het postmodernisme” - La condition postmoderne.
Magnus opus, de Theorie des kommunikativen Handelns.
Dubbele structuur van de taalhandelingen:
- Locutionaire/propositionele deel: wat gezegd wordt.
- Illuctionaire deel: inhoudt, wat niet uitgesproken wordt, maar wel bedoelt wordt. Begrijpen, opvatten.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Zodra geldigheidsaanspraken geproblematiseerd worden zijn er verschillende opties:
- Spreker en hoorder kunnen het gesprek afsluiten.
- Overgaan van een communicatief naar strategisch handelen, dus in functie stellen van het gesprek voor privédoeleinden.
- Oriëntatie op wederzijds begrip handhaven, overschakelen naar een ander niveau van denken (met argumentatieve middelen) en het verbroken begrip proberen te herstellen. (Eventueel een discussie).
Voorwaarden Diskur/Discussie:
- Geen handelsdruk.
- Rationeel = als discussie voldoet aan de ‘ideale gesprekssituatie’/communicatieve symmetrie:
- Alle betrokkenen hebben gelijke kans om een Diskurs te beginnen.
- Alle betrokkenen hebben gelijke kansen voor beweringen en kritieken in te brengen.
- Machtsvrije communicatie, Herrschaftsfrei!
- Alle betrokkenen moeten zich waarachtig en oprecht opstellen.
Hamermas gaat ervan dat iedereen in een discussie instemt met de voorwaarden, waarom?
Consensus theorie van de waarheid
Habermas ontwijkt problematische opvattingen omtrent ethiek en herformuleert hij de klassieke opvatting terzake in communicatietheoretisch perspectief. Wat zijn de klassieke opvattingen en hoe ontwijkt hij ze?
Al te moderne: het gelden van morele normen louter en afhankelijk van keuzes en beslissingen van individuen.
Habermas: over het gelden van normen kan een rationele discussie gevoerd worden én die discussie kan leiden tot rationele consensus onder de betrokkenen. --> Verbinding theoretische en praktische rede door zelfde soort rationaliteit.
Wat is Habermas kritische diagnose van de moderne samenleving?
Uitsplitsing en verzelfstandiging van handelings- en betekenissferen --> differentiatie:
Het onderscheid situeert zich op het niveau van handelingstypes die aan het werk zijn: systeem - doelrationeel / leefwereld - communicatief.
Hoe komt de ontkoppeling van ‘systeem’ en ‘leefwereld’?
Systeem niet volkomen los van leefwereld, maar opereert onafhankelijk.
Gevolgen van de kolonisering van de leefwereld:
- Onbeheerste consumptie, burgers = consumenten.
- Monetarisering van de privésfeer.
- Verzorgingsstaat, burgers = cliënten.
- Bureaucratisering van de publieke sfeer.
Waarom is de kolonisering van de leefwereld problematisch?
Terwijl ontwikkelingslogisch de materiële reproductie in dienst hoort te staan van de culturele reproductie.
Moderniteit zit op een verkeerd spoor:
Alternatief: leefwereld opnieuw zijn normerende greep verwerven op het systeem dat dan ten dienst zou komen in de leefwereld. --> moderniteit voltooien. Ten volle leren benutten van de verworvenheden van de ‘rationalisering van de leefwereld’. Mogelijkheid actualisatie van de kritische theorie, Horkheimer.
Hoe wilt Habermas de moderniteit voltooien?
Habermas project moderniteit, vergelijk met Kant.
“Het uittreden van de mens uit de onmondigheid waaraan hijzelf schuldig is. Onmondigheid is het onvermogen zich van zijn verstand te bedienen zonder de leiding van een ander. Saupre Aude! Heb de moed, je van je eigen verstand te bedienen!”
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden