Startpagina / Samenvattingen / Geintegreerde cognitieve gedragstherapie / ur-cs-cr

Diagnostiek van aangrijpingspunten (III); de betekenisanalyse

47 belangrijke vragen over Diagnostiek van aangrijpingspunten (III); de betekenisanalyse

Studiewijzer HS 10: BA (tentamenvraag)
alle begrippen en symbolen kennen en kunnen toepassen

essentieel hoofdstuk

Wat is de kern van de verklarende hypothese bij CGT en bij welke leertheorie hoort het?

BA - klassieke conditionering

FA - operante conditionering

HT

Wat is het doel van de BA?

De BA geeft aan hoe de confrontatie met een bepaalde situatie (CS) zodanig kennis activeert over andere emotionele betekenisvolle situaties (US/UR representatie) dat deze geactiveerde kennis leidt tot een niet bij de oorspronkelijke situatie passende reacte (CR).

Waarom spreek je van CS bij de BA? Wat maakt het conditioned?

Het is niet vanzelf sprekend dat zulke gevoelens worden opgeroepen door die stimuli. De meeste mensen ervaren het anders. Er ligt dus een leerproces aan de betekenis geving ten grondslag. De reactie is dan een CR.

Wanneer ga je een BA uitvoeren en hou je het niet bij een FA?

Als het gaat om (moeilijke) situaties waarvan je de problematische emoties wilt begrijpen. Het kan zijn dat een FA te weinig opheldering geeft over waarom een bepaalde situatie vermeden wordt, of waarom een bepaald gedrag vertoond wordt.

Wat zijn kenmerken van de CS?

subjectieve waarneming

Hoe ziet het schema van de BA er uit?

1. De uitlokkende stimulusconstellatie of CS/de gebeurtenis
2. De cognitieve representatie van de betekenisvolle situatie van de ongeconditioneerde respons US/UR representatie
3. De associatie tussen CS en US/UR representatie
4. De emotionele reactie op de geconditioneerde respons die een uitdrukking is van deze associatie CR

Wat zijn soorten CSén?

situaties en gedachten die gevoelens oproepen

compound CS: samengevoegde elementen die US/ UR associatie activeren

occasionetter

facilitator

Wat zijn twee belangrijke aspecten van de US/UR representatie?

1. Het heeft een hypothetisch karakter.
2. Het kan betrekking hebben op kerngebeurtenissen of door kernthema's. Hierbij zitten de kerngebeurtenissen in een archief waar een label aan hangt, dat label is dan het kernthema.

Hoe hangt de theorie van Lang samen met de US/UR representatie?

In de theorie van Lang zitten 3 elementen, de stimulus, response en de betekenis. Al die elementen vormen samen de cognitieve representatie van de US/UR.

Hoe wordt een hypothese getoetst?

Doormiddel van interventie als werkt

Wanneer en bij welke associaties geef je over- en onderbetrokkenheid aan in de BA?

Het wordt enkel aangegeven bij een referentiële en een sequentiële associatie. Over wordt een dubbele pijl/boog en onder een gestippelde. Het is te zien als een soort aandachtsbias, wanneer de reactie op zich niet pathologisch hoeft te zijn is hij dat wel geworden.

Wat zijn de 6 stappen uit het stappenplan van een BA (vereenvoudigd schema Scheurs)?

1. Bepaal de problematische situatie (CS)

2. Bepaal de problematische emotie (CR) die door de CS wordt opgeroepen

3. Formuleer een hypothese over de US/UR representatie

4. Bepaal of de US/UR representatie voldoende duidelijk is wanneer het met een enkel woord wordt weergegeven. Als dat niet zo is: vraag naar de stimulusrepresentatie, responsrepresentatie en betekenisrepresentatie

5. Formuleer een hypothese over de aard van de relatie: referentieel of sequentieel

6. Toets de houdbaarheid van de hypothesen geformuleerd in stappen 3 en 5

7) Overweeg of er kan worden geïntervenieerd

Wat is kerngebeurtenis en thema en archief?

Kerngebeurtenis is een gebeurtenis die voor verwachting zorgt

Meerdere kerngebeurenissen vormen kernthema -> persoonlijkheid

archief: verzameling van verschillende kerngebeurtenissen die bij thema passen

Wat zijn de drie verschillende representatieniveaus?

stimulus

respons

betekenis

Wat is de eerste stap in het maken van een BA?

De eerste stap is het bepalen van de problematische situatie (CS). Je wilt weten in welke situaties de CR opgeroepen wordt.

Wat zijn de twee verschillende associatiekennissen

Sequentieel/ causaal/ voorafgaan/ toekomst/ duidelijke verwachting

Referentieel/ identiteits/ kernthema/ verleden/ geen specifieke verwachting

Wat is de tweede stap in het proces van de BA?

Bepaal de problematische emotie (CR) die door de CS wordt opgeroepen. Dit vormt samen met de CS de meer feitelijke elementen uit de BA. De rest (associatie en de US/UR representatie zijn meer hypothetisch. Werk toe naar een zo eenduidig mogelijke emotionele toestand.

Wat is de derde stap bij het maken van een BA?

Formuleer een hypothese over de US/UR representatie. Kijk of dit met een woord kan (hartaanval, overleden dochter). Mocht je er niet uitkomen dan kun je de neerwaartsepijltechniek gebruiken, dat is doorvragen wat er zou gebeuren als het gevreesde inderdaad zou gebeuren, totdat je aankomt bij een US/UR, wat net zo lang is als dat de emotionele lading toeneemt.

Bij een sequentiële (of causale) associatie gaat het bijna altijd om een kern..., waar het bij referentiële (of identiteits) relaties ... kan betreffen.

Gebeurtenis, de patient acht de kans groot dat er in een specifiek situatie (CS) daadwerkelijk iets betekenisvols gaat gebeuren.

Bij referentieel kan het een kerngebeurtenis zijn; de CS roept dan herinneringen op aan een specifieke gebeurtenis, maar het kan ook een kernthema zijn; dit is een meer abstracte/generalistische omschrijving dan een kerngebeurtenis.

Wat ishet doel van therapie?

herevalueren van over en onderbetrokkenheid en meer balans

Wat zijn de twee vormen van herevalueren?

soms richten op verminderen

soms richten op sterken van positief

Wanneer zoek je in de 4de stap van een BA verder?

Wanneer het gevreesde op een CS flauwvallen is, dan is dat vrij concreet. Je kunt toetsen of dit wel of niet voorkomt als onderdeel van je behandeling. Wanneer het gaat om een paniekaanval als US/UR dan is dit niet helemaal duidelijk. Dan komen de 3 representatieniveau's van Lang te pas.

Wat zijn eigenschappen van de CR?

waarneembaar

expliciet naar vragen

Welke drie elementen zitten er in de representatieniveau's van Lang en waar staan deze in de BA?

Het gaat om een stimulus, respons en een betekenis representatie. Deze staan in de BA aan de rechterkant, naast de US/UR bubbel.

Wat zijn de 10 stappen van een BA?

1: identificeren van CS of CR

2. Bepalen van bijbehorende CR (of CS)

3a: Globale hypothese over US/UR representatie

3b: US/ UR kern gebeurtenis of representatie?

3c: Kerngebeurtenis in archief?

3d: US/ UR in representatieniveus indelen?

4a: aard van associatie bepalen

4b: vaststellen van mate over en onderbetrokkenheid

5: toetsen van haalbaarheid van hypothese

6: kan er al worden geintervenierd?

Wat is belangrijk bij het identificeren van CS of CR?

klacht, gerapporteerd door patient

probleem komt in CR naar voren

preciseren -> niet te specifiek

kan lastig zijn om te bepalen of CR of CS (kan steeds weer begin van nieuwe BA zijn

Wat kan gezegd worden over behaplen van bijbehorende CR (of CS)?

CR meest objectiveerbaar

kaptstok waar hypothese aan wordt opgehangen

kan sequentieel & referentieel zijn

5B's: boos, bang, blij, beschaamd, bedroefd

Wat is een referentiële associatie en welke behandeling wordt hier aangeraden?

Een betekenisloze prikkel CS, doet denken aan een situatie die wel betekenis heeft, wat vervolgens, niet bij de CS passende, disfunctionele en problematische emoties oproept.

Als behandeling zou je aan directe herevaluatie kunnen denken: je gaat de betekenis van de US/UR anders inschatten.
Indirecte herevaluatie: hierbij leer je de patiënt beter omgaan met de US/UR.

Welke twee manieren zijn er om achter een hypothese van de US/UR representatie te komen en waarvoor wordt het gebruikt?

neerwaardse pijl (steeds doorvragen)

leergescheidenis

Waarom toetsen we hypotheses in de zesde stap van de BA?

Het is niet te doen om op iedere hypothese een interventie los te laten.

Waarop kan de neerwaardese pijl doelen?

rampscenario (wat is het ergste)

intrinsieke betekenis (cognitieve triade over zelf, andere, toekomst), thema's zelfbeeld

Wat wordt er geprobeerd met de leergeschiedenis?

opzoeken hoe herinnering NU in geheugen zit

Wat zijn de twee manieren om met losse kerngebeurtenissen om te gaan?

directe herevalueren: verzwakken

indirect herevalueren: versterken van functionele betekenis

Wat zijn de twee soorten van US/ UR representaties?

sequentieel

referentieel

Wanneer wordt vaak US/ UR in represenatieniveaus ingedeeld?

vaak sequentieel

Wat zijn de vuistregels voor wanneer de representatieniveaus bepaald moeten worden?

1. niet als verwachting zal leiden tot reactie

2. als verwachting en daadwerkelijke gebeurtenis ambigue

3. CR refereert naar US/ UR

Wat verschil tussen referentieel en identiteitsassociatie?

referentieel: een keer in verleden (trauma)

identiteit: thema, persoonlijkheid

Wanneer wordt vooral exposure in vivo gebruikt?

sequentiele associatie

Wat zijn kenmerken van referentiele associaties en kernthemas?

zwart-wit denken

lastig om vanuit ander perspectief te bekijken

levensgescheidenis

Wat zijn de twee hulpmiddelen die gebruikt kunnen worden om de vraag te stellen of al geintervenierd kan worden?

DSM-classificatie

krtische zelfreflectie

Wat is een groot risico van BA?

doordiagnosticeren

Wat is het verschil tussen stimulusrepresentaties, responsrepresentaties en betekenisrepresentaties?

stimulusrepresentatie: piepende banden, beelden etc (stimuli creert nieuwe representatie / interpretatie over iets)

responsrepresentaties: adem inhouden, willen scheuuwen (gedragsrespons op iets)

betekenisrepresentaties: denken aan het doodgaan, spijt hebben (cognitieve betekenisverlening)

Wat is het verschil tussen sequentiele en referentiele associaties (tussen CS en US/UR representaties)?

sequentiele associaties zijn causaal. het optreden van gebeurtenis (CS) voorspeld een betekenisvol vervolggebeurtenis (de feitelijke US/UR)
[bij fobie]

referentiele associaties stelt dat het waarnemen van gebeurtenissen (CS) (of kennis over bepaalde themas) betekenis van bepaalde andere kernthema's activeert (US/UR representatie)
[bij PTSS, persoonlijkheidsstoornissen]

Wat is de CR binnen de BA?

het is een gevoel, gedachte, mening, gedrag = een emotionele toestand

de CR is de meetbare of zichtbare of voelbare reactie van de patient waarmee uitdrukking wordt gegeven aan de activatie van de associatie tussen CS en US/UR representatie.

Welke 4 B's geven volgens [Beck] kleur aan de gevoelens door cognities?

Bang
Boos
Bedroefd
Blij

Vertel kort over de BA

Actuele situaties of gebeurtenissen roepen associaties op met kennis over andere gebeurtenissen en situaties. Aan zulke associaties ontlenen dergelijke actuele situaties en gebeurtenissen hun betekenis. Het disfunctionele karakter van die associaties komt tot uitdrukking in de actuele en concrete emotionele reacties van de patient. Die passen, objectief gezien, niet bij de actuele, uitlokkende gebeurtenissen en bovendien zijn zij voro de patient problematisch. De BA is een zoekschema dat de therapeut helpt op de associatieve betekenisstructuur die de problematiek aanstuurt in kaart te brengen. Van daaruit kunnen dan de best passende interventies worden gekozen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Geintegreerde cognitieve gedragstherapie | 9789046903810

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.