De Belgische politiek 1945 - heden - De koningskwestie

14 belangrijke vragen over De Belgische politiek 1945 - heden - De koningskwestie

Wie was Leopold ||| (1934 - 1983)?

Hij was de zoon van Albert |:
- Koning-soldaat: mythe zegt dat hij heeft meegevochten tijdens WO|
- Getrouwd met koningin Astrid: gestorven in auto-ongeluk (= "prinses Diana van België")

Hoe zag de monarchie in België er uit van 1934 - ...

België is een constitutionele monarchie. De macht van de koning is altijd ondergeschikt aan de grondwet. De koning moet:
- elke wet bekrachtigen
- benoemt de ministers
- opperbevelhebber van het leger
De koning mag nooit alleen beslissingen nemen. De ministers zijn verantwoordelijk voor de acties van de koning. "De koning en de regering zitten samen op een tandem met de regering vooraan".

Hoe liet Leopold ||| Dit mislopen?

In de jaren 30:
- economische crisis
- onstabiele politieke situatie: opkomen van extremistische partijen 
Koning beschuldigt de ministers van het zetten van de belangen van hun partij boven de belangen van het volk. Dat komt door de particratie (= politieke partijen beslissen zelf wat er gebeurt. Ze hebben de primaire macht).$
=> Het zat dus al niet goed tussen de koning en de regering nog voor de Duitsers binnenvielen
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Leopold ging in gesprek met Hitler. Hoe verliep dit?

Leopold ging polsen naar de mate van de Belgische onafhankelijkheid bij Duitse bezetting, want Leopold dacht dat de Duitsers gingen winnen. Hij vroeg dus onrechtstreeks: "Mag ik koning blijven?". Hitler zegt dat België op binnenlands vlak zal mogen beslissen, maar niet op militair en buitenlands politiek vlak.

Na het gesprek werden er 2 verslagen geschreven over het gesprek, nl. Een Nederlandse en een Duitse. Wat waren de verschillen?

In de Duitse versie suggereert Leopold dat hij zélf de interne politiek wilt regelen (" regering zit toch in Londen"). Zo gaat hij een beetje mee in de denkwijze van de Duitsers (= collaboratie).
In de Nederlandse versie moet Leopold de interne politiek regelen en heeft hij geen keuze.
Hierbij is e Duitse versie waarschijnlijk de meest objectieve, want de Duitse tolk was zelf bij het gesprek en de Nederlandse tekst is al door een 'filtertje' geweest, want Leopold heeft het waarschijnlijk op zo'n manier verteld dat hij niet in fout daglicht komt te staan.

Met wie was Leopold getrouwd?

Met Liliane Baels (1941). Ze was niet van adel en ook de timing was niet goed, nl. Midden in WO||. Het huwelijk moest snel gaan, want ze was zwanger, maar de koning moet toestemming krijgen van het parlement om te mogen trouwen. De koning zei dat hij meeleefde met zijn volk, maar hij 'volgt wel zijn hormonen'. Dat vond het volk niet zo leuk.

Wat was het "politiek testament van Leopold"?

Bronnen tonen aan dat Leopold een voorstander was van een autoritair koningschap. Leopold heeft tijdens de oorlog instructies gegeven om een nieuwe grondwet te schrijven. Dit was een brug te ver, maar hij zei na de oorlog dat het maar een probeersel was: "Hij ging het niet uitvoeren.".

Hoe zag de politiek er uit na WO||?

De terugkeer van de koning werd in vraag gesteld. De linkse partijen en de liberalen vonden dat de koning zich rechts gedroeg. De broer van Leopold, prins Karel, wordt even regent, want de koning is 'niet in staat om te regeren'. In 1950 vond er een referendum plaats (= volksraadpleging). Ze stelden de vraag: "Mag de koning zijn grondwettelijke bevoegdheden weer opnemen?". Het antwoord was 'ja'.

Hoe verliep de terugkeer van Koning Leopold |||?

Hij keerde terug in gespannen sfeer:
- België op rand van een burgeroorlog
- 3 doden tijdens betogingen: katholieken <=> liberalen (door verzuiling)
- compromis: Leopolds troonafstand ter vervanging van Boudewijn (was nog maar 20 jaar)
- Breuklijnen

Op de vraag: "Mag Leopold terugkeren" stemden 58% van de mensen 'ja'. Waarom zat dit Leopold dwars?

Het is niet zo veel. In Vlaanderen stemde 72% 'ja', maar in Wallonië maar 42%. Hij is de 'koning der Vlamingen' geworden i.p.v. "de Koning der België". Vooral midden-België stemde 'nee', want daar wonen ze op de breuklijn.

Wie kiest welke kant bij de ideologische breuklijn?

Katholieken: ja
Liberalen: nee (komen op voor arbeiders)
De meeste socialisten bevinden zich in de regio van de industrie

Wat was de communautaire breuklijn i.v.m. WO||?

Hitler liet enkel Vlaamse krijgsgevangenen terugkeren.

Waarom heeft de koningskwestie ervoor gezorgd dat Vlamingen en Walen verder uit elkaar groeien?

- Vlaanderen is voor en Wallonië is tegen de terugkeer van de koning
- Vlamingen voelden zich tekort gedaan. Er was democratisch beslist dat de koning mocht terugkeren, maar toch ging Wallonië protesteren. De Vlaamse meerderheid werd zo teniet gedaan door de Waalse minderheid.
- Vlamingen 'geven geld aan Wallonië': Vlamingen zijn met meer, dus er werken meer Vlamingen wat zorgt voor meer Vlaamse inkomst op de belastingen. Walen zijn vaker ziek, dus ze hebben meet sociale uitkeringen die dus komen van Vlaams geld.

Wat is de 'federale staat België'?

Een land waar bepaalde dingen worden beslist voor het land (bv. Het leger) en ander bevoegdheden apart (bv. Onderwijs)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo