Amsterdam stapelmarkt van de wereld - de Oost VOC

46 belangrijke vragen over Amsterdam stapelmarkt van de wereld - de Oost VOC


Geef voor beide standpunten een argument.



Je oefent: Oorzaak en gevolg
Het Twaalfjarig Bestand (1609-1621)
Raadspensionaris Oldenbarnevelt wilde een bestand met de Spanjaarden en stadhouder Maurits wilde dat juist niet.

  • Oldenbarnevelt wilde (tijdelijk) vrede met Spanje, om de koopvaardij de ruimte te geven. Hij kwam op voor het belang van Holland met zijn handelssteden.
  • Maurits wilde als legeraanvoerder doorgaan met oorlog voeren om de Spanjaarden definitief te verslaan.


Wat zou het standpunt van het stadsbestuur van Amsterdam hierin geweest zijn?



Je oefent: Oorzaak en gevolg
Het Twaalfjarig Bestand (1609-1621)
Raadspensionaris Oldenbarnevelt wilde een bestand met de Spanjaarden en stadhouder Maurits wilde dat juist niet.

Amsterdam als grootste handelsstad was voor een bestand, vanwege de handelsbelangen.


Welk gevolg op korte termijn had de wapenstilstand voor de Republiek?



Je oefent: Oorzaak en gevolg
Het Twaalfjarig Bestand (1609-1621)
Er werd in 1609 inderdaad een wapenstilstand gesloten.

De handel bloeide op en er was weer vrede.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart


Welk gevolg op langere termijn had de wapenstilstand voor de verhouding tussen Oldenbarnevelt en Maurits en tussen de stadhouder en Amsterdam?



Je oefent: Oorzaak en gevolg
Het Twaalfjarig Bestand (1609-1621)
Er werd in 1609 inderdaad een wapenstilstand gesloten.

Tussen Oldenbarnevelt en Maurits werd de verhouding steeds slechter. En dat gold ook voor de verhouding tussen Maurits en Amsterdam.


Wat voor soort gevolg was dat, religieus, natuurlijk, politiek of economisch?



Je oefent: Oorzaak en gevolg
Het Twaalfjarig Bestand (1609-1621)
De verhouding tussen Oldenbarnevelt, Maurits en Amsterdam veranderde.
Verklaar je antwoord.

Politiek, want het gaat over de verhouding tussen de stadhouder en de raadspensionaris en tussen de stadhouder en Amsterdam.

Hoe deden ze dat, scheepskanonnen naar buiten schuiven?

De scheepskanonnen staan op een ‘paard’ op wielen. Ze zijn dus verrijdbaar.


Stel dat de wind ineens van opzij komt, welk gevolg kan dat voor dit schip in gevechtsklare toestand hebben?



De zeilen (bron 16) verraden waar de wind vandaan komt.

Als het schip dan ver overhelt, raken de geschutpoorten onder water en kan het schip vollopen en kapseizen.


Analyseer je vondst en haal er zoveel mogelijk kennis uit over schip, handel, bestemming.



Je oefent: vragen en hypothesen
Je bent duiker en vindt de klont peper.

Het is peper, op elkaar geklonterd door het water en misschien de druk, zo diep op de zeebodem. Dit schip was waarschijnlijk van de VOC, want het vervoerde specerijen. Het kwam kennelijk uit Indië en was weer op weg naar Nederland, want het had al peper aan boord.


Waardoor mislukte de reis van Jacob van Heemskerck en Willem Barentsz?

Ze raakten vast in het ijs en werden overvallen door de poolwinter.

Waarom probeerden de Hollanders eerst een route om de noord?

De route om de zuid was de route van de Spanjaarden. Je liep het risico dat je door Spaanse schepen aangevallen werd.

Hoe zat de organisatie van de VOC in elkaar?

Binnen de VOC had je afdelingen in verschillende steden, die kamers genoemd werden. Aan het hoofd van de VOC stond een bestuur van zeventien heren uit de verschillende steden. Elke kamer organiseerde zijn eigen handelsreizen.

Wat is een monopolie en wat betekent dat in het geval van de VOC?

Dat je het alleenrecht ergens op hebt. De VOC mocht als enige Hollandse handelsmaatschappij op Azië handel drijven.

Wat mocht de VOC wat moderne ondernemingen als Unilever of Philips zeker niet mogen?

Verdragen afsluiten met buitenlandse vorsten en een leger onderhouden.


Werk in groepjes van drie en voer de opdrachten uit.



Je oefent: gebondenheid aan tijd en plaats
a. Eén leerling verplaatst zich in de bewoners van Jacatra en geeft een oordeel over wat Coen deed.
b. De tweede leerling schrijft een verdediging van Coen, zoals hij dat toen zag.
c. De derde leerling kijkt er vanuit het heden op terug en geeft een historisch oordeel.
d. Je ruilt en leest de stukjes onderling en bespreekt ze.
e. Ieder leest voor de klas het eigen stukje voor en licht het toe. Wat vind de klas ervan?

Eigen antwoorden.
Bij de eerste twee gaat het om hoe men in die tijd dacht van beide kanten.
Bij het derde om een meer afgewogen, historisch oordeel.

Werden Europeanen gedwongen om goud en zilver op grote schaal in te voeren?

Azië was niet geïnteresseerd in producten uit Europa. Daardoor moesten de Europeanen die op Azië voerden met andere waar kunnen handelen, daarom goud en zilver want dat was wel interessant voor  Azië

Hoe komt het, denk je, dat men in Azië geen belangstelling had voor Europese producten?

In Azië waren hoogontwikkelde landen die onderling allang producten uitruilden en verhandelden.

Waarom was het voor de VOC niet nodig om grote gebieden te veroveren?

De VOC ging meedoen in de al bestaande inter-Aziatische handel.

Klopt het wel om Pieter Harmensz. als voorbeeld te nemen om te laten zien dat ook gewone mensen een aandeel in de VOC konden kopen?

Niet helemaal, want het aandeel dat hij in 1602 kocht kostte anderhalf keer het jaarloon dat hij in 1585 verdiende.

Waarom zie je zoveel kleine schepen rond deze vloot?

Die verwelkomen de vloot. Het is pas de tweede keer dat er schepen uit Azië terugkwamen.

Naar wie of wat zijn de schepen genoemd?

Naar de gewesten Holland, Friesland en Overijsel en naar prins Maurits.

Geef een economische en een politieke oorzaak waarom de VOC werd opgericht.

Economische oorzaak: Kooplui concurreerden onderling zoveel dat de prijs van specerijen inzakte. Dat was voor niemand goed.
Politieke oorzaak: Er was een oorlog gaande met Spanje en dan moest je samenwerken, ook in de handel.

Door welke oorzaak raakten porselein en sitsen stoffen in de mode?

Een economische oorzaak, namelijk de handel van de VOC op Azië.

Was dat een bedoeld of een onbedoeld gevolg van de handelsreizen naar Azië?

Onbedoeld, want ze waren er niet op uitgetrokken om de Nederlandse mode te veranderen.

Wat zegt die mode over de Nederlanders?

Ze bewonderden die culturen, stonden er open voor.

Vertel nu waarom de mode van sitsen stoffen ook een culturele oorzaak had.

De Nederlandse cultuur was zo dat ze die vreemde stoffen en producten over wilden nemen.

Waaruit blijkt dat men op het platteland veel langer bleef vasthouden aan de mode?

Op Marken en in Bunschoten en Spakenburg draagt men nog steeds sitsen stoffen die in de 17e eeuw in de mode kwamen. In de stad allang niet meer.

Wat voor soort oorzaak had dat, denk je, economisch, politiek, religieus of cultureel?

Cultureel, want het past bij de gewoonten, de cultuur van zulke dorpen.

Welk gevolg had het voor Haarlem dat het water in Amsterdam van slechte kwaliteit was?

Bij Haarlem was schoon duinwater, dat door het duinzand gefilterd werd. Daarom lieten rijke Amsterdammers hun was met de trekschuit naar Haarlem brengen. Daar werd de was gedaan.

Bij Haarlem was schoon duinwater, dat door het duinzand gefilterd werd. Daarom lieten rijke Amsterdammers hun was met de trekschuit naar Haarlem brengen. Daar werd de was gedaan.
Wat voor soort gevolg was dat: religieus, natuurlijk, politiek of economisch?

Het was een economisch gevolg, want het was goed voor de economie van Haarlem. Daar ontstonden wasserijen.

Waarom heeft een lijnbaan zoveel ruimte nodig?

De touwen moesten van dunne draden in elkaar worden gedraaid, zodat er lange touwen ontstonden.

Wat is vlas precies en wie produceert dat?

Vlas is een gewas dat door de boeren werd geproduceerd.

Beredeneer of vlasteelt een voorbeeld is van commerciële landbouw.

Ja, dat is zo, want de boeren produceerden het voor de markt. Ze verkochten vlas aan de koopman die het weer aan een lijnbaan verkocht.

Beschrijf drie soorten gelegenheden om iets te gaan drinken in zeventiende-eeuws Amsterdam.

1. Koffiehuizen waar je thee, koffie en chocola kon drinken.
2. Kroegen, waar ook hoeren zaten.
3. Herbergen om te overnachten.

Waarom bezocWaarom bezocht de reiziger juist heel bijzondere herbergen?t de reiziger juist heel bijzondere herbergen?

Hij is toerist en toeristen willen bijzondere dingen zien.

Schrijf een brief naar huis waarin je vertelt over de verhouding tussen mannen en vrouwen en hoe ze tot huwelijken komen in de Republiek.

Eigen antwoord.
Meisjes praten gewoon met jongens en ontmoeten hen in een café, zonder begeleiding. Het zijn niet de ouders die voor het meisje de geschikte huwelijkskandidaat uitzoeken, maar dat doet het meisje zelf. Desnoods zet ze haar ouders onder druk. Liefdesparen lopen gewoon dicht tegen elkaar aan op straat. Ben je eenmaal getrouwd, dan kan de vrouw je afsnauwen en de baas spelen.

Wat wordt bedoeld met exotische bijzonderheden?

Vreemde dieren of zaken uit andere landen en werelddelen.

Hoe kwam men in de Gouden Eeuw aan die exotische dingen?

Door de koopvaart op andere landen en werelddelen.

Welke spelletjes spelen die kinderen hier?

Tollen, paardjes spelen, blindemannetje, steltlopen, hoepelen


Wat bedoelt de reiziger met onderstaande uitspraak en wat zijn de oorzaken daarvan?



‘De stad is een menseneter.’

De kindersterfte is zo groot dat alleen immigratie de stadsbevolking op peil kan houden.

Waaraan kun je zien dat de spelende kinderen in bron 15 ouder zijn dan vijf jaar?

De jongens hebben geen meisjeskleren meer aan, zoals ze voor hun zesde jaar dragen. Ze dragen kleren zoals die van volwassenen.

Hoe werd de stad aan de landzijde en hoe aan de waterkant verdedigd?

Er waren stadswallen en poorten aan de landzijde en een dubbele rij palen aan de waterkant.

Door welke oorzaak legden grote, volgeladen schepen niet in Amsterdam aan?

De ondiepten in de Zuiderzee.

Door welke oorzaak werden de dijken de wegen in ons land?

In de laaggelegen delen van Nederland kon je eigenlijk alleen over de dijken lopen.

Wat voort soort oorzaken zijn, dijken die paden zijn, en de ondiepe \Zuiderzee: religieus, natuurlijk, politiek of economisch?

Dat zijn natuurlijke oorzaken, want hoe diep de Zuiderzee is en dat Nederland laag ligt komt door de natuur.

  • Waarom was de trekschuit zo’n populair vervoermiddel?

Hij voer op tijd en in een redelijk tempo. Door de slechte wegen was hij een goede concurrent van de koets.

Beschrijf hoe de trekschuit precies werd voortbewogen.

Een man mende een paard dat een lang touw trok. Dat touw ging naar de top van de mast, zodat het paard het schip niet meteen de kant op trok. Ook de schipper hield met zijn roer zijn schip recht in de vaart.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo