Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600) - Uitleggen waarin de staatsinrichting van de Republiek zich onderscheidde van andere landen - Zeventien Nederlanden: centralisatie

12 belangrijke vragen over Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600) - Uitleggen waarin de staatsinrichting van de Republiek zich onderscheidde van andere landen - Zeventien Nederlanden: centralisatie

Wie was Karel V?


Op 15 jarige leeftijd wordt de Habsburger Karel, Heer der Nederlanden. Deze omvat de zuidelijke Lage Landen, Holland en Zeeland. In 1516 wordt hij ook koning van Spanje en drie jaar later erft hij de Habsburgse bezittingen in Oostenrijk en wordt hij gekozen tot Duits keizer.
Als Duits keizer krijgt hij de naam Karel V.

Wat was het ideaal van Karel V?


Het ideaal van Karel V was leider te worden van Christelijk Europa.
Hij is de laatste keizer die zich door de paus laat kronen en de laatste keizer die op kruistocht gaat.
Voor hem was er maar één godsdienst (Rooms-katholiek) en hij eiste van zijn onderdanen dat zij deze godsdienst trouw bleven.

Waarom spreken we van de Zeventien Nederlanden?


Het getal 17 slaat op de titels die Karel in de loop van de tijd had verzameld:
  1. Hertog van Brabant;
  2. Hertog van Limburg;
  3. Hertog van Luxemburg;
  4. Hertog van Gelre;
  5. Graaf van Vlaanderen;
  6. Graaf van Artois;
  7. Graaf van Henegouwen;
  8. Graaf van Namen;
  9. Graaf van Holland;
  10. Graaf van Zeeland;
  11. Graaf van Zutfen;
  12. Marktgraaf van Antwerpen;
  13. Heer van Mechelen;
  14. Heer van Utrecht;
  15. Heer van Overijssel;
  16. Heer van Friesland;
  17. Heer van Groningen;
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is een gewestelijk bestuur?


Elk gebied van de Zeventien Nederlanden heeft eigen instellingen. Deze bestaande gewestelijke bestuursstructuur worden door Karel V intact gelaten.

Hoe zag zo'n gewestelijk bestuur eruit?


In ieder gewest had Karel V een plaatsvervanger: de stadhouder.
De stadhouder is verantwoordelijk voor onder meer:
  1. order en rust;
  2. het beheer van domeinen van de heer;
  3. het verlenen van gratie;
  4. het benoemen van stadsbestuurders;
  5. het aanvoeren van het gewestelijke leger (in functie van kapitein-generaal);


Elk gewest heeft een statenvergadering: samengesteld uit de standen en komt onregelmatig bijeen, bijv. als het gaat om oorlog en vrede, troonsopvolging of om een belasting (bede).
De stadhouder wordt bijgestaan door een gewestelijk secretaris, die ook wel raadspensionaris of landsadvocaat genoemd wordt.

Hoe ziet het centraal bestuur, Bestuur over de Nederlanden, eruit?


Het centraal bestuur is een kopie van het gewestelijk bestuur.
Karel V heeft in ieder gebied een plaatsvervanger: de landvoogd(es);
Dit is meestal een familielid.
Afgevaardigden van de gewestelijke staten komen bij elkaar voor een de vergadering van de Staten-Generaal.
Karel V en zijn landvoogd(es) worden bijgestaan door drie raden:
  1. De Raad van State;
  2. De Geheime Raad;
  3. De Raad van Financiën;

Wat is de functie van Raad van Financiën?


De Raad van Financiën is belast met financiële zaken. Daaronder vallen het beheer over domeinen van de vorst, de begrotingen voor de bedes, maar ook de inning en de besteding ervan.
Deze bestaat uit edelen en burgers.

Wanneer en waarom doet Karel V afstand van de de regering over de Nederlanden?


In 1555 doet Karel V tijdens een plechtige vergadering in Brussel afstand van de regering over de Nederlanden, omdat zijn omvangrijke takenpakket hem teveel wordt.
Dit is uniek, alleen eerder uitgevoerd door een Romeins keizer.

Wie volgt Karel V op en waar staat hij voor?

De zoon van Karel V, Filips II volgt hem op. Hij is een vroom katholiek en een groot voorstander van verdere centralisatie van het bestuur in de Nederlanden. Daarnaast treedt hij in het voetspoor van zijn vader door de kettervervolgingen met harde hand voort te zetten.

Wat is de visie van Willem van Oranje op de godsdienstkwestie?

Zijn visie was: 'Hoezeer ik aan het katholieke geloof gehecht ben, ik kan niet goedkeuren, dat vorsten over het geweten van hun onderdanen willen heersen en hun de vrijheid van geloof en godsdienst ontnemen.'

Hoe is de naam 'Geuzen' ontstaan?


Geuzen betekent Bedelaars en is een erenaam voor allen die tegen het Spaans bewind zijn.
Deze naam is ontstaan doordat een groot aantal edelen de landvoogdes een smeekschrift overhandigde om de geloofsvervolging te staken.

Wat is het gevolg van dit smeekschrift?


De landvoogdes stuurt het smeekschrift naar Spanje en laat intussen de openlijke prediking toe. Het antwoord van Filips laat lang op zich wachten en de onvrede neemt toe.
Gevolg: de beeldenstorm.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo